Osmanlı Tarihi (1566-1789)

Yanıt Açıklaması: … Bu durum üzerine Lale Devri’nde 1723’te Osmanlı ordusu da üç koldan İran’a girdi. Tiflis, Gori, Nahcivan, Revan ve Gence fethedildi. Başlangıçtaki bu başarılar seferi İran içlerine yöneltti. 1725’te Kirmanşah, Meraga, Nihavend, Hemedan, Tebrizve Erdebil ele geçirildi.

Yanıt Açıklaması: İbrahim Müteferrika ve Yirmisekiz Çelebizâde Mehmed Said Efendi tarafından Müteferrika’nın Fatih’te Yavuz Sultan Selim semtindeki evinde kurulan matbaanın ilk kitabı, basımı 1729 yılının ilk aylarında tamamlanan ve Vankulu Lugatı adıyla bilinen “Sıhahü’l-Cevheri”nin tercümesidir.

Yanıt Açıklaması: Avusturya karşısında 1683-1699 yılları arasında yaptığı 15 meydan muharebesinin 12’sinde mağlup oldu.

Yanıt Açıklaması: Lale Çılgınlığı: 17. yüzyılın ilk çeyreğinde Hollanda’yı lale çılgınlığı sardı. Nadir bulunan laleler inanılmaz fiyatlara satılıyordu. Lale ticareti kumara dönüştü. Ancak 1636’da fiyatlar bir haftada yüzde 95 düştü. Büyük paralar kazananların yanısıra battıkları için Amsterdam kanallarına atlayarak intihar edenler bile oldu. 1637’de devlet bu duruma el koyarak, lale ticaretini daha küçük ölçekli ve kontrol edilebilir bir duruma getirdi.

Yanıt Açıklaması: Eğri tarafına geçen bir Türk birliğinin düşman saldırısına uğradığında geri çekilmesini engellemek için Tuna üzerindeki köprüye engeller yerleştiren ve bu yüzden yüzlerce askerin şehit düşmesine neden olan sadrazam Sarı Süleyman Paşa’dır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Karlofça’daki görüşmelerde Osmanlı İmparatorluğu’nu Reisülküttap Ramî Mehmed Efendi temsil etmiştir.

Yanıt Açıklaması: II. Süleyman'ın ölümünden sonra tahta II. Ahmed çıkmıştır.

Yanıt Açıklaması: Lale Devri: Yahya Kemal, Ahmed Refik Altınay’la bir sohbetleri esnasında Osmanlı tarihinin 18. yüzyıldaki bu dönemini “Lale Devri” olarak adlandırmıştı. O sıralarda bu dönem üzerine bir kitap hazırlayan Ahmed Refik de bu ismi beğenerek, yazdığı eserde kullandı. Ahmed Refik’in kitabına verdiği bu isim daha sonra yaygınlaşarak bu dönemi ifade eden bir ad oldu.

Yanıt Açıklaması: Prens Eugene, iki ateş arasında kalmış olmasına rağmen, imkânsız denecek bir muharebeyi kazanmıştı. Muharebenin hemen ardından Belgrad kuşatmasına bıraktığı yerden devam etti. Prens Eugene’in başarısı Belgrad’ı da umutsuzluğa sevk etmişti. Bu yüzden altı aylık erzakı olmasına rağmen, Belgrad bir hafta sonra teslim oldu. Sadrazam Halil Paşa, Prens Eugene’in ordusunu açlık ve top ateşiyle dize getire-bileceğini düşünüyordu. 16 Ağustos sabahı sisler arasından Avusturya ordusunun saldırması sadrazam için tam bir sürpriz oldu. Üç saatlik bir muharebeden sonra Osmanlı ordusu dağılarak, Niş’e kaçtı. Osmanlı karargâhı yine Avusturyalıların eline geçmişti ama bu defa ordunun malzemelerinin çoğu nehrin aşağısındaki gemilerde bırakıldığı için düşmanın eline geçen ganimet azdı.

