Osmanlı´da İskan ve Göç

Yanıt Açıklaması: Fethedilen yerlerde kalıcılığın temin edilmesi, nüfus dengesinin sağlanması dışa dönük isyan faaliyetidir.

Yanıt Açıklaması: Kendisine gayrimenkul tahsis edilen kişi başka bir yere gitmesi halinde bir daha arazi alamayacaktı. Tahsis edilen arazi tahsis tarihinden itibaren on yıl süreyle bir başkasına intikal ve devredilemeyecekti.

Yanıt Açıklaması: 1839- 1853 yılları arası 35- 40 bin kişi iskân edildi. Ancak Kırım Savaşı esnasında Toroslardaki bazı konar - göçer unsurlar asker ve vergi konusunda problem çıkarmışlar, bunun üzerine 1865’de Fırka-i Islahiye teşkil olunarak Maraş ve Elbistan arasındaki aşiretlerin iskân edilmeleri sağlanmıştır. II. Abdülhamid ve II. Meşrutiyet dönemlerinde de aşiret mensuplarını iskân faaliyetleri sürdürülmüştür.

Yanıt Açıklaması: Batı’da ortaya çıkan ve gelişen ulus devletler dış politika adına mevcut askerî imparatorlukları parçalayıp yerine ulus devletlerin kurulmasını plânlamışlardı. Bu plânların gerçekleşmesi adına geliştirdikleri projelerden belki de en önemlisi şark politikasıdır. Şark meselesi olarak tanımlanan bu politikanın temel ilgi alanı Osmanlı coğrafyasıdır. Projenin gerçekleşmesi halinde Balkan Hıristiyan toplu-lukları ayrı devletler şeklinde ortaya çıkarlarsa, bölgede Osmanlı siyasî otoritesi sona erer, Batı’nın siyasî ve ekonomik desteğine muhtaç yeni pazarlar oluşur, bel-ki de Katolik ve Protestan dünyası karşısında Ortodoks kilisesi milliyet esasında parçalanmış olurdu.

Yanıt Açıklaması: Vilayet İdare-i Muhacirin Komisyonunun göçmen çıkarılan iskelelerde ve göçmen sevk edilen sancak ve kazalarda birer şubesi bulunmaktaydı. Vilayet, sancak ve kaza merkezlerindeki komisyon ve şubeleri yardıma muhtaç göçmenlerin yevmiyelerini dağıtmak, iskân işlerini yürütmek, arazi anlaşmazlıklarını çözümlemek, göçmen evlerinin inşaat işlerini yürütmekten sorumluydu. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Balkan devletlerinin sınırları Batılı hami devletler tarafından uluslararası güç dengesi gözetilerek çizilmiştir. Sınırları belirlenen topraklar üzerinde yaşayan toplulukları ulusa dönüştürme harekatı başlatılır. Sınırları çizilen bölgede yaşayan imparatorluk tebaasını ulusa dönüştürmek için her şeyden önce devlete adını verecek etnik çekirdek seçilir. Sonraki aşamada hedef toplum diğer unsurlardan uzaklaştırılmaya çalışılır. Bunun için de ötekileştirme yöntemine başvurulur. Öteki kavramına dayanılarak oluşturulan akımların başında ırkçılık, soykırım, etnik merkezcilik, tek kültürcülük ve ecnebi düşmanlığı gelir. Doğru yanıt E’dir.

Yanıt Açıklaması: Kossuth ve arkadaşları ise Avusturya’nın ileride hiçbir devletle işbirliği yapamayacağı, müttefiklerini kaybettikten sonra parçalanacağı ve Macarların böylece istiklale kavuşacağı inancındaydılar.

Yanıt Açıklaması: Avrupadaki Yahudi düşmanlığı, Siyonizmin hedefleri, Avrupa’nın emperyalist niyetleri ve Osmanlı’yı parçalama arzuları bir araya gelince önce bir Yahudi meselesi çıkarılmış, daha sonra bunu halletmek için Yahudilerin Filistin topraklarına yerleştirilmesi meselesi gündeme getirilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Devletinde reayadan sayılan ancak hayat tarzları dolayısı ile yerleşik halktan ayrılan konar-göçerler, il veya ulus adıyla büyük gruplar halinde yaşıyorlardı. Bir ulus küçükten büyüğe doğru sırasıyla oba, mahalle, oymak, cemaat, aşiret ve boylardan meydana gelmekteydi. Uluslar tek bir boydan meydana gelebildikleri gibi değişik boylardan bir araya gelenleri de bulunmaktaydı. Her boyun başında idari işlerden sorumlu bir bey (boybeyi) bulunurdu. Aşiretlerde bu görevi aşiret beyi yürütürdü. Beyler boy içerisinden cesareti ve doğruluğu ile öne çıkmış kişiler arasından seçilirdi. Seçim devlet tarafından tasdik edildikten sonra şahsın beylik beratı gönderilirdi. Doğru yanıt D’dir.

Yanıt Açıklaması: Doğu Anadolu Ermenileri'nin göç ettirmeye yönelik bir politika izleyen ülke Rusya'dir.

