Türkiye Selçuklu Tarihi

Yanıt Açıklaması: Muineddin Pervâne III. Giyaseddin Keyhüsrev döneminin iktidarını ele geçiren ve Tokat’ta Gök Medrese’yi yaptıran Selçuklu devlet adamıdır. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Önceki ünitede anlatıldığı gibi, XIII. asrın en önemli hadisesi hiç şüphesiz Asya kıtasının büyük bir bölümüyle Orta Avrupa’ya kadar yayılan Moğol istilâsı idi.

Yanıt Açıklaması: Beyliğin kurucusu bir uç gazisi olan Mehmet Bey’dir Doğru cevap D'dir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Kılıç Arslan ülkesinin daha fazla zarar görmemesi için, anlaşmayı Melikşah’ın bozduğu, dolayısıyla hadisede kendisinin dahli olmadığı mazeretini beyan ederek Alman imparatoruyla yeni bir anlaşma yapmaya muvaffak olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Hil’at, hükümdarların taltif etmek istedikleri kimselere giydirdikleri kıymetli elbise”dir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Gulâm k ö kenli devlet adamlarının farslılaşmış/kozmopolitleşmiş zihinsel yapısı, Türkmenleri tahkir derecesinde aşağılıyordu. Kaba, idrâksiz, cahil gibi sıfatlar yakıştırılan ve tüm olumsuzlukların kaynağı olarak g ö rü len T ürkmenlerle y ö netici kesim arasında bir u ç urum a ç ılmıştı. işte bu u ç urum devletin kaderini ters yüz eden, Moğollar karşısında devleti zayı f d üşüren ve Babaîlik olarak bilinen bir Türkmen ayaklanması na d ö nüştü. Doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Arapça'da "güç ve gayret sarfetmek" anlamına gelen ve “cehd” kökünden türemiş olan cihad, İslâm'ı tebliğ ve bu uğurda düşmanla savaşmak manâsındadır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Konya İnce Minareli Medrese Sahip Ata Fahreddin Ali tarafından yaptırılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Keyhüsrev 1196 yılında ordusuyla Menderes havzasına girdi. Bölgedeki bir çok yer tahrip edilip ahalisi esir alındı. Hareka^ta devam eden sultan, Ladik ve Honaz’ı da fethetti.

Yanıt Açıklaması: Tuğranın Arapça karşılığı olarak da kullanılan ve İslam devletlerinde hükümdarların kararı, bunun yazılı sureti, ferman gibi anlamlara gelen Tevkî’dir. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Alâaddin Keykubâd 1228 yılında Mengücekoğullarından Erzincan’ alınca, büyük oğlu Keyhüsrev’i buraya melik tayin etti. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: XIII. asrın en önemli hadisesi hiç şüphesiz Asya kıtasının büyük bir bölümüyle Orta Avrupa’ya kadar yayılan Moğol istila^sı idi. Türkiye Selçuklu Devleti de Kösedağ’da hezimete (1243) uğrayarak bu olaydan nasibini almıştı. Nitekim bu yenilginin ardından devleti yönetenlerin yetersizlikleri ve düşmanla yapılan işbirlikleri nedeniyle, Anadolu kısa bir sürede Moğol istilâsına maruz kaldı.

Yanıt Açıklaması: Nitekim hatırlanacağı gibi II. Keykâvus, 1258 yılında Moğolların desteğiyle saltanat mücadelesine giren kardeşi IV. Kılıç Arslan’a karşı cihad ilan etmiş;

Yanıt Açıklaması: Melik Efdal Samsat'a hakim durumdaydı.

Yanıt Açıklaması: Selçuklu Devleti'nin idare mekanizmasındaki aksaklıklara yol açan olaylara örnek olarak Köpek'in sultandan aldığı yetkiyle emirleri tasfiye etmesi gösterilebilir. Diğer şıklarda yer alan ifadeler idare mekanizmasındaki aksaklıklara yol açan gelişmeler değildir.

Yanıt Açıklaması: Karadeniz’le irtibatın bütünüyle kesilebilme ihtimaline karşı Sinop fethedilmiştir. Ermenilerin önemli limanları elinde bulundurmaları ve Kervanların Ermeni topraklarından geçmek zorunda olması I. İzzeddîn Keykâvus tarafından Ermeniler üzerine seferler düzenlenmesinin nedenlerindendir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Sultan Keykuba^d, Kıbrıs krallığıyla yürürlükte olan anlaşmanın bir benzerini Venedikliler’le de yaparak, Türkiyeli tüccarları bu ülkelerde güvence altına almış oldu. Bundan sonra devletin ekonomi politikasının bir gereği olarak, ilk seferini Kalonoros’a yaptı .

Yanıt Açıklaması: Nâib-i saltanatın g ö revi, sultan başkentten ayrıldığı zamanlar ona vekâlet etmektir.

Yanıt Açıklaması: İl tutma, Moğolların kendileriyle dost olmayı kabul eden hükümdarlarla yaptıkları, hana yılda bir kere hediyeler (vergi) vermeyi taahhüt eden bir çeşit  tâbiiyet anlaşmasıdır. Doğru cevap E şıkkıdır.