Osmanlı Tarihi (1566-1789)

Yanıt Açıklaması: II. Mustafa tahta çıktığında sadaret makamında Sürmeli Ali Paşa bulunuyordu.

Yanıt Açıklaması: Sadrazam Nevşehirli İbrahim Paşa’nın aşırı güçlenmesi ve rakiplerinin çoğunu baskı altında tutması Patrona ayaklanmasının en önemli sebeplerindendi. Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Sadrazam Ruslar’ın barış isteğini kabul etti. Bu durumda Osmanlılar’ın Viyana sendromunu daha atlatamamalarının ve sadrazamın çevresindeki adamlarının Ruslar’dan aldıkları hediyelerin önemli bir rolü vardı. Sadrazam, Viyana önlerindeki gibi bir yenilgi alındığı takdirde birkaç devlete karşı savaşacakları ve tekrar bozgun yıllarının yaşanacağından korkmuştu.

Yanıt Açıklaması: Budin’in elden çıkmasından sonra Osmanlı hakimiyetindeki diğer Macar toprakları da bir bir elden çıktı. Ama Osmanlılar için en acı kayıp Budin’di. Serhadlerde Budin’le ilgili şu aşağıdaki destan gibi destanlar yazıldı: Ötme bülbül ötme yaz bahar oldu Bülbülün figanı bağrımı deldi Gül alıp satmanın zamanı geldi Aldı Nemçe bizim nazlı Budin’i

Yanıt Açıklaması: 1700 yılında İstanbul'da imzalanan antlaşma Avusturya ile değil Rusya ile gerçekleşmiştir. dolayısıyla doğru cevap "D" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı İmparatorluğu’nun ilk ka^ğıt imalathanesi 1741 yılında Yalova'da açılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Lale Devri’nde artan Batı kültürünü tanıma ve bunu kendi geleneği içinde özümseme eğilimlerinin mimarî alandaki en büyük yansımalarından birisi ve adeta Osmanlı tarihinde yeni bir dönemin abidevî habercisi olan Nuruosmaniye Külliyesi’nin inşası, I. Mahmud devrinde, Ocak 1749’da başlamıştır. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İbrahim Müteferrika ve Yirmisekiz Çelebizâde Mehmed Said Efendi tarafından Müteferrika’nın Fatih’te Yavuz Sultan Selim semtindeki evinde kurulan matbaanın ilk kitabı, basımı 1729 yılının ilk aylarında tamamlanan ve Vankulu Lugatı adıyla bilinen “Sıhahü’l-Cevheri”nin tercümesidir.

Yanıt Açıklaması: Kutsal İttifak: Avusturya ve Lehistan’ın kazandığı başarılar üzerine cephe genişledi. Venedik, 1684’te, Rusya da 1686’da Osmanlı’ya savaş ilân etti. Osmanlı birlikleri, dört cephede birden mücadele etmeye başladılar.

Yanıt Açıklaması: İbrahim Müteferrika’nın 1731’de I. Mahmud’a sunduğu ve Müteferrika Matbaası’nın dokuzuncu kitabı olarak 1732’de yayımlanan Usulü’l-Hikem fi Nizâmi’l-Ümem, yani Milletlerin Düzeninde Tutulacak İlmî Usüller isimli kitabı siyasetnâme türünde bir eserdir ve daha çok devlet düzeni ve askerlik sanatıyla ilgilidir. Müteferrika, Sultan I. Mahmud’a bir nevi ıslahat projesi gibi sunduğu eserinde Avrupa’daki devlet yönetimi şekillerinden bahseder, eserde ayrıca fizik, astronomi ve coğrafya ilimlerinin devlet yönetimindeki önemi üzerinde durarak, bu ilimlerin gelişmediği bir ülkede sağlam bir devlet düzeninin kurulamayacağını söyler. Bunun yanında “nizâm-ı cedid”, yani “yeni düzen” tabirini kullanarak, Osmanlı İmparatorluğu’nun da 18. yüzyıl Avrupa’sında gelişen yeni askerlik düzenlerini mutlaka alıp uygulaması gerektiğini ifade eder.

