Osmanlı Tarihi (1566-1789)

Yanıt Açıklaması: İsveç Kralı Demirbaş Şarl ve Kazak lideri Mazepa’nın Osmanlı topraklarına sığınması, Osmanlı İmparatorluğu ile Rusya’nın arasını açmıştı. Osmanlı İmparatorluğu’nun şahinleri Karlofça’nın rövanşını almak için ilk fırsatın doğduğuna inanıyorlardı. Bu niyetlerini gerçekleştirmek için 1710’da sadrazamlığa Halep Valisi Baltacı Mehmed Paşa’yı getirttiler. Rus Çarı Petro da Osmanlılar’a saldırma zamanının geldiğine inanıyordu. Osmanlı İmparatorluğu’ndaki Hristiyanlar’ın ayaklanacağını umuyordu. Petro, İsveç kralının Osmanlı topraklarında bulunmasını savaş sebebi olarak gösterdi ve Osmanlı ülkesine karşı saldırıya geçti. Baltacı Mehmed Paşa, komutasındaki Osmanlı ordusu 1711 Temmuz’unda Prut’ta Rus ordusunu kuşattı. Rus ordusu yokedilmek üzeriydi. Ancak sadrazam Ruslar’ın barış isteğini kabul etti.

Yanıt Açıklaması: 1718

Yanıt Açıklaması: Fazıl Mustafa Paşa, devletin kaybolan otoritesinin tesisi ve halkın itimadının yeniden kazanılması için çeşitli tedbirler aldı. Özellikle harp döneminin masrafları üzerlerine yıkılan gayrimüslim reayanın gönlünü kazanmak için bazı tedbirler alındı, cizye vergisinde ıslahat yapılırken, kiliselerin tadilatına izin verildi ayrıca halkın belini büken avarızlar kaldırıldı. Osmanlılar böylece İmparator Leopold’un Osmanlı Hristiyanları’nı çekmeye yönelik hamlesinin de önüne geçtiler.

Yanıt Açıklaması: Avusturyalılar, Budin’i işgal ettikten sonra şehirde Müslüman bırakmadıkları gibi, Macarları da uzun süre Budin’e sokmadılar. Osmanlı döneminde Budin’de 72 cami, 12 medrese, 10 tekke, 9 han, 2 hamam vardı. İşgalden sonra Türk eserlerinin hemen hemen tamamı yok edildi. Doğru yanıt B’dir.

Yanıt Açıklaması: Hem Ruslar, hem de Osmanlıların aynı zamanda İran’ın çeşitli bölgelerini ele geçirmesi sonucu iki devlet arasında çatışma ihtimali belirince çeşitli görüşmeler yapıldı ve sonunda antlaşma imzalandı. 24 Haziran 1724’te imzalanan İran Mukasemesi’ne göre Osmanlı İmparatorluğu, Gürcistan, Şirvan ve Azerbaycan’ı, Rusya ise Gilan, Mazendaran ve Esterebad’ı alıyordu. Doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Matbaada basılan kitapları genelde kethüda, mektupçu, çavuşbaşı, başhalife, emin gibi Osmanlı saray ve merkez bürokrasisinde çalışanlar ve imam, hatip, müderris, şeyhülisla^m, müftü, kadı gibi ulema mensupları almıştır. O¨zellikle ulemanın kitap alması matbaaya karşı olmadıklarını açıkça ortaya koymaktadır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: 16 Ekim 1698 Perşembe günü Karlofça’ya gelen heyetlerin müzakereleri görüşmelerin başlamasından 103 gün sonra, 26 Ocak (1699) Pazartesi günü bitti. 26 Ocak saat 10’da antlaşmanın imzası için görüşme çadırında toplanıldı, merasimin bitmesinden sonra da tüfekler atılarak, antlaşma kutlandı.

Yanıt Açıklaması: II. Ahmed, 1695’te ölünce yerine yeğeni II. Mustafa geçti. Bu yeni bir dönemin başlangıcıydı. II. Mustafa, Edirne’de 2 Haziran 1664’te dünyaya gelmişti. Babasının hükümdarlığı uzun sürdüğü için çocukluk ve gençlik yıllarını rahat geçirmiş ve iyi bir eğitim almıştı. Ancak II. Viyana kuşatması bozgunundan sonra babası 1687’de bir isyanla tahttan indirilince 8 yıl sarayda hapis hayatı yaşadı. İki amcasının ölümünden sonra 1695’te tahta çıktı. Yeni padişah, Viyana bozgunundan sonra Batı’da sürekli gerileyen devleti yeniden azametli günlerine kavuşturmayı hayal ediyordu. 16. yüzyılın muhteşem hükümdarı Kanunî Sultan Süleyman’ı da kendine örnek almıştı.

