Osmanlı´da İskan ve Göç

Yanıt Açıklaması: Fransa, 1830 yılında Cezayir’i işgal etti. İşgal sahasındaki Cezayirliler iç bölgelere çekilerek Emir Abdülkadir’in liderliğinde Fransız kuvvetlerine karşı direndiler. Fransız kuvvetleri 1847 yılına kadar yerli halka karşı askeri operasyonlar gerçekleştirdi. Birçok yerleşim alanı tahrip edildi. Bu mücadeleler esnasında direnme gücünü yitiren Emir Abdülkadir Fas’a iltica etti. Fransa, 1848’de Cezayir’i ilhak ettiğini ilan etti ve ülkenin idaresini geniş yetkilerle donattığı genel valiye verdi.

Yanıt Açıklaması: Babıâli’nin mültecileri iade etmeme politikasındaki kararlı tutumu ve Avrupa kamuoyunda oluşan olumlu hava, Rusya ve Avusturya’yı geri adım atmaya zorlamıştır. Uluslararası konjoktürün aleyhine döndüğünü gören Avusturya ve Rusya tavırlarını ve mülteci politikalarını yumuşatma ihtiyacı duyacaklardır. Bu ise Babıâli için diplomatik bir başar olarak alg›lanacaktır.

Yanıt Açıklaması: Avrupa devletlerinin diplomatik desteğine sahip olan Balkan devletleri Trablusgarp Savaşı’ndan da faydalanarak 30 Eylül 1912’de seferberlik ilan ettiler. Bir hafta sonra da Karadağ Osmanlı Devleti’ne savaş açtı. Yunanistan, Sırbistan ve Bulgaristan Karadağ’ın müttefiki olarak 17-18 Ekim 1912’de savaşa dahil oldular. Doğru Cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Türk yetkililer başlangıçta ilticalara sıcak bakmamışlardı. Bunun sebebi İstanbul’un alt yapısının çok sayıdaki mülteciyi kaldıramayacağı endişesinden kaynaklanmaktaydı

Yanıt Açıklaması: Kossuth, geri dönüş kararı alanları vazgeçirmeye çalıştıysa da başarılı olamadı. Geri dönüş kararının alınmasında Vidin kampındaki belirsizlik, vatana duyulan özlem, savaşın yeniden başlayacağına dair verilen umutların yok olması ve alışkın olunmayan iklim koşulları etkili oldu. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: 5 Ocak 1860 tarihinde Muhacirin Komisyonu kuruldu. Kitlesel göçler 1875 yılı itibarıyla sona erince Muhacirin Komisyonu lağvedildi ve münferit tarzda gelen göçmenlerin yerleştirilmesi ve sorunlarının çözülmesi Zaptiye Nezaretine bağlı bir heyete havale edildi. Doğru yanıt “C” şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Rus çarlığı, Erzurum Ermeni karabaşısı, Patrikhane çalışanları ve Protestan kilisesi

Yanıt Açıklaması: Kırım ve Kafkasya’nın Ruslaştırılmasıydı. Rusya, bu politikasında başarılı olabilmek için asimilasyon siyaseti uyguladı.Asimilasyona isim değiştirme ile başlandı. Rusya işgal sahasında ilk etapta yetişkinlerin isimlerini Slavlaştırmaya çalıştı. Yeni doğanlar ise ebeveynin rızasına bakılmaksızın doğrudan Rus ismi ile nüfus kütüğüne kaydediliyordu. Eğitim ça-ğındaki Müslüman çocuklarının bir kısmı, anne babalarından alınıp Ortodoksluk felsefesine uygun olarak yetiştirilmek üzere yatılı Rus okullarına yerleştirilmek-teydi. Müslümanlara ait mahalle okullarının müfredatına ise zorunlu Rusça ders-leri konmaktaydı.

Yanıt Açıklaması: Yunanistan, Romanya, Bulgaristan, Sırbistan ve Karadağ devletlerinin kurulması Edirne ve Berlin Antlaşmaları sonucudur.

Yanıt Açıklaması: 17. yüzyılda Celali hadiseleri sonrası kitlesel boyutta bir iç göç dalgası cereyan etti. Bu süreçte köylülerin bir kısmı daha güvenli fakat tarıma daha az elverişli bölgelere yerleşirken; bir kısmı da hayvancılığa yöneldi. 18. yüzyılda güvenliği zedeleyen ve yeni göçlere zemin hazırlayan unsurların başında kapısız levendlerin eşkıyalık hareketleri gelir.

