Osmanlı Tarihi (1299-1566)

Yanıt Açıklaması: Cem Sultan olayında Memlüklerin tutumu ve Dulkadıroğulları üzerindeki nüfuz mücadeleleri iki taraf arasındaki ilişkileri yeniden germiştir. II. Bayezid döneminde Memlüklerle yapılan bu mücadele, netice itibariyle sonuçsuz kalmış ve gerçek bir hesaplaşma Yavuz Sultan Selim dönemine intikal etmiştir. Venedik Osmanlı savaşı oldukça önemliydi. Ayrıca bu savaş artık Akdeniz’de Osmanlı donanmasının Venedik’le boy ölçüşebilecek seviyeye geldiğinin göstergesiydi.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Devleti Cem Sultan’ı muhafaza etmeleri karşılığında Rodos’la diplomatik ilişkiler tesis edip onlara bir takım tavizler vererek bir antlaşma imzaladı. Cem Sultan daha sonra Fransa’ya, oradan Roma’ya geçti. Uzun yıllar süren diplomatik faaliyetler, ne II. Bayezid’in istediği gibi neticelendi, ne de Cem Sultan’ın bir gün Osmanlı tahtına oturma hayalini gerçekleştirecek şekilde sonuç verdi. Bayezid bu nazik dönemde ustaca bir dış politika yürüttü. Ayrıca gizli bir istihbarat ağı da kurdu. Papa’ya her yıl Cem Sultan için yüklü paralar gönderdi. Cem Sultan dolayısıyla Avrupa’daki güçlü devletlerin gündemi de değişmişti. Fransızlar ve Macarlar onun şahsında Osmanlı Devleti aleyhine yeni planlar yapacakları bir fırsatı yakalamışlardı. Fakat II. Bayezid’in ustaca uyguladığı dış siyaset, Cem’in de bu emellere alet olmama yönündeki ciddi temayülü söz konusu niyetleri boşa çıkardı.

Yanıt Açıklaması: Başta Venediklilerle barış içerisinde olan Osmanlılar sonraları çeşitli sebeplerle ortamın gerilmesiyle savaş ilan ettiler. II. Bayezit'in emriyle Osmanlılar hem karadan, hem denizden saldırıya geçtiler. Bazı kayıplar verilsede deniz savaşlarında Osmanlılar galip oldu. Venedik üst üste gelen başarısızlıklar ve savaşın maliye üzerine yükü dolayısıyla barış isterken, Osmanlılar da Doğu’da giderek ciddileşen Safevi meselesi dolayısıyla savaşa son vermeye hazırdılar. Bu savaş artık Akdeniz’de Osmanlı donanmasının Venedik’le boy ölçüşebilecek seviyeye geldiğinin göstergesiydi. Gerek 1494 yılında Kemal Reis’in donanmaya katılması ve gerekse de sonrasında denizcilik alanında yapılan uygulamalar neticesini vermiş; bu dönemde Osmanlı Devleti artık bir denizci devlet hüviyetini kazanmıştı. Gaza ve cihadın yeni adresi Ege ve Akdeniz olmuştu.

Yanıt Açıklaması: İlk huzursuzluk I. Süleyman'ın tahta oturmasının üzerinden iki ay geçmeden kendini gösterdi. Eski bir Memlük beyi olup Sultan Selim zamanında Şam Beylerbeyiliği’ne getirtilen Canberdi Gazali isyana kalkıştı. Henüz yeni fethedildiğinden Osmanlı idaresinin tam olarak hâkim olamadığı Suriye bölgesinde ortaya çıkan bu isyanın amacı eski Memlük Devleti’ni yeniden kurmaktı. İsyan, Ocak 1521’de bastırılmıştı.

Yanıt Açıklaması: Çiftçiler, esnaf teşekkülleri, ahi grupları, sanatkarlar Anadolu’nun ve Doğu Anadolu’nun yerleşik halkından olup uç bölgelere yerleşen; siyasi bir idari yapının çok kısa sürede oluşturulmasına ve bu yapıyı destekleyecek iktisadi faaliyetlerin temelinin atılmasını sağlayan unsurlardır. Doğru cevap D'dır.

