Osmanlı Tarihi (1299-1566)

Yanıt Açıklaması: Osman Bey’in adını bildiren Osman Gazi dönemi ile çağdaş tarihçi Pachimeres'tir.

Yanıt Açıklaması: Şah İsmail’in ihtilal hareketi için merkez olarak düşündüğü Konya’dan vazgeçip Tebriz’e yönelmesinin ardından Temmuz 1501’de Nahçıvan yakınlarında Akkoyunlu Elvend Mirza’yı yenerek Tebriz merkezli yeni bir devlet kurmuş ve Anadolu’daki Türkmenler üzerinde bir propaganda başlatmıştır. Bu tarihten sonra gelişen olaylar Osmanlılar ile Memlükleri işbirliği yapmaya itmiştir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: II. Bayezid döneminde Napoli Krallığı dışındaki diğer ülkelere askeri harekat düzenlenmiştir. Dolayısıyla doğru cevap "D" şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Nice Seferi, Barbaros Hayrettin Paşa’nın son büyük seferi olmuştur. Seçeneklerde sunulan diğer seferler 1546 yılından sonraya aittir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Kastilya Kraliçesi annesi dolayısıyla Avrupa’nın önde gelen hanedan ailelerinin üyesi olan Karl, 1516’da anne tarafından dedesi II. Fernando’nun ölümü üzerine annesi ile birlikte İspanya hükümdarı ilan edilmişti. 1519’da ise bu kez baba tarafından dedesi I. Maximilian’ın ölümüyle boşalan Kutsal Roma-Germen İmparatorluğu tacına talip oldu. Alman elektör prenslerin oylarıyla imparatoru belirleyeceği seçimlerde diğer aday Fransa kralı I. François’ydı. Bu sırada bütün Avrupa’da bir Osmanlı istilasıyla karşı karşıya kalmaktan endişe duyulduğu için her ikisi de Türklere karşı bir haçlı seferine çıkacakları vaadinde bulunmuşlardı. İmparator seçiminin sonuçlanmasından sonra V. Karl ve I. François’nın hedefleri zengin fakat parçalanmış İtalya’yı ele geçirmek oldu. Her iki hükümdarın haçlı seferi planları ise rafa kaldırıldı.

Yanıt Açıklaması: Antalya yöresinde bir tekke şeyhi olan II. Bayezid’in öldüğü yolunda çıkan şayialardan etkilenerek harekete geçen Şahkulu Baba Tekeli’nin Mehdilik hatta peygamberlik iddiasıyla başlattığı bir isyan baş gösterdi. Onun asıl amacı ilahi bir emir aldığı gerekçesiyle Osmanlı saltanatına son vermekti. Her ne kadar aralarında organik bir bağa rastlanmasa da, eldeki kayıtlardan Şah Ismail’le Teke bölgesindeki taraftarları arasında yoğun bir hareketlilik olduğu göze çarpar. Ayrıca bir kıyamet beklentisi de hem şahkulu Baba Tekeli’nin taraftar bulmasına yol açmış hem de gerek halktan gerekse de tımarlı sipahilerden bir mukavemet görmemesinde etkili olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Cezayir-i Bahr-i Sefîd Beylerbeyiliği Kanunî Sultan Süleyman döneminde kurulmuştur. Kaptanıderyaların başında bulunduğu Beylerbeyiliğin merkezi Gelibolu’dur. Dolayısıyla doğru cevap "C" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: XVI. yüzyılda denizciliğin esaslı bir devlet siyaseti güdülerek ele alınması 1515’te Yavuz Sultan Selim’in Haliç’te büyük bir tersane inşa ettirmesiyle başlamıştır. Sonrasında Sultan Süleyman, Akdeniz’deki en usta denizci olan Barbaros Hayreddin’i kaptanıderya olarak Osmanlı donanmasının başına getirmiştir. Barbaros Hayreddin Paşa ve onun yetiştirdiği büyük denizciler Osmanlı donanmasını Akdeniz’in üstün gücü haline getirmişler, Kuzey Afrika kıyılarının Osmanlı hâkimiyetine girmesini sağlamışlardır. 1522 de Rodos'un fethi ve şövalyelerin adayı terk etmesi bu gelişmelerin sonucunda gerçekleşmiştir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlının en büyük idari organı Divan-ı Hümayun idi.

