Osmanlı Tarihi (1566-1789)

Yanıt Açıklaması: Aşağıda bazı ülkeler ve 1736-1739 dönemi için Osmanlı siyasetleri verilmiştir.Rusya: Kırım ve Azak’ı ele geçirmek için Avusturya ile Osmanlı’ya karşı anlaşmak b. Avusturya: Rusya’nın planına sadık kalarak Osmanlı’ya savaş açmak ( c. Hollanda: Osmanlı ve Rusya arasında çıkacak olan savaşa engel olmak ) d. Fransa: Osmanlı’ya destek vererek, hatta antlaşma için arabuluculuk yaparak Osmanlı’dan taviz koparmak e. İngiltere: Osmanlı’yı Rusya’ya savaş açması için kışkırtmak.

Yanıt Açıklaması: 1729’da Balat Kapısı taraflarında, sur dışında başlayan yangın, süratle şehre sıçrayarak, İstanbul’un sekizde birini yaktı.

Yanıt Açıklaması: İbrahim Paşa 1719’da Viyana’ya, Yirmisekiz Mehmed Çelebi 1720’de Paris’e, Nişli Mehmed Ağa 1722’de Moskova’ya elçi olarak gittiler.

Yanıt Açıklaması: Viyana kuşatması sırasında Avusturya ve Lehistan’ın kazandığı başarılar üzerine cephe genişledi. Venedik, 1684’te, Rusya da 1686’da Osmanlı’ya savaş ilân etti. Osmanlı birlikleri, kendilerine karşı kurulan “Kutsal İttifak”a karşı dört cephede birden mücadele etmeye başladı.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı diplomatiğinde padişahın kendi el yazısı ile yazılmış emirlerine hatt-ı hümâyûn denirdi.

Yanıt Açıklaması: Demirbaş Şarl Ruslar’a karşı Türkler’den yardım beklediğini elçiye söylemiştir. Ancak III. Ahmed, Ruslar’la yapılan ve 1700’de imzalanan İstanbul Antlaşması’nı bozmak istememiştir. Bu sebeple, İsveç’e fiilen yardım yapılamayacağı, ancak dostluk için çaba göstereceği elçilerine bildirilmiştir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Fazıl Mustafa Paşa, iç düzenlemenin ardından Avusturya’ya karşı harekete geçti. Niş, Semendire ve Belgrad geri alındı. Belgrad’ın alınmasıyla Tuna savunma hattı yeniden kuruldu. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: 1695’te Sakız Adası’nda Cizvitler ile Rum ruhbanlar arasında patlak veren kavga yüzünden Osmanlı İmparatorluğu’nun Hristiyan tebaasının Katolik mezhebine geçmesini II. Mustafa yasaklamıştır

Yanıt Açıklaması: Bâbıâli’yi uzun bir süre uğraştıran bir diğer önemli isyan da 1766’da Mısır’da ortaya çıktı. Bulutkapan Ali Bey’in muhaliflerinin başlattığı isyan kısa sürede Kahire’ye yayıldı ve şehir asiler tarafından ele geçirildi. Bunun üzerine kaçmak zorunda kalan Ali Bey Kubbetü’z-Zehra adlı köye sığındı ama orada da asiler tarafından kuşatıldı. Kurtuluş çaresi kalmayan Bulutkapan, para ödeyerek canını kurtardı ve Suriye’deki Şeyh Tahir’e iltica etti.