Yanıt Açıklaması: 1878 sonrası en az 667.760; 1913 sonrası ise 297.737 kişi daimi iskân işlemi görmüştür. Bunlardan 104.879’u Aydın Vilayeti’ne yerleştirilmiştir. Doğru yanıt “A” şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Balkanlardan Anadolu’ya yönelik göçlerin sebeplerini bu bölgede ulus devlet kurma projelerinin geliştirilmesi ve tatbik edilmesi oluşturmaktadır. Hıristiyan nüfusun yoğun olarak yaşadığı Osmanlı topraklarında ulus devletler kurdurulmuştur. Söz konusu devletlerin kuruluşu aşamas›ndaki savaş, işgalci devletin ve onun himayesinde çok milletli ve çok kültürlü coğrafyada oluşturulan ve ulus devlet olarak tan›mlanan otoritenin izledikleri etnik arındırma politikaları işgal sahasında kitlesel göçlere sebebiyet vermiştir.Balkanlar’da Hıristiyan etnik unsurların müstakil devlet kurmaları desteklenirken, Müslümanlara aynı destek verilmemiş, hatta Bosna örneğinde olduğu gibi siyasî millî bir teşekkül olarak ortaya ç›kmalarına belki de engel olmak düşüncesiyle işgal edilmiştir.Bulgar milliyetçiliği ve Panslavizm ideolojileri modern Bulgar okulları vasıtasıyla geniş kitlelere benimsetilmiştir. Bu nedenle sorunun yanıtı (E) şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Balkanlardan Anadolu’ya yönelik göçlerin sebeplerini bu bölgede ulus devlet kurma projelerinin geliştirilmesi ve tatbik edilmesi oluşturmaktadır. Ulus devlet sınırları belirli toprak parçasında yasal güç kullanma hakkına sahip, halkı türdeşleş-tirecek ortak kültür, simge ve değerler oluşturmayı amaçlayan devlet tarzıdır.

Yanıt Açıklaması: 1848’de Macarlar Kossuth’un liderliğinde Avusturya’dan idarî muhtariyet talep ettiler. Bu talep ve sonrasında gelişen olaylar sonucu 5 Ocak 1849’da Avusturya kuvvetleri Macaristan’ın merkezini işgal etti. Ancak kısa süre sonra Macar kuvvetleri imparatorluk kuvvetlerine üstün geldi ve 15 Nisan 1849’da Kossuth liderli¤inde Macar bağımsızlığı ilan edildi. Bu nedenle sorunun yanıtı (D) şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı toplumu müslim ve gayrimüslimlerden oluşmaktaydı. Gayrimüslimler millet sistemi ile idare edilmekteydiler. Osmanlı idaresi Ermeni toplumuna daha 15. yüzyılda millet statüsü vermişti.

Yanıt Açıklaması: Beyaz Rusların iltica ettiği topraklardan birisi de Osmanlı coğrafyasıdır.

Yanıt Açıklaması: Gayrimüslim unsurlar Türklerden farklı olarak Kırım ve Kafkasya’ya bir daha dönmemek üzere göç etmeyi düşünebilmişlerdir. Kuşkusuz bunda Rusya’nın izlediği gayrimüslim nüfusu göçe teşvik politikası da etkili olmuştur. Rusya Osmanlı makamlarından taşınmazlarını tasfiye edip göç etmek isteyenlere izin verilmesi hususunda Babıali nezdinde teşebbüste bulundu. Babıali bu gibilerin zorla tutulamayacağına hükmedip isteyenlere Osmanlı topraklarını terk etme izni verdi. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Bu esnada Avrupa ve Rusya’da Yahudi aleyhdarlığı şiddetlenmiş ve Yahudilere karşı yapılan saldırılar tahammül sınırını aşmıştır. Bunun üzerine Doğu ve Güney Doğu Avrupa ve Rusya’da bulunan Yahudilerden 650 bini 1880- 1914 arası Amerika, İngiltere, Kanada ve Osmanlı topraklarına göç etmeye başladı. Osmanlı coğrafyasına gelenler Anadolu, Suriye, Filistin ve Selanik’e yönlendirildiler.

Yanıt Açıklaması: Daimî iskân bölgeleri tespit edilirken göçmenlerin iklimine uyum sağlayabilecekleri tarıma elverişli su, mera ve orman bulunan iskân mahallerine gönderilmesi ilke olarak kararlaştırıldı.

Yanıt Açıklaması: Öteki kavramına dayanılarak oluşturulan akımların başında ırkçılık, soyk›r›m, etnik merkezcilik, tek kültürcülük ve ecnebi düşmanlığı gelir. Doğru Yanıt (E) şıkkıdır.