Osmanlı Tarihi (1299-1566)

Yanıt Açıklaması: I. Süleyman tahta oturmasından iki ay sonra eski bir Memlük beyi olan Şam Beylerbeyi Canberdi Gazali isyana kalkıştı. B,C ve D seçeneklerindeki isyanlar Kanuni döneminde olmuş fakat kronolojik sıralama da daha sonraki yıllara rastlar. Şahkulu Baba Teke isyanı II. Bayezıt dönemindedir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlılar, Habsburg hanedanının Avusturya kanadının temsilcisi Arşidük Ferdinand’la Macaristan tacı üzerine farklı yıllarda mücadele etmişlerdir.

Yanıt Açıklaması: İtalyan Rönesans’ının en önemli temsilcilerinden Leonardo da Vinci, II. Bayezid’e yazdığı bir mektupta Haliç ve Boğaziçi’nde bir köprü yapma talebinde bulunmuştur.

Yanıt Açıklaması: Molla Lütfi, İdris-i Bitlisi, Kemalpaşazade ve Firdevsi gibi âlim, şair ve sanatkârlar II. Bayezid döneminin önde gelen isimlerindendir. Nedim ise bu dönemin sanatçılarından biri değildir. Dolayısıyla doğru cevap "B" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: II. Mehmed’in saltanatının son dönemlerinde devlet işleri tamamen veziriazam Karamani Mehmed Paşa’nın elindeydi; İshak Paşa ve Gedik Ahmed Paşa gibi kul asıllı vezirler, Karamani Mehmed Paşa’ya karşı bir nefret beslemekteydiler. Bayezid’in damatları Hersekzade Ahmed Paşa ve Anadolu beylerbeyi Sinan Paşa, yeniçeri ağaları Kasım ve Rüstem ağalar ile İshak Paşa yukarıda değinilen nefretin bir yansıması olarak Karamani Mehmed Paşa aleyhine yeniçerileri tahrik ettiler. Bu gelişme üzerine yeniçeriler ayaklanarak İstanbul’da ortamı Bayezid’in lehine çevirdiler. Bayezid’in sultan olması için nümayiş yapan yeniçeriler Karamani Mehmed Paşa’nın evini basıp onu katlettiler.

Yanıt Açıklaması: 1 Haziran 1555 tarihinde Amasya’da ilk Osmanlı-Safevi anlaşması yapıldı. Bununla Osmanlı-Safevi dini zıtlaşması makul bir seviyeye indirildi ve daha sonraki anlaşmaların da temeli oluşturuldu. Safeviler Bağdat bölgesi, Kars ve Atabegler yurdu üzerinde Osmanlı hakimiyetini kabul ediyorlardı. Bu anlaşma ile Osmanlıların şark meselesi yirmi beş yıl kadar sakin bir seyir izleyecekti.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı piyadelerinin top ve tüfek atışları neticesinde Memlük ordusu yoğun bir ateş altında kaldı. Tüfekçilerin yürüyüşe geçmesi ile birlikte öncelikle Memlük ordusunun sol kanadı etkisiz hale getirildi. Tomanbay’ın Osmanlı sağ kanadına yönelik yapmış olduğu tazyik ise, her ne kadar bu kanadı muhafazaya çalışan veziriazam Sinan Paşa’nın ölümüne sebebiyet verse de, Osmanlı kuvvetleri Tomanbay’ı geri püskürtmeyi başardı. Yaklaşık yedi sekiz saat süren savaşın sonunda Memlük ordusu tamamen dağılmış, Tomanbay da yanındaki adamlarıyla kaçmak zorunda kalmıştı (22 Ocak 1517). Böylece Kahire’nin kapıları Osmanlılara açıldı.

Yanıt Açıklaması: Hilafet meselesi, bütün Müslüman dünyasının koruyucusu olmak ve Hristiyan dünyasına karşı gaza yapmakla şöhret kazanan Osmanlılar için önemliydi.

Yanıt Açıklaması: Seçeneklerden A,B ve C de belirtilenler birer nedendir. Safevi propagandası da Türkmenlerin huzursuzluklarını daha da çoğaltarak gerçekleşmiştir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Yeniçeri ayaklanması II. Mehmed’in ölümü sonrasında Bayezıt ve Cem sultanın tahta çıkma mücadelesinde meydana gelen olaylardan bir tanesidir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Şehzade İbrahim II. Beyazıd’ın oğullarından birisi değildir.

Yanıt Açıklaması: Bu tarihlerdeki Avrupa kimi tarihçiler tarafından I. Süleyman’ın ve V.Karl’ın Avrupa’sışeklinde tarif edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: II. Bayezıd döneminde Osmanlı Venedik ilişkilerinde 1487 yılında yaşanan ilk anlaşmazlık Osmanlıların Magosa limanını Memlüklerle yapılan mücadelede kullanmak istemesidir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı tarihindeki bu en uzun askerî harekât sona erdiğinde elde edilen tek fayda Bağdat ve civarında Osmanlı hâkimiyetinin başlaması, doğu sınırında Erzurum, Kemah, Bayburt yöresini içine alan yeni bir beylerbeyiliğin kurulup sınır boylarının takviye edilmesidir. Bunun ötesinde ise Safevîlerin ortadan kaldırılamayacağı açıkça görülmüş, Osmanlılar İran’da kurdukları hâkimiyetin geçici olduğunu anlamışlardır. Bundan sonraki asıl hedef onları belirli bir sınır bölgesinde tutmak olmuştur. Irak-ı Arab ve Irak-ı Acem’e girildiği için iki Irak anlamında Irakeyn Seferi olarak isimlendirilen bu harekât ile Basra-Bağdat-Halep ticaret yolunun denetimi sağlanmıştır. Ayrıca ipek ticaretinin ana merkezleri Gilan ve fiirvan hâkimleri Osmanlı padişahına bağlı olduklarını bildirmişlerdir. Bağdat Beylerbeyiliği kurularak ticaret yolları emniyet altına alınmış, Basra’da ise Osmanlı merkezî idaresi giderek ağırlığını hissettirmeye başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: İpek yolu ilk kez Fatih Sultan Mehmet döneminde Osmanlı denetimine girmiştir.

Yanıt Açıklaması: II. Bayezid’in saltanatının başlangıcında karşı karşıya kaldığı en önemli olay Cem Sultan’ın tahtı ele geçirme teşebbüsleridir. Dolayısıyla doğru cevap "E" seçeneğidir.