Yanıt Açıklaması: Rumlar Osmanlı döneminde Ortodoks Hıristiyanlığın temsilcisi ve sözcüsü durumundaydılar. 1840’a kadar Osmanlı tebaası Ortodoks topluluklar resmî olarak Rum ifadesiyle tanımlanmaktaydı. Osmanlı ülkesinde tercümanlık, Eflak Boğdan yöneticiliği gibi kamu hizmetlerinde istihdam edilmekle birlikte daha ziyade tarım ve ticaretle geçimlerini temin etmekteydiler. 19. yüzyılda Avrupa işadamları ile bütünleşerek Batı sanayi kuruluşlarının Osmanlı coğrafyasında acentalıklarını üstlenmeye başlamışlardı. 1821’de Mora Rumları Osmanlı otoritesine karşı isyan etti.

Yanıt Açıklaması: 1848 tarihli Türk- İran anlaşmasına göre, tabiiyetlli olan aşiretler, gerekirse kuvvet kullanmak suretiyle tabi oldukları devletin arazisine yerleştirileceklerdi. Tabiiyeti ihtilâflı olan aşiretler, bir defaya mahsus olarak iskân mahallini kendileri seçeceklerdi. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: İç göçler daha ziyade bireysel ve grup göçleri şeklinde cereyan etmekteydi. Ama bazen kitlesel boyuta çıktığı da olmaktaydı. Taşrada güvenliği zedeleyen unsurlar, kamu görevlilerinin suistimalleri, doğal afetler, yangınlar, salgın hastalıklar, savaşlar, aşırı nüfus artışı gibi olaylar kitlesel iç göç dalgalarını gündeme getirmekteydi. 17. yüzyılda Celali hadiseleri sonrası kitlesel boyutta bir iç göç dalgası cereyan etti. Bu süreçte köylülerin bir kısmı daha güvenli fakat tarıma daha az elverişli bölgelere yerleşirken; bir kısmı da hayvancılığa yöneldi. 18. yüzyılda güvenliği zedeleyen ve yeni göçlere zemin hazırlayan unsurların başında kapısız levendlerin eşkıyalık hareketleri gelir. Doğru Cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Amerika’ya Osmanlı Göçü Amerika’ya göçmen veren ülkelerden birisi de Osmanlı Devleti’dir. 19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Anadolu’dan Amerika’ya göçmen akını başladı. II. Abdülhamid sonrası yoğunluk kazandı. Balkan Savaşı, Amerika ve Rusya’ya yönelik göçü tetikledi. Bu göçler Birinci Dünya Savaşı’na kadar tedricen devam etti. 1860- 1914 tarihleri arasında 1.200.000 Osmanlı vatandaşı Amerika’ya göç etti.

Yanıt Açıklaması: Ruslar gayrimüslim göçmenleri dağlık, çorak ve kıraç araziye yerleştirmeye çalışmıştır. Bu durum göçmenlerin tekrar dönmek istemelerine neden olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı toplumu müslim ve gayrimüslimlerden oluşmaktaydı. Gayrimüslimler millet sistemi ile idare edilmekteydiler. Osmanlı idaresi Ermeni toplumuna daha 15. yüzyılda millet statüsü vermişti. Ermeni toplumu özellikle 18. yüzyıldan itibaren misyonerlerin ilgi alanına girmişti. 18. yüzyılda giderek yoğunluk kazanan ve özellikle Fransa’nın önderliğinde sürdürülen Katolik propagandasının sonunda Ankara, Halep, Şam ve İstanbul Ermenileri arasında Katoliklik hızla yayıldı.

Yanıt Açıklaması: Girit’ten Anadolu’ya Müslüman halkın göçü 1899’da anayasanın ilan edilmesinden itibaren hız kazandı. Göç önce köylerden kentlere, ikinci aşamada da kentlerden Anadolu’ya yönelik gerçekleşti. Osmanlı idaresi göçü önlemeye yönelik çeşitli tedbirler almaya çalıştı. Buna rağmen göç önlenemedi. 1912’de özellikle Girit Müslümanları İzmir’e yöneldi. Doğru Cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Türk tarihinde üsera-yı muhacirin olarak tanımlanan grup, Rus ordusu saflarında savaşırken Almanlara esir düşen Müslümanlardır. Birinci Dünya Savaşı sırasında Almanlar bu esirleri müttefiki Osmanlı’ya teslim edecektir. Osmanlı Devleti de bunları Anadolu’da iskâna tabi tutmuştur.

Yanıt Açıklaması: 30 Mayıs 1913 Londra Barış Andlaşması ile Osmanlı Devleti ada üzerindeki bütün egemenlik ve hâkimiyet haklarından vazgeçti.

Yanıt Açıklaması: Asayişin sağlanabilmesi için yetkililer öncelikle klasik tedbirleri kullandılar. Bu çerçevede nasihat ve ikna yöntemine başvuruldu. Bunda başarılı olunmadığı zaman askeri kuvvete başvuruluyordu. Ancak kesin ve kalıcı tedbir bütün aşiretle rin iskân edilmesinde bulunuyordu. Öte yandan aşiretleri iskân politikası başarılı bir şekilde gerçekleştirilirse vergi ve asker kaynakları da artacaktı. Bir diğer sebep ise aşiretlerin sosyal yapısına egemen olan feodal yapıyı kırmaktı.