Orta Çağ ve Yeni Çağ Türk Devletleri Tarihi

Yanıt Açıklaması: Selçuklu emiri Melik Müeyyed’i Harezm’e müdahale etmeye ikna ettiler.

Yanıt Açıklaması: 1071 Malazgirt zaferinden sonra Anadolu’nun doğusunda kurulan Türkmen beyliklerinden biri de Saltuklulardır. Beyliğin merkezi Erzurum idi. Bunun dışında Pasinler, ispir, Kars, Oltu, Tercan, Bayburt, Micinkerd, Koçmaz, Artvin kent ve kalelerinde hüküm sürmüştü. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Türkiye Selçuklularının 1243 Kösedağ Savaşı’nda hezimete uğrayıp Moğol tahakkümüne girmesinden sonra uc beyleri ve Türkmenler otorite boşluğundan faydalanarak daha bağımsız hareket etmeye başlamıştır. Sonrasında kurulan beyliklerin çoğunlukla Selçuklu uc beyleri tarafından kurulduğu görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Dönemin ünlü şairi Genceli Nizami, Behramah namına Mahzenü’l-esrâr adlı ünlü eserini kaleme almıfşltır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Orduya ait bütün idari işlere, Gazneliler ve Selçuklular devrinde olduğu gibi, merkezi divanın mühim bir şubesi olan divan-i’arz bakardı.

Yanıt Açıklaması: Moğol hakanı Hülâgü 1257’de Suriye seferine giderken Yaşmut kumandasında bir birliği Mardin ve Meyyâfarikin’i zapt etmekle görevlendirdi.

Yanıt Açıklaması: Karakoyunlular'ın ilk beyi Bayram Hoca’dır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Alaeddin Muhammed Moğollara karşı koyamayacağını anlayıp ticaret münasebetlerini geliştirerek iyi ilişkiler içerisine girdi ve bu suretle yapılan anlaşma gereği karşılıklı barış ve ticaret münasebetleri kurulmuş oldu. Cengiz Han’ın ticaret kervanları Harezmşah ülkesine gelir. Kervan İnalcık’ın vali olduğu Otrar’da casusluk iddiasıyla tutuklanıp mallara el konulup heyet öldürttürülür. Cengiz Han bir heyet yollayarak İnalcıkın teslimini ve malların tazminini ister. Alaeddin Muhammed talebi reddeder. Ve Cengiz Han Otrar’ı kuşattı ve şehri ele geçirip tahrip etti. Moğollar Buhara, Semerkand, Otrar, Sığnak, Berakend ve Hocend Moğollar tarafından istila ederler. Cengizhan İnsanlarını köle yapıp Moğolsitan’a sürdü. Kısa zaman içinde bütün Maveraünnehir ve Harezm bölgesi Moğol hakimiyetine girdi.

Yanıt Açıklaması: Mengücekler’in uç (suğur) dan ziyade iç beylik karakteri taşıması siyasi ve askeri hareketlilikten çok istikrarlı ve huzurlu bir dinginliğin hakim olmasına yol açtı. Bu farklılık, Mengücük Beyliğini diğer Türkmen devlet ve beylikleri içinde en zengin kültürel birikime sahip olma konumuna getirmiştir.

Yanıt Açıklaması: Kutbeddin ölünce, yerine büyük oğlu Kızıl-Arslan Atsız, Harezmşah olarak tayin olundu

Yanıt Açıklaması: Sökmen beyliği Ahlat merkez olmak üzere Van Gölü havzasında kurulmuştur.

Yanıt Açıklaması: İç bünyesindeki bütün zaaflarına rağmen, dışarıdan bakıldığında bu kadar haşmetli ve kuvvetli göründüğü esnada, Harezmşahlar İmparatorluğu’nun hayatına son verecek olaylar, doğu sınırlarının ötesinde gelişmekteydi. Bu gelişmelerin merkezinde, yalnız Müslüman doğunun değil, bütün dünya tarihi üzerinde derin izler bırakacak siyasi ve askeri bir güç olarak ortaya çıkan; Cengiz’in demir eli ile kurulan yeni Moğol Devleti’ydi.

Yanıt Açıklaması: Moğol istilası sürecinde ortaya çıkmış belli başlı Türkmen beylikleri şunlardır.

Yanıt Açıklaması: Sultan Şah, 1193’te ölümüne kadar, Nişapur’u elde etmek için yaptığı teşebbüslerde başarılı olamamış ve Horasan’ın bu önemli merkezi 1187’de Tökiş’in eline geçmiştir.

Yanıt Açıklaması: 1420 yılında Kara Yusuf’un kendi yerine sultan ilan ettiği oğlu Pir Budak vefat etti. Kara Yusuf derin bir üzüntüye kapılmış halde iken Şahruh’un iki yüz bin kişilik bir orduyla Karakoyunluların üzerine yürüdüğü haberi geldi. Hasta olduğu halde onları karşılamak için yola çıktı. Hazinesindeki bütün altınları ordusuna dağıttı. Öte yandan onun oğullarından hiç biri orduda değildi. Şah Mehmet Bağdat’ta, İskender Kerkük’te, İspend Adilcevaz’da, Cihan Şah Sultaniye’de, Ebu Said ise Erzincan’da bulunuyordu. Kara Yusuf, Ucan yakınlarındaki Sadabad köyüne geldiğinde hastalığı ağırlaştı. Burada konakladığı esnada da vefat etti (1420). Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Sutaylıların 1350’den itibaren güçlerinin zayıflaması ve Doğu ve Güneydoğu Anadolu’dan çekilmeleri ile Karakoyunlu hakimiyeti güç kazandı. XIV. yüzyılın başlarında Erciş bölgesinde beyliklerini tesis ettiler.

Yanıt Açıklaması: Dulkadiroğulları (1337-1521) Dulkadiroğulları, Maraş ve Elbistan civarında ortaya çıkmış bir Türkmen beyliğidir. Oğuzların Bozok koluna bağlı olan Dulkadirli (Zülkadirli) Türkmenlerinin reisi Zeyneddin Karaca Bey, Memlûklu sultanının himayesinde, Eretna Devleti’nin elinden Elbistan’ı alarak beyliği kurmuştur(1337). Bölgedeki Ağaçerileri ve Türkmen cemaatlerini bir araya getiren Karaca Bey, Memluk sultanı Melik Zahir tarafından” Türkmen Emirliği”ne atanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Sökmenliler Van, Erciş, Bargiri, Tatvan, Malazgirt, Muş ve Sason civarında hüküm sürmüştür

Yanıt Açıklaması: Cihan Şah’ın en önemli amacı Timurlu ülkesinde baş gösteren kargaşalıktan istifade ederek Horasan bölgesini ele geçirmekti.

Yanıt Açıklaması: İzzeddin Saltuk dönemi beyliğin en parlak dönemidir.