Osmanlı Tarihi (1566-1789)

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: üteferrika bastığı kitaplarda doğru metni yayınlamak için çok uğraşırdı. Nitekim Tarih-i Hind-i Garbi’yi inceleyen Amerikalı araştırmacı Thomas Goodrich, bu eserin mevcut yazma metinlerinin hiçbirisinin tam ve doğru olmadığını, tama ve doğruya en yakın olanın 1730’da Müteferrika’nın yayınladığı olduğunu ve onun bu sonuca birden fazla metin kullanarak vardığını söyler.

Yanıt Açıklaması: Viyana'yı alarak, kazanılacak olası zaferin prestijli konumuna ulaşmak isteyen ve bu doğrultuda sultan IV. Mehmed'i sefer konusunda ikna eden sadrazam Merzifon’lu Kara Mustafa Paşa'dır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: 16 Ocak 1756’da İngiltere ile Prusya’nın Westminster Antlaşması’nı imzalamışlardır. Bu antlaşma ile klasik Avrupa devletleri kamplaşması köklü bir değişikliğe uğramış ve buna bir tepki olarak Fransa ile Avusturya da 1 Mayıs 1756’da Birinci Versay Antlaşması’nı imzalamışlardır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Salankamen Muharebesi, İkinci Viyana Kuşatması sonrasındaki mücadelede önemli bir dönüm noktasıdır. Öncelikle Avusturya’nın Fransa ile uğraştığı bir dönemde bu savaşta mağlup olunması, Macaristan’ı yeniden ele geçirme şansının kaybedilmesine neden oldu. Kuşkusuz bu savaştaki askeri kayıplardan daha önemlisi yetenekli devlet adamına bu kadar ihtiyaç duyulduğu bir sırada Fazıl Mustafa Paşa’nın şehit olmasıydı. Devleti yeniden toparlayıp, bozgunu durduran sadrazamın şehadeti hem kendisinin başlattığı reformların durmasına hem de cephelerde ordunun yeniden toparlanmasına engel oldu.  Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Kırım Hanı Murad Giray’ı padişahın onayını alarak azlettirmek

Yanıt Açıklaması: Osmanlı İmparatorluğu, aldığı büyük mağlubiyetle, Viyana bozgun yıllarında kaybettiği yerleri geri alma hayallerini tamamıyla yiti­rip, barışa sıcak bakmaya başladığı Zenta Muharebesi 1697 yılında gerçekleşmiştir

Yanıt Açıklaması: Viyana’ya yardıma gelen ordunun küçümsenmesi, büyük topların getirilmemesi, şehrin zorla alınma ihtimali varken, yağma olmaması ve Viyana’nın tahrip edilmemesi için kuşatmanın ağırdan alınması ve düşman ordusunun ateşli silahların kullanımında nicelik ve nitelik olarak Osmanlı’dan üstün olması tarihçilere göre Osmanlı ordusunun İkinci Viyana kuşatmasında başarısız olunmasının sebepleri arasında gösterilir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Kitapları Kimler Aldı?: Matbaada basılan kitapları genelde kethüda, mektupçu, çavuşbaşı, başhalife, emin gibi Osmanlı saray ve merkez bürokrasisinde çalışanlar ve imam, hatip, müderris, şeyhülislâm, müftü, kadı gibi ulema mensupları almıştır. Özellikle ulemanın kitap alması matbaaya karşı olmadıklarını açıkça ortaya koymaktadır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı İmparatorluğu, 1697 Zenta Muharebesi’nde aldığı büyük mağlubiyetle, Viyana bozgun yıllarında kaybettiği yerleri geri alma hayallerini tamamıyla yitirip, barışa sıcak bakmaya başladı. Nihayet 1698 yılının sonuna doğru nihayet Osmanlılar ile Avusturyalılar, Venedikliler, Lehler ve Ruslar arasında barış görüşmeleri başladı. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Modernleşme ihtiyacını gidermek için Avrupa kökenli komutanlar orduda istihdam edildi. Bu uzmanlardan biri de Müslüman olduktan sonra Ahmed adını alan ve tarihimize Humbaracı Ahmed Paşa olarak geçen Claude-Aleksandre Comte de Bonnevale’di. Bonneval, 1731’de Humbaracı Ocağı’nın başına getirildi ve bu ocağı Avrupaî usullerle modernize etmeye çalıştı.