Yanıt Açıklaması: Doğu Anadolu’da nüfuzunu iyice yaygınlaştırmak isteyen I. Selim, buradaki Kürt beyleri arasında da bir takım propaganda faaliyetlerinde bulundu. Sünniliğin Şafii mezhebine bağlı olan bu beylerin çoğu, Safevilerce temsil edilen bu yeni dini harekete sıcak bakmıyorlardı. Bundan istifade ile I. Selim Kürt beylerinin âdet ve geleneklerini çok iyi bilen İdris-i Bitlisi’yi kendi adına propaganda yapması için görevlendirdi. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Habsburg hanedanına mensup Avusturya Arşıdükü Ferdinand’la karada mücadele eden  Osmanlılar, onun abisi ve hanedanın İspanyol kanadını temsil eden Kutsal Roma-Germen İmparatoru V. Karl ile XVI. Yüzyılın ilk yarısının ortalarında Akdeniz haimiyeti için karşı karşıya geldiler. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Atabegler Yurdu; Ahıska, Şavşat, Çıldır, Artvin, Tortum, Oltu, Tavuskeser ve Yusufeli'ni kapsayan bölgedir. Bu bölgeler içinde Ahlat yer almamaktadır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: 1532 Alaman Seferi’nin Viyana’yı doğrudan hedefleyen bir askerî harekât olmaktan ç ok gözdağı verme ve Macar topraklarındaki hâkimiyeti sağlamlaştırma amacını taşıdığı ifade edilebilir.

Yanıt Açıklaması: Şahkulu, Burdur’da Karagöz Paşa’nın ordusunu dağıtmayı başardı ve onu öldürttü; ardından da Şehzade Korkut’un kuvvetlerini bozguna uğrattı. Bursa’ya doğru hareketlendiğinde ise II. Bayezid’in hayatta olduğunu öğrendi ve kendisinin üzerine geleceği korkusuyla sığınabileceği bir hisar aramaya başladı. Geri çekilirken en son Sivas yakınlarındaki Çubuk’ta yapılan ve Veziriazam Hadım Ali Paşa’nın öldürüldüğü savaşta görüldü ve muhtemelen bu savaşta öldü; taraftarları da Şah İsmail’e sığındı. İsyanı bastırması için Hadım Ali Paşa ile birlikte görevlendirilen Şehzade Ahmed’in bu vazifedeki başarısızlığı iktidar mücadelesinde ibreyi Şehzade Selim’den yana çevirdi. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Avlonya’dan hareket eden Gedik Ahmed Paşa, İtalya yarımadasının güney ucunda yer alan Otranto’yu zapt etti. Bu çıkarma seferine 132 gemi ve yaklaşık 18.000 asker katılmıştı. Osmanlı veziriazamı, Otranto’yu üs haline getirip Güney İtalya’ya akınlar yapmaya başladı. 1480 seferi, birçoklarına göre Roma’nın fethi için ilk basamaktı.

Yanıt Açıklaması: Padişahın ölümü veya azli nedeniyle tahtın boşalması durumunda yeni hükümdarın hanedanın yaşça en büyük üyesinden seçilmesini öngören veraset kanununa ekberriyet adı verilir.

Yanıt Açıklaması: I.Selim Çaldıran Savaşı sonrası Safevilerle işbirliği yaptığına inandığı Dulkadiroğulları Beyliği üzerine gitti. Turnadağı savaşıyla bu beylik ortadan kaldırıldı. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Osman Bey'in ortaya çıkışından yüz yıl sonra kaleme alınan ilk Osmanlı kaynağı Ahmedi'nin tarihidir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: 1521 yılı Ağustos sonunda Belgrad kalesi teslim alındı. Budin’in alınması 1526 yılında gerçekleşmiştir. 1529 yılında Viyana kuşatıldı. D ve E seçeneklerindeki yerler Budin öncesi alınan önemli kalelerdir.

Yanıt Açıklaması: Dulkadir Beyliği Yavuz Sultan Selim döneminde Turnadağı savaşı ile ortadan kaldırılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Hind Okyanusu’nda bu harekat baharatın kaynağına ulaşıp eski ticaret yollarını kesen Portekizlilere karşı yürütülmüştür. O yıllarda Fransızlar Osmanlılarla ittifak halindeydi. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: IV seçenek dışındaki seçenekler, söz konusu ilişkileri özetler mahiyettedir. IV’de belirtilen kapitülasyonlar gerçekleşmemiş sadece bir taslak halinde kalmıştır.

Yanıt Açıklaması: Fransa ve İngiltere gibi milli monarşilerin var olması, Reformasyonla birlikte gelişen Protestanlık hareketi, Osmanlıların, Batı'ya yönelik askeri ve siyasi faaliyetleri ve Milli monarşilerin siyasi etkinlikleri V. Karl'ın Kutsal Roma- Germen imparatoru olarak, Hıristiyan Avrupa Birliği hayalini gerçekleştirmesine engel olacak gelişmelerdendir. Ancak o dönem siyasi ve askeri birlikten yoksun olan İtalya İmparator için bir engel teşkil etmez. Dolayısıyla doğru cevap "C" seçeneğidir.