Yanıt Açıklaması: “Patrona”, Osmanlı donanmasındaki gemilerin ikincisine verilen isimdir. Donanmada kaptanıderyanın kullandığı birinci gemiye “Kapudane”, ikinci gemiye “Patrona”, üçüncü gemiye ise “Riyâle” denilirdi. Patrona Halil, Patrona gemisinde bir müddet leventlik yaptığı için bu lakapla anılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Küçük Kaynarca Antlaşması 21 Temmuz 1774’te I. Abdülhamid'in saltanat döneminde imzalanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Amcazâde Hüseyin Paşa, Viyana bozgunundan sonra Köprülü ailesinden olduğu için bir ara hapsedildiyse de, daha sonra çeşitli valiliklerde bulunup, 1697’de sadrazamlığa getirildi. 1702’de padişahın hocası ve devrin şeyhülislâmı Feyzullah Efendi ile olan anlaşmazlığı yüzünden, istifayla son bulan beş yıllık sadrazamlık döneminde önemli icraatları oldu. Viyana bozgunundan sonra 16 yıl süren harpleri Karlofça Antlaşması’yla bitirip, devletin toparlanması için çalışmalara başladı. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: 1768-1774 Savaşı aralıksız devam eden bir mücadele değildi. Birkaç defa savaşı sona erdirmek üzere barış görüşmeleri başlatıldı, ancak bu Rus istekleri ve Türk tarafının kararsızlığı yüzünden mümkün olmadı. Yergöğü, Bahr-i Sefid mütarekeleri yapıldı, ayrıca Fokşan ile Bükreş’de müzakereler oldu. Barış, Kozluca’da 1774’de kesin bir mağlubiyet yaşanması ve Şumnu’daki Türk ordugâhının Ruslar tarafından kuşatılmasından sonra yeniden gündeme geldi. 21 Temmuz 1774’te I. Abdülhamid’in onayından sonra Küçük Kaynarca’da imzalanan antlaşma Osmanlı tarihinin en ağır maddelerini ihtiva eden bir antlaşma idi. Yirmi sekiz maddeden oluşan antlaşmanın en ağır şartları Kırım’ın bağımsız bir bölge olduğu ve Türk tarafının ödeyeceği tazminat ile ilgili maddelerdi. Antlaşma ile Ruslar’a, İstanbul’da bir kilise inşası, Boğazlar’dan ticaret gemilerini serbestçe geçirme, İstanbul’da daimi bir orta elçi bulundurma gibi haklar da verildi. Bunun yanında kapitülasyonlardan istifadeye başlayacak olan Rusya’ya üç sene içerisinde 4.5 milyon ruble savaş tazminatı da ödenecekti.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı İmparatorluğu, savaşın sonunda 1718’de imzaladığı Pasarofça Antlaşması’yla Mora’yı kurtarmış olmasına rağmen, Sırbistan’ın büyük bir bölümünü Avusturya’ya kaptırmıştı. Bu yüzden Pasarofça’dan sonra, Nevşehirli İbrahim Paşa’nın sadrazamlığı döneminde, savaştan uzak duruldu.

Yanıt Açıklaması: Kara Mustafa Paşa bu durum üzerine iki aydan beri Viyana’yı kuşatan Türk birliklerine Budin’e çekilme emri verdi. Kendisi savaşıp, şehid olma arzusundayken Sipahi Ağası Osman Ağa’nın zoruyla sancağı şerifi de yanına alarak, harp meydanından uzaklaştı. Doğru cevap B’dir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: I. Mahmud, o zamana kadarki en büyük tamir ve ek bina inşaatını başlattı. 1739-1740 yılları arasında süren bu çalışmalar sırasında Ayasofya’nın içindeki mozaikler kalın bir sıva ile kapatıldı, şadırvan, aşhane-imâret, sıbyan mektebi, kütüphane, yeni bir mihrap ve hünkâr mahfili yapıldı.

Yanıt Açıklaması: Cizvitler, 17. yüzyılın başlarında imparatorluktaki, misyoner faaliyetleriyle dikkat çekmiş ve Osmanlı yönetimi tarafından takibe alınmışlardı. Cizvitler, kiliselerine ve ailelerine sızdıkları Ermeniler arasında öğretilerini yaymada diğer Hristiyan gruplara nazaran şaşırtıcı bir başarı elde etmişlerdi. Fakir Ermeniler’e, kiliselerine ödemek zorunda oldukları ağır vergilerden kurtulmanın en iyi yolunun Katolikliğe geçmeleri olduğu telkin edildi. Zenginlere de Katoliklik’te oruç gibi ibadetlerin daha kolay olduğu anlatıldı. Ayrıca Cizvitler üzerinden Fransa’nın desteğini arkalarına almaları, Rumlar ve Osmanlı maliyesi ile yaşayacakları anlaşmazlıklarda Fransız elçi ve konsoloslarının kendileri lehine müdahalede bulunmalarını sağlayabilirdi.  Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Avrupa’ya giden elçilerimizden, özellikle Yirmisekiz Mehmed Çelebi’nin 1720-1721 tarihli Fransa Sefaretnâmesi, edebî ve tarihî kıymetinin yanısıra Osmanlı toplum yaşantısına yaptığı tesir açısından da önemlidir. Osmanlı İmparatorluğu’nun Batı’ya bakışının değişmesinde önemli rol oynamıştır.

Yanıt Açıklaması: I. Mahmud, ilk fırsatta fesadın kaynağı olan ve iktidarını gölgeleyen asileri ortadan kaldırmak için kolları sıvadı. Devlet ileri gelenlerinin katıldığı toplantılarda Patrona ve adamlarını ortadan kaldırmak için özel bir ekip oluşturuldu. Doğru cevap A şıkkıdır.