Yanıt Açıklaması: Karlofça’dan sonra Osmanlı İmparatorluğunun çöküşe geçtiği ve devamlı mağlubiyetlere uğradığı genel bir kanaattir. Viyana bozgun yıllarında Avrupa’nın dört büyük devletiyle 16 yıl dişe diş mücadele etmesi bile Osmanlı İmparatorluğu’nun gücünün o tarihlerde bitmediğini açıkça gösterir. Ayrıca Osmanlılar, Karlofça’dan sonra kendilerini toparlayarak rövanşa geçmişlerdir. 1739’a gelindiğinde Avusturya’ya bırakılmış bir kısım Macar toprakları ile Lehistan’ın aldığı Podolya ve Ukrayna’daki bazı topraklar haricinde kaybedilmiş bütün topraklar geri alınmıştır. Osmanlı İmparatorluğunun çöküş yılları 1768-1774 Osmanlı-Rus savaşından sonra başlar. Osmanlılar ilk defa bu savaşta bir ülkeye karşı ağır bir mağlubiyete uğramış ve bundan sonra bir daha belini doğrultamamıştır. Bunda da en önemli sebeplerden biri, 1739’daki başarıdan sonra tehlike geçti diye yapılmakta olan askerî yeniliklerin terk edilerek, rehavet ortamına girilmesidir. 18. yüzyılın sonlarından itibaren Sanayi İnkılabının meydana getirdiği gelişmeler sebebiyle Avrupalı devletlerle ara gittikçe açılmaya başlamış ve olaylar Osmanlı İmparatorluğunun aleyhine gelişmiştir. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: İngiltere

Yanıt Açıklaması: Salankamen Muharebesi, İkinci Viyana Kuşatması sonrasındaki mücadelede önem­li bir dönüm noktasıdır. Öncelikle Avusturya’nın Fransa ile uğraştığı bir dönemde bu savaşta mağlup olunması, Macaristan’ı yeniden ele geçirme şansının kaybedilme­sine neden oldu. Kuşkusuz bu savaştaki askeri kayıplardan daha önemlisi yetenekli devlet adamına bu kadar ihtiyaç duyulduğu bir sırada Fazıl Mustafa Paşa’nın şehid olmasıydı. Devleti yeniden toparlayıp, bozgunu durduran sadrazamın şehadeti hem kendisinin başlattığı reformların durmasına hem de cephelerde ordunun yeniden toparlanmasına engel oldu. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: III. Ahmed, başka çaresi kalmadığını görünce, sadrazam, kaptanıderya ve sadaret kethüdasını boğdurttu. Odun arabalarına konan üç kişinin cesedi Bâb-ı Hümâyûn önüne bırakıldı. Asiler, cesetleri Et Meydanı’na getirdiler ve burada cansız bedenleri bir kez daha astılar. Patrona Halil ve yanındakilerin, istedikleri devlet adamları kendilerine verilmesine rağmen isyanı bitirmek bir tarafa, cüretkârlıkları artmıştı. III. Ahmed başka çaresi kalmadığını görünce tahtı bırakmaya razı oldu.

Yanıt Açıklaması: İstanbul Antlaşması 1700 Rusya ile imzalanmıştır. Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: IV. Murad devrinde Rumeli’de timar sisteminde yapılan ıslahatı Hüseyin Paşa yürütmüştür.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı İmparatorluğu, Avusturya ile 18 Eylül 1739’da Belgrad Antlaşması’nı imzaladı.

Yanıt Açıklaması: Lale Devri denilince akla bu dönemin eğlenceleri gelir. Bu eğlence hayatında Sadrazam İbrahim Paşa’nın önemli bir rolü vardır. Sadrazam, Kâğıthâne’de padişahın eğlenmesi için “Sadâbâd” adı verilen yeni bir saray inşa ettirdi.

Yanıt Açıklaması: Pasarofça Antlaşması; 1718 yılında Osmanlı Devleti ile Avusturya ve Venedikliler arasında imzalanmıştır. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Avusturya, savaştaki ana hedeflerine ulaşmıştı: Karlofça Barışı kurtarılmış ve işgal edilen Tımışvar ile Belgrad, artık Avusturya’nın yeni savunma mevkileri olmuştu. Dört hafta süren müzakerelerden sonra, 21 Temmuz 1718’de barış imzalandı. Tımışvar dâhil olmak üzere, Banat, Belgrad ve Sırbistan’ın büyük bir kısmı Avusturya’ya bırakıldı. Buna karşılık Venedik’ten Mora alındı. Ayrıca Pasarofça Antlaşması’yla Avusturyalı tüccarlar Osmanlı İmparatorluğu’nda ticaret yapmak için bazı imtiyazlar kazandılar. Fakat ticarette Avusturya’nın umduğunun tam tersi oldu. Antlaşma hükümlerinden faydalanan Osmanlı tüccarları Avusturya ticaretinde oldukça etkin bir hâle geldiler.

Yanıt Açıklaması: Salankamen Muharebesi 1691 yılında gerçekleşmiştir.