Yanıt Açıklaması: Budin’de 113 gün direnen Şeytan İbrahim Paşa’nın ünvanı Melek’e çevrildi. Ancak diğer cephelerde mağlubiyetler devam etti. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Türk batılılaşmasının başlangıcı olarak görülen “Lale Devri”, kanlı bir isyanla kapandı. İsyanı başlatan Patrona Halil ve arkadaşları dikkat çekmemek için 25 Eylül 1730’da hamamda yaptıkları toplantıda 28 Eylül Perşembe günü isyan etmeyi kararlaştırdılar. 28 Eylül sabahı Bayezid Camii önünde toplanıp, “Şer’le davamız vardır. Ümmet-i Muhammed’den olan dükkânlarını kapayıp, bayrak altına gelsin” diyerek önce Kapalıçarşı’ya yöneldiler.

Yanıt Açıklaması: Bu antlaşmayla Avusturya, Tımışvar hariç bütün Macaristan ve Erdel’i aldı. Lehistan, Podolya ve Ukrayna’nın Osmanlı hakimiyetinde olan bölgelerini alırken, bunun karşılığında işgali altında olan Boğdan’ı boşalttı. Ayrıca Osmanlılar, Kırım Tatarları’nın Lehistan’a saldırmayacaklarına dair garanti verdiler. Venedik ise Mora’yı, Adriyatik Denizi’ndeki birkaç ada ile sahil şeridinden bazı yerleri aldı. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: 21 Temmuz 1774’te I. Abdülhamid’in onayından sonra Küçük Kaynarca’da imzalanan antlaşma Osmanlı tarihinin en ağır maddelerini ihtiva eden bir antlaşma idi. Yirmi sekiz maddeden oluşan antlaşmanın en ağır şartları Kırım’ın bağımsız bir bölge olduğu ve Türk tarafının ödeyeceği tazminat ile ilgili maddelerdi. Antlaşma ile Ruslar’a, İstanbul’da bir kilise inşası, Boğazlar’dan ticaret gemilerini serbestçe geçirme, İstanbul’da daimi bir orta elçi bulundurma gibi haklar da verildi. Bunun yanında kapitülasyonlardan istifadeye başlayacak olan Rusya’ya üç sene içerisinde 4.5 milyon ruble savaş tazminatı da ödenecekti.

Yanıt Açıklaması: Nadir Şah, Osmanlılar’a karşı üstünlük sağladıktan sonra yapılan barış görüşmelerinde toprak taleplerinin yanısıra, değişik bazı isteklerde de bulunmuştu. Bu istekler şunlardı: 1. İran hacıları için bir emir-i hac tayin edilmesi. 2. Caferiliğin beşinci mezhep olarak kabulü ve Kâbe’de mezheplerine bir rükün tahsisi. 3. Osmanlılar’ın İsfahan’da, İranlılar’ın İstanbul’da bir şehbender bulundurması. İran hacılarına İran kökenli bir emir-i hac tayini ve şehbender bulundurulması maddelerinde anlaşılmıştı. Ancak Osmanlı uleması Caferiliğin beşinci mezhep olarak tanınmasını kabul etmemişti.

Yanıt Açıklaması: 1756 Ekim’inde Osmanlı İmparatorluğu Danimarka ile Dostluk ve Ticaret Antlaşması imzaladı.

Yanıt Açıklaması: Malta

Yanıt Açıklaması: Morosini, 1686’da Navarin, Modon, Arkadia ve Argos’u da işgal etti. 1687’de Korint, İnebahtı ve Mezistre ile 25 Eylül 1687’de de Atina, Venedik birliklerinin eline geçti. Venedikliler adaya hakim olduktan sonra Mora’da Romanya, Lakonya, Mezonya ve Ahiya olmak üzere dört idari bölge oluşturdular. Böylece kendi ida­relerini yarımadada hakim kılmak isteyen Venedikliler yerli Ortodoks Rum halka Katolikliği zorla benimsetmeye çalıştıkları için birçok Rum, Müslümanlar’la bir­likte Ege adalarına kaçtı. Doğru yanıt E’dir.

Yanıt Açıklaması: Padişahların tahta çıktıklarında devlet görevlilerine ve askerlere dağıtıkları bahşişe cülus bahşişi denir. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Tımışvar dahil olmak üzere, Banat, Belgrad ve Sırbistan’ın büyük bir kısmı Avusturya’ya bırakıldı. Buna karşılık Venedik’ten Mora alındı. Ayrıca Pasarofça Antlaşması’yla Avusturyalı tüccarlar Osmanlı İmparatorluğu’nda ticaret yapmak için bazı imtiyazlar kazandılar. Fakat ticarette Avusturya’nın umduğunun tam tersi oldu. Antlaşma hükümlerinden faydalanan Osmanlı tüccarları Avusturya ticaretinde oldukça etkin bir hâle geldiler.