Osmanlı Tarihi (1566-1789)

Yanıt Açıklaması: II. Mustafa tahta çıktıktan sonra ordunun başında sefere giderek, yıllardır devam eden bozgunu durdurmak için büyük gayret gösterdiyse de başarılı olamamıştır. Ordunun başında sefere çıkan son padişahtır.  Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: 300.000 km kareden fazla bir toprak parçası yitirilmiştir.

Yanıt Açıklaması: İkinci Viyana bozgunundan sonra Venedik Cumhuriyeti de harekete geçerek, 25 Nisan 1684’te Avusturya ile Kutsal İttifak Antlaşması imzalamıştı. Venedik, bu ittifaka katılmakla aslında Girit’in elinden çıkmasının acısını çıkarmak istiyordu.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı İmparatorluğu, “Taife-i Efrenciyan” adı altında top ve diğer silahların yapımı, gemi inşası gibi alanlarda Avrupalı uzmanları istihdam etmekteydi.

Yanıt Açıklaması: İbrahim Müteferrika’nın 1731’de I. Mahmud’a sunduğu ve Müteferrika Matbaası’nın dokuzuncu kitabı olarak 1732’de yayımlanan Usulü’l-Hikem fi Nizâmi’l-Ümem, yani Milletlerin Düzeninde Tutulacak İlmî Usüller isimli kitabı siyasetnâme türünde bir eserdir ve daha çok devlet düzeni ve askerlik sanatıyla ilgilidir. Müteferrika, Sultan I. Mahmud’a bir nevi ıslahat projesi gibi sunduğu eserinde Avrupa’daki devlet yönetimi şekillerinden bahseder, eserde ayrıca fizik, astronomi ve coğrafya ilimlerinin devlet yönetimindeki önemi üzerinde durarak, bu ilimlerin gelişmediği bir ülkede sağlam bir devlet düzeninin kurulamayacağını söyler. Bunun yanında “nizâm-ı cedid”, yani “yeni düzen” tabirini kullanarak, Osmanlı İmparatorluğu’nun da 18. yüzyıl Avrupa’sında gelişen yeni askerlik düzenlerini mutlaka alıp uygulaması gerektiğini ifade eder.

Yanıt Açıklaması: Türk batılılaşmasının başlangıcı olarak görülen “Lale Devri”, kanlı bir isyanla kapandı. 28 Eylül 1730 Perşembe günü, sözde, şeriatın gereğini yerine getirmek için başlatılan isyan Patrona İsyanı'dır.

Yanıt Açıklaması: Kırım'ın son hanı Şahin Giray'dır.

Yanıt Açıklaması: Celâlilerin çoğunun, hanedanı ortadan kaldırma ve devleti yıkma gibi bir niyeti yoktu. Esas dertleri devletin memurları olmak ve devleti yönetmekti. Celâli liderlerinin çoğu devlete karşı herhangi bir toprak iddiasında bulunmadığından çeşitli konumlarda devlet görevlisi oldular.

Yanıt Açıklaması: II. Mustafa askerlerinin de kendisine ihanet etmesi üzerine iyice ümidini keserek, Edirne’ye dönüp, tahttan kardeşi III. Ahmed lehine çekildi. Tahttan indikten sonra üzüntüden ve hastalıklarından fazla yaşamayan sultan beş ay sonra 29 Aralık 1703’te Edirne’de vefat etti. Yeni Cami’de Hatice Turhan Sultan Türbesi’ne defnedildi. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Türk batılılaşmasının başlangıcı olarak görülen “Lale Devri”, kanlı bir isyanla kapandı. 28 Eylül 1730 Perşembe günü, sözde, şeriatın gereğini yerine getirmek için başlatılan isyanı tetikleyen farklı sebepler vardı. Malî durumun bozulması, vergi yükünün artması, üst düzey devlet adamları arasındaki güç mücadeleleri, İran savaşlarındaki olumsuz gelişmeler bunların başlıcalarıydı. Özellikle İran seferi için büyük hazırlıklar yapılmasına rağmen III. Ahmed ile sadrazamın sefere gitmek istememeleri ve halk arasında seferin iptal edildiği dedikodusunun yayılması isyanı tetikleyen gelişmelerdi. Çünkü sefer için esnaf ve asker ağır malî yüklerin altına girmişlerdi. Sadrazam Nevşehirli İbrahim Paşa’nın aşırı güçlenmesi ve rakiplerinin çoğunu baskı altında tutması da Patrona ayaklanmasının en önemli sebeplerindendi. 12 senedir sadrazamlık makamında bulunması ve özellikle padişah nezdindeki itibarının fazla olması yüzünden İbrahim Paşa bir hayli güçlenmişti. Paşa, üst düzey makamlara kendine yakın olanları getirtmiş ve muhaliflerini de bir yolunu bularak ya ortadan kaldırmış ya da etkisiz hâle getirmişti.

