Osmanlı Tarihi (1566-1789)

Yanıt Açıklaması: Osmanlı-Rus savaşı Ocak 1681’de yapılan Bahçesaray Antlaşması ile son buldu. Antlaşma ile Özi Nehri boyunca Ukrayna ikiye bölündü ve Kiev Rusya’da kaldı. İlk TürkRus antlaşması olan bu antlaşma ile iki devlet arasında 20 yıllık bir ateşkes yapılmıştı

Yanıt Açıklaması: III. Mustafa döneminde imar-inşa faaliyetlerine önem verildi. Bunlardan biri de bugün Laleli Cami olarak bilinen caminin inşası idi. Bu sebeple doğru yanıt B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Lehsitan Kralı Jan Sobiesky, Buçaş Antlaşması’yla Osmanlılar’a verdiği toprakları geri almanın yanısıra Boğdan’ı, Akkirman, Kili ve İsmail gibi Osmanlı kalelerini almak istiyordu. Ancak Kırım Tatarları’nın da desteğiyle Osmanlı ordusu 1684 ve 1685’te Soibesky’i kendi topraklarına geri püskürttü. Lehler’in 1687 ve 1688’deki Kamaniçe seferleri de başarısızlıkla sonuçlandı. 1692 Ağustos’unda Kamaniçe üzerine yürüyen 60 bin kişilik Leh ordusu, kale komutanı Kahraman Paşa tarafından mağlup edildi. Leh kuvvetleri, 1694’te bölgedeki askerlerin Avusturya cephesine gitmelerinden istifadeyle yeniden Kamaniçe üzerine yürüdülerse de Kahraman Paşa karşısında yine mağlup oldular. Leh birlikleri sadece Boğdan’ın bazı bölgelerini işgale ise muvaffak oldular.

Yanıt Açıklaması: İkinci Viyana Kuşatması Neden Başarısız Oldu? Tarihçiler Merzifonlu’nun hataları olarak şunları gösterirler: a. Şehrin zorla alınma ihtimali varken, yağma olmaması ve Viyana’nın tahrip edilmemesi için kuşatmayı ağırdan alması. b. Jan Sobiesky Viyana’nın imdadına yetiştiğinde, ona karşı koymak için askerin önemli bir kısmını siperlerden çıkarmaması ve kuşatmayı bozmamak için düşmana az bir kuvvet ile karşı koyması. c. Viyana’ya yardıma gelen orduyu küçümsemesi. d. Büyük topların getirilmemesi. e. Düşman ordusunun ateşli silahların kullanımında nicelik ve nitelik bakımından Osmanlılar’dan üstün olması. Viyana müdafileri sayı olarak, Osmanlılar’ın dörtte biri idi. Ancak topçu kuvvetleri daha üstündü. Bu da şehrin uzun süre kendisini savunmasında önemli bir faktör oldu.

Yanıt Açıklaması: İstanbul’da 1493’te ilk Yahudi matbaası kuruldu.

Yanıt Açıklaması: Avusturya’nın girişimleriyle 1737 Nisan’ında Ukrayna’da küçük ve tarafsız bir Polonya kasabası olan Nemirov’da barış görüşmelerinin yapılması kararlaştırılmıştı. Bu görüşmeler Nemirov Kongresi adı altında yapıldı. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Erdel İsyanı, II. Mustafa döneminde çıkan iç karışıklıklardan biri değildir.

Yanıt Açıklaması: Charles de Lorraine komutasındaki Avusturya ordusu, 18 Haziran 1686’da Budin'i ikinci defa kuşattı. Ömrünü cephelerde geçirmiş 70 yaşında tecrübeli bir komutan olan Budin Valisi Abdurrahman Abdi Paşa, Avusturyalılar'a iki buçuk ay direndi ancak sonunda askerleriyle birlikte şehit düştü. Sonrasında Macarlar tarafından şehit düştüğü yere bir mezar taşı dikilerek üzerine yazı yazıldı. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Charles de Lorraine, Ludwig von Baden ve Savoylu Prens Eugene gibi Avusturya askerlik tarihinin en önemli komutanlarının Viyana bozgun yıllarında Osmanlı’nın karşısında olması alınan mağlubiyetlerin başlıca sebepleri arasında gösterilmiştir. Doğru yanıt I, II ve III'tür.

Yanıt Açıklaması: Türk batılılaşmasının başlangıcı olarak görülen “Lale Devri”, kanlı bir isyanla kapandı. 28 Eylül 1730 Perşembe günü, sözde, şeriatın gereğini yerine getirmek için başlatılan isyanı tetikleyen farklı sebepler vardı. Mali durumun bozulması, vergi yükünün artması, üst düzey devlet adamları arasındaki güç mücadeleleri, İran savaşlarındaki olumsuz gelişmeler bunların başlıcalarıydı. O¨zellikle İran seferi için büyük hazırlıklar yapılmasına rağmen III. Ahmed ile sadrazamın sefere gitmek istememeleri ve halk arasında seferin iptal edildiği dedikodusunun yayılması isyanı tetikleyen gelişmelerdi. C¸ünkü sefer için esnaf ve asker ağır mali^ yüklerin altına girmişlerdi. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Mustafa Paşa