Yanıt Açıklaması: Anadolu ‘da birliğin sağlanması -Dulkadiroğulları beyliğinin Osmanlı egemenliğine girmesi -Memlük Devleti'ne son verilmesi Turnadağ savaşının sonuçlarıdır. Dolayısıyla doğru cevap "A" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: I. Selim, bu konudaki en büyük rakibi olan Memlük Devleti’ne karşı bir dizi askeri operasyonlar düzenlemiştir. Bu askeri operasyonların neticesinde İslam dünyasını birleştirme yönünde oldukça önemli bir adım atmış ve Haremeyn’in de koruyuculuğunu üstlenmek suretiyle zamanının en güçlü siyasi figürü olmayı başarmıştır. Bu yıllarda, Hint Okyanusu’na ulaşan Portekizlilerin yol açtığı tehlikeye karşı bir askeri operasyona girişmese de, onun döneminde yapılan denizcilik yatırımları neticesinde oğlu Süleyman döneminde bu tehlike bertaraf edilecektir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlılar, düzenledikleri Irakeyn Seferi ile Doğu meselesinde bir çözüme ulaşamamışlardı. Bundan  on iki yıl sonra bu mesele yeniden Osmanlı merkezi idaresinin gündemine geldi.

Yanıt Açıklaması: Kanuni’nin doğudaki çağdaşı Şah Tahmasb olmuştur. Şah İsmail Yavuz Sultan Selim’in çağdaşıdır.

Yanıt Açıklaması: 18 Mayıs-8 Eylül 1565 tarihleri arasında gerçekleştirilen şiddetli hücumlarda çok sayıda kayıp veren ve lojistik destek sınırlarının ötesinde bulunana Osmanlılar Malta surlarını aşamadılar. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: İbn Zünbül, Memlük sultanı Kanısav Gavri ile birlikte Mercidabık savaşına iştirak etmiş ve yazmış olduğu Vâkıatu’s-Sultan Selim ve es-Sultan Kansu el-Gavri isimli seferinde bu dönemin hadiselerini ayrıntılarıyla kaleme almış bir Memlük kronik yazarıdır. Dolayısıyla doğru cevap "E" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap Yahşi Fakih Menakıbnamesidir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı himayesindeki Zapolya ise kendisini ortadan kaldırmaya kararlı olan Ferdinand ile gizli bir anlaşma yapmıştı. Buna göre Ferdinand, Zapolya’yı Macar kralı olarak tanıyor fakat onun vefat etmesi durumunda Macar tahtı üzerindeki hükümranlığını kabul ettiriyordu. İstanbul’daki elçi Hieronymus Laski bu anlaşmanın içeriğinden Osmanlıları haberdar etti. Oğlunun doğumundan birkaç gün sonra Zapolya’nın 20 Temmuz 1540’da ani ölümü Macar tahtıyla ilgili veraset meselesini yeniden gündeme getirdi. Ferdinand anlaşma şartlarını öne sürerek bütün Macaristan’ı ilhak etmek için harekete geçti. Bunun sonucunda İstabur seferi başlamıştır.

Yanıt Açıklaması: I,II ve III de ifade edilenler Rodos’u ele geçirme için neden teşkil etmektedir. IV ve V ise sonuç bildirmektedir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Genç yaşta tahta oturan Sultan Süleyman, saltanatı boyunca batıda ve doğuda bizzat ordusunun başında seferlere çıkmıştı. Uzun hükümdarlığının son senelerinde artık yetmiş yaşlarının içindeydi. Bu halde iken onu 1566’da sefere çıkmaya zorlayan sebepler, bir önceki sene yaşanılan Malta bozgununa karadan bir cevap vermek yanında tebaasına iktidar ve gücü hala eskisi gibi elinde bulundurduğunu göstermek arzusuydu. Oğulları arasındaki mücadelenin kötü izleri, Malta bozgunu ile birleşince sufi çevrelerin de tesir ettiği muhalif düşünceler önemli ölçüde imajını zedelemişti. 1562 Osmanlı-Habsburg anlaşması karşılıklı olarak eski taahhütleri yenilemekle birlikte sınır boylarındaki karışıklıklara esaslı bir çözüm getirmemişti. Habsburg kuvvetleri Osmanlı idaresindeki Macar topraklarına saldırırken Budin ve Temeflvar beylerbeyileri de bunlara karşılıklı akınlar gerçekleştirmişlerdi. Ferdinand’ın 1564’te ölüp yerine II. Maxilian’ın geçmesiyle Erdel’de olaylar arttı. Mücadele Tokaj ve Pankota kaleleri üzerinde yoğunlaştı. 1565 Haziran’ında anlaşmanın uzatılması görüşmeleriyle ilgili diplomatik teşebbüsler yeniden başladı. Ancak Osmanlı kuvvetleri Erdel meselesi sebebiyle Bosna tarafından harekete geçip Krupa ve Novi’yi ele geçirmişlerdi. 1566’da İstanbul’a gelen Habsburg elçisi Krupa’nın iadesini isteyip vergi borcunu da ödemiş, Osmanlıların Tokaj’ın terk edilmesi yönündeki isteklerine olumlu bir cevap vermemişti. Bu gelişmeler yeni seferin siyasi ve görünür sebeplerini oluşturdu.