Yanıt Açıklaması: Matbaanın faydaları: İbrahim Müteferrika, matbaanın önemi, gerekliliği ve faydası üzerine 1726’da kaleme aldığı Vesiletü’ttıbâa isimli risâlesinde tarih boyunca bazı istilâlar yüzünden yazma eserlerin nasıl yok olduğunu, daha sonraları doğru düzgün yazı yazacak hattatlar kalmadığından yazmaların birçoğunun yanlışlarla dolu bulunduğunu, hâlbuki matbaa sayesinde yazıların daha okunaklı ve hatasız basılacağını, fiyatlarının ucuzlayacağını, bu sayede de büyük kütüphaneler kurulacağını söylemekteydi.

Yanıt Açıklaması: Karlofça Müzakereleri 103 gün sürmüştür

Yanıt Açıklaması: Osmanlı ordusu Avusturya karşısında 1683-1699 yılları arasında yaptığı 15 meydan muharebesinden 3 tanesini kazanmıştır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Amcazâde Hüseyin Paşa, Kudüs ve Basra taraflarında devlet otoritesini yeniden kurmuştur. Ayrıca bu dönemde, resmî belgelere tarih atılması zorunluluğu getirilerek, iş verimliliğinin arttırılmasına çalışıldı. Savaş zamanı vergilerinden dolayı hazineye borçlu olanlar, affedildi.Karlofça Antlaşması’ndan önce 70 bine ulaşan yeniçeri sayısı 34 bine; 6 bin olan topçu sayısı da 1.250’ye indirildi. Ancak, akçenin içindeki gümüş oranını azaltılmamış aksine paranın değerini yükseltmek için arttırılmıştır.

Yanıt Açıklaması: 11 Eylül 1697’de öğleden sonra başlayan muharebe gün batarken bitmişti. Ka­ranlık bastığında, Prens Eugen büyük bir zafer kazanmıştı. 20 bin askerimiz savaş meydanında, 10 bin kadarı da nehirde şehid olmuştu. Osmanlılar’ın, Zenta Muharebesi’ndeki en büyük kaybı Osmanlılar’ın, Zenta Muharebesi’ndeki en büyük kaybı komutan kadrosunda olmuştu. Osmanlı ordusu asker kaybının yanısıra önemli sayıda subayını kaybet­mişti. Birinci, ikinci ve üçüncü sınıf subayların önemli bir kısmı şehid düşmüştü. Doğru yanıt A’dır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı ordusunun almak istediği yer başlangıçta Viyana değil Yanıkkale (Raab) idi. Fakat Reisülküttap Mustafa Efendi gibi bazı kimselerin de tesiriyle he­def Viyana oldu. Kanunî gibi bir hükümdarın fethedemediği bir şehri ele geçire­cek olan komutanın kazanacağı prestij Merzifonlu Kara Mustafa Paşa’nın aklını başından almıştı. Doğru yanıt A’dır.

Yanıt Açıklaması: Ölen birinin cesedinin bozulmaması için iç organların çıkarılıp, vücudunun ilaçlanmasına tahnit denir.

Yanıt Açıklaması: İsveç kralı

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: 1755-1762 tarihleri arası Avrupa’da güç dengelerinin değiştiği, daha önce kurulan ittifakların yeni bir şekil aldığı dönemdi. Bu yüzden tarih yazımında bu döneme “diplomatik devrim ve karşı devrim” adı verilmiştir. Bu dönemin en önemli olaylarından biri 16 Ocak 1756’da İngiltere ile Prusya’nın Westminster Antlaşması’nı imzalamasıdır. Bu antlaşma ile klasik Avrupa devletleri kamplaşması köklü bir değişikliğe uğradı ve buna bir tepki olarak Fransa ile Avusturya da 1 Mayıs 1756’da Birinci Versay Antlaşması’nı imzaladılar. Böylece 1756-1763 tarihleri arasında devam edecek olan Yedi Yıl Savaşları’na giden süreç de başladı. Savaş, Prusya Kralı II. Friedrich’in Ağustos 1756’da Saksonya’yı kuşatması ile fiilen başladı ve 1762’ye kadar şiddetini arttırarak devam etti.