Yanıt Açıklaması: Çorbacı Hasan Ağa’nın “Hâlâ meşru padişaha karşı başkaldıran birkaç melunun asılsız ve esassız sözlerine kapılıp neden dükkânlarınızı kapatıyorsunuz? Allah’dan korkmayıp böyle fitneler çıkaranların sonu daima hüsrandır. Eğer bana yardım ederseniz bunları tepelemek pek kolaydır” sözleri üzerine esnaf da ağanın safına katıldı. Kısa sürede asilerin etrafı yeniçeriler ve halk tarafından sarıldı. Asiler başta direnmeye çalıştılarsa da, kalabalık karşısında daha fazla tutunamadılar ve içlerinden birkaç kişinin öldürülmesi üzerine dağıldılar.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı-Rus savaşı Ocak 1681’de yapılan Bahçesaray Antlaşması ile son buldu. Antlaşma ile Özi Nehri boyunca Ukrayna ikiye bölündü ve Kiev Rusya’da kaldı. İlk Türk- Rus antlaşması olan bu antlaşma ile iki devlet arasında 20 yıllık bir ateşkes yapılmıştı.

Yanıt Açıklaması: İstanbul tarihinde şehre zarar veren üç çeşit büyük felaket vardır. Bunlardan birincisi salgın hastalıklar, ikincisi yangınlar ve üçüncüsü de depremler. Birincisi binlerce insanın ölümüne neden olmuş, yangınlar ve depremler şehri her defasında harabeye çevirmiştir. Bu üçü kadar etkili olmasa da bazı dönemlerde şiddetli soğuklar da şehir hayatını felç etmiştir. Ele aldığımız dönemde özellikle 1755 kışındaki soğuklar tarihte ender rastlanan türdendir. Zira 11 Ocak 1755’te Haliç’in tamamı, İstanbul Boğazı’nın da önemli bir bölümü dondu. Şehir halkı, Haliç’te Defterdar ile Sütlüce iskeleleri arasında denizi yürüyerek geçti. Bu kış yalnız İstanbul’da değil, bütün Osmanlı ülkesinde oldukça şiddetli geçmişti. Dönemin tarihçileri Edirne’de yağan karın yirmi karış olduğunu yazarlar. Halk gıda bulmakta zorlandı, temiz içme sularının çoğu donduğu için ciddi sıkıntılar çekildi. Boğaz donduğu ve deniz yoluyla ulaşım imkânsız hâle geldiği için şehirde yakacak sıkıntısı had safhaya ulaştı. Soğuklar ilerleyen günlerde etkisini azalttı ve şehirde günlük hayat giderek normale döndü.

Yanıt Açıklaması: İkinci Viyana Kuşatması Neden Başarısız Oldu? Tarihçiler Merzifonlu’nun hataları olarak şunları gösterirler: a. Şehrin zorla alınma ihtimali varken, yağma olmaması ve Viyana’nın tahrip edilmemesi için kuşatmayı ağırdan alması. b. Jan Sobiesky Viyana’nın imdadına yetiştiğinde, ona karşı koymak için askerin önemli bir kısmını siperlerden çıkarmaması ve kuşatmayı bozmamak için düşmana az bir kuvvet ile karşı koyması. c. Viyana’ya yardıma gelen orduyu küçümsemesi. d. Büyük topların getirilmemesi. e. Düşman ordusunun ateşli silahların kullanımında nicelik ve nitelik bakımından Osmanlılar’dan üstün olması.

Yanıt Açıklaması: Johann Gutenberg’in 15. yüzyılın ortalarında matbaayı kurup, kitap basmaya başlamasından kısa bir süre sonra baskı makinesi Osmanlı topraklarına geldi. İstanbul’da 1493’te ilk Yahudi matbaası kuruldu. Daha sonra 1567’de Ermeniler, 1627’de de Rumlar ilk matbaalarını açtılar. Ancak ilk Türk matbaası 1727’ye kadar kurulmadı. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Fransa ve İspanya veraset meselelerin­den dolayı Avusturya ile aralarının açılması ihtimali nedeniyle Osmanlıların barış imzalamamasını istiyordu

Yanıt Açıklaması: İkinci Viyana bozgunundan sonra Venedik Cumhuriyeti de harekete geçerek, 25 Nisan 1684’te Avusturya ile Kutsal İttifak Antlaşması imzalamıştı. Venedik, bu ittifaka katılmakla aslında Girit’in elinden çıkmasının acısını çıkarmak istiyordu.,. Venedik Cumhuriyeti 15 Temmuz 1684’te Osmanlı İmparatorluğu’na savaş ilân etti ve başta Papa, Floransa, Malta, Ceneviz ve İspanyol donanmalarının gemilerinden oluşmak üzere büyük bir donanma tertip ederek harekete geçti. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Cela^li İsyanları, Kira Kadın’ın öldürülmesi ile sonuçlanan sipahi isyanı, Devlet adamları arasındaki iktidar mücadelesinin yeniçeri ve sipahileri karşı karşıya getirmesi ve Saray ağaları ve valide sultanın nüfuzundan rahatsız olan sipahilerin isyanı III. Mehmed döneminde gerçekleşen iç karışıklıklardır. Dolayısıyla doğru cevap "D" seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: 1739 Belgrad Antlaşması’ndan sonra Bâbıâli, Batı’da barışa dayalı bir dış siyaset takip etti ve bu süreç 1768’e kadar sürdü.