Yanıt Açıklaması: Bürokrat kökenli olan Sadrazam Nevşehirli İbrahim Paşa, 1718’deki Pasarofça Antlaşması’ndan sonra yaklaşık 35 yıldır süren savaş dönemine son verdi. Barış, eğlence ve yenileşme dönemini başlattı. Böylece 1683’ten bu yana süre gelen savaş ve karışıklıklar bitip, 1730 yılına kadar sürecek olan 12 yıllık Lale Devri başladı. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: 1703’teki Edirne Vak’ası III. Ahmed’e taht yolunu açmıştı. II. Mustafa askerlerinin de kendisine ihanet etmesi üzerine iyice ümidini keserek, Edirne’ye dönüp, tahttan kardeşi III. Ahmed lehine çekildi.

Yanıt Açıklaması: İbrahim Paşa 1719’da Viyana’ya, Yirmisekiz Mehmed Çelebi 1720’de Paris’e, Nişli Mehmed Ağa 1722’de Moskova’ya elçi olarak gittiler. Elçiler gittikleri yerde gördüklerini anlatan raporlar hazırlayarak, sadrazama sundular. Artık dışarıya bakmayan Osmanlı dönemi sona ermişti.

Yanıt Açıklaması: Halil Hamid Paşa’nın sadareti döneminde Sürat Topçuları Ocağı tekrar canlandırıldı. Fransız askerî ders kitapları Türkçe’ye çevrildi, mühendishane açıldı, Kapanan matbaa yeniden canlandırıldı. Ancak Yeniçeri Ocağı kaldırılmamış, çekidüzen verilmeye çalışılmıştır. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: 1703 Edirne Vakası’nı tetikleyen unsurla: Gürcü seferine gönderilen yaklaşık 200 cebeciye birikmiş maaşlarının ödenmemesiydi, II. Mustafa’nın, Köprülü ailesiyle iktidar mücadelesine girmesi, Seyyid Feyzullah Efendi’nin üst düzey kadroları kendi adamlarıyla doldurması ve devlet işlerine gereğinden fazla müdahale etmesi, olumsuz sonuçlarına rağmen Karlofça Antlaşması’nın imzalanması, II. Mustafa’nın hükümet üyeleriyle İstanbul’u terkederek Edirne’ye yerleşmesidir. E seçeneğinde yer alan ifade bu isyanların sebepleri arasında gösterilemez.

Yanıt Açıklaması: İbrahim Müteferrika ile Mehmed Said Efendi’nin işbirliği yapması sonucu 1727 Temmuz’unun başlarında dönemin padişahı III. Ahmed’in fermanı ve Şeyhülislâm Yenişehirli Abdullah Efendi’nin fetvasıyla ilk Türk ve İslam matbaasını kurma izni alınmıştır. Matbaanın ilk kitabı, basımı 1729 yılının ilk aylarında tamamlanan ve Vankulu Lugatı adıyla bilinen “Sıhahü’l-Cevheri”nin tercümesidir. Matbaanın masraflarını devlet çekmiş ve burada çalışan işçilerin günlük yiyeceğine kadar ihtiyaçlarını karşılamıştır.

Yanıt Açıklaması: İkinci Viyana bozgunundan sonra Venedik Cumhuriyeti de harekete geçerek, 25 Nisan 1684’de Avusturya ile Kutsal İttifak Antlaşması imzaladı. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Viyana müdafileri sayı olarak, Osmanlılar’ın dörtte biri idi. Ancak topçu kuvvetleri daha üstündü. Bu da şehrin uzun süre kendisini savunmasında önemli bir faktör oldu. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İkinci Viyana Kuşatmasının başarısız olmasında tarihçiler Merzifonlu’nun hataları olarak şunları gösterirler: Şehrin zorla alınma ihtimali varken, yağma olmaması ve Viyana’nın tahrip edilmemesi için kuşatmayı ağırdan alması; Jan Sobiesky Viyana’nın imdadına yetiştiğinde, ona karşı koymak için aske­rin önemli bir kısmını siperlerden çıkarmaması ve kuşatmayı bozmamak için düşmana az bir kuvvet ile karşı koyması; Viyana’ya yardıma gelen orduyu küçümsemesi; Büyük topların getirilmemesi; Düşman ordusunun ateşli silahların kullanımında nicelik ve nitelik bakı­mından Osmanlılar’dan üstün olması. Doğru cevap E'dir.