Yanıt Açıklaması: Kandiye

Yanıt Açıklaması: İstanbul Antlaşması’yla Azak Ruslar’a bırakılırken, buna mukabil olarak Özi civarındaki bazı kaleler Osmanlılar’a verildi. Ayrıca Ruslar İstanbul’da daimi elçi bulundurmak hakkını da kazandılar.

Yanıt Açıklaması: Düşman süvarilerinin saldırısına dayanamayan Osmanlı ordusunun dağılmakta olduğunu gören Ali Paşa, bozgunu önlemek için yanındaki adamlarıyla düşmana saldırdı. Ancak düşman tarafından gelen bir kurşun sadrazamın tam alnına isabet etti ve Ali Paşa’yı yere yıktı. Ali Paşa’nın adamları, can çekişen sadrazamı alıp, Belgrad’a doğru kaçmaya başladılar. Yolda son nefesini veren Ali Paşa, Belgrad’da Sultan Süleyman Camii haziresine defnedildi. Damad Ali Paşa, artık “Şehid Ali Paşa” olarak anılacaktı.

Yanıt Açıklaması: Lehistan’ın teşvikiyle Kutsal İttifak’a katılan Rusya 1695’te Azak’ı kuşattı. Doksan beş gün süren kuşatma başarısız oldu. Ancak Petro pesetmemişti. İlk kuşatması başarısız olmasına rağmen ertesi yıl bir donanma oluşturarak, karadan ve denizden Azak’ı kuşattı. Ruslar, 1696 Ağustos’unda kaleyi elegeçirdiler. Çar Petro, Azak’ı işgal ederek Karadeniz’in kilidini elegeçirmişti. Ruslar, hem Azak sahillerinde gemi inşa edecekleri, hem de Karadeniz üzerinden sıcak denizlere inebilecekleri bir üsse kavuşmuşlardı.

Yanıt Açıklaması: Petervaradin Kalesi’ni fethetmek isteyen Ali Paşa, saldırı için hazırlık yapmadan, Avusturya ordusunun yakınlarına karargâh kurdu. Prens Eugene, Osmanlı ordusunun muharebe için hazırlık yapmasına fırsat vermedi. Harp meclisini bile toplamadan, hemen saldırıya geçmeye karar verdi. 5 Ağustos’ta arkasına koruma olarak Petervaradin Kalesi’nin top ateşine alıp, emrindeki 70 bin kişilik ordusuyla Osmanlı ordusuna saldırdı. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı ordusunun almak istediği yer başlangıçta Viyana değil Yanıkkale (Raab) idi. Fakat Reisülküttap Mustafa Efendi gibi bazı kimselerin de tesiriyle hedef Viyana oldu. Kanunî gibi bir hükümdarın fethedemediği bir şehri ele geçirecek olan komutanın kazanacağı prestij Merzifonlu Kara Mustafa Paşa’nın aklını başından almıştı.

Yanıt Açıklaması: Tarihçiler İkinci Viyana Kuşatmasında Merzifonlu’nun hataları olarak şunları gösterirler: a) Şehrin zorla alınma ihtimali varken, yağma olmaması ve Viyana’nın tahrip edilmemesi için kuşatmayı ağırdan alması. b) Jan Sobiesky Viyana’nın imdadına yetiştiğinde, ona karşı koymak için askerin önemli bir kısmını siperlerden çıkarmaması ve kuşatmayı bozmamak için düşmana az bir kuvvet ile karşı koyması. c) Viyana’ya yardıma gelen orduyu küçümsemesi. d) Büyük topların getirilmemesi. e) Düşman ordusunun ateşli silahların kullanımında nicelik ve nitelik bakımından Osmanlılardan üstün olması. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Salankamen muharebesi 1691 yılında yapılmıştır.

Yanıt Açıklaması: 18. yüzyıl ıslahatlarının en önemli özelliklerinden biri devamlılığının olmamasıdır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlılar’ın “Beç” olarak adlandırdıkları Viyana, sadece Avusturya’nın değil o zamanki bütün Almanya’yı ve birçok prensliği kapsayan, Kutsal Roma-Germen İmparatorluğu’nun da merkeziydi. Doğru cevap E’dir.

Yanıt açıklaması yok