Orta Çağ ve Yeni Çağ Türk Devletleri Tarihi

Yanıt Açıklaması: Tur Ali Bey’in 1362’de ölümünden sonra Akkoyunlu tahtına Fahreddin Kutlu Bey oturdu.

Yanıt Açıklaması: Sultanlık yönetimi daha önce geliştirilmiş İslam Devletlerinin modeli üzerine kuruldu. Bu model dîvân teşkilâtından meydana gelmekteydi. Dört büyük dîvân vardı: 1) Dîvân-ı Vezâret; 2) Dîvân-ı Risâlet; 3) Dîvân-ı İnşa; 4) Dîvân-ı Arz. Divan-ı Umumiye bunlardan birisi değildir.

Yanıt Açıklaması: Doğru seçenek D şıkkında verilmiştir.

Yanıt Açıklaması: 1698’de ülkenin doğusunda bulunan Belucîler ayaklandılar. Şah Sultan Hüseyin bu ayaklanmayı ancak Gürcü Kralı II. Giorgi’nin yardımı ile bastırabildi.

Yanıt Açıklaması: Abbas’ın dış politikada karşı karşıya kaldığı en önemli mesele İran’ın doğuda ve batıda toprak kayıplarının devam etmesi idi. Osmanlıların Azerbaycan üzerindeki baskıları devam ediyordu. 1587’de Bağdat ve çok geçmeden Gence, Osmanlıların eline geçti. 1598’de İstanbul’da imzalanan Ferhad Paşa Antlaşmasıyla Azerbaycan, Dağıstan, Şirvan, Karabağ, Gence, Bağdat, Luristan, Kürdistan bölgeleri Osmanlı hakimiyetine girdi.

Yanıt Açıklaması: Uzun Hasan Bey’in 1478’de Tebriz’de ölmüştür.

Yanıt Açıklaması: XIV. yüzyılın başlarında Moğol hâkimiyetinin çözülmeye başlaması, Anadolu’daki Celayir, Suldus, Uyrat gibi Moğol aşiretleri arasında çatışmalar doğmasına yol açtı. Bu esnada, Sivas ve çevresine hâkim olan Eratnalılar ile Mardin ve çevresine hâkim olan Artuklular da çöküş dönemine girmişlerdi.

Yanıt Açıklaması: 1389’da Karakoyunlu taht›na oturan Kara Yusuf, Mutaharten ile iflbirli¤i yaparak Akkoyunlular›n üzerine sald›rd›. Endris’te yap›lan savafl› Akkoyunlular kazand›¤› gibi Kara Yusuf’u da esir olduysa da hayat› ba¤›flland›. Mutaharten yeniden sald›rd›ysa da Gülüflkerd savafl›nda yine bozguna u¤rad›. Bundan sonra bir müddet Akkoyunlu topraklar›na sald›rmad›. 1394’te Kad› Burhaneddin’in Erzincan üzerine yapt›¤› sefere kat›lan Ahmet Bey, onun Mutaharten’e karfl› elde etti¤i baflar›lara büyük katk› sa¤lad›. Bu sayede Bayburt ve çevresine hakim oldu (1395).

Yanıt Açıklaması: Tur Ali Bey, Bayburt hakimi Mahmud ve Erzincan Hakimi Ahi Ayna Bey ile kuvvetlerini birleştirerek 1348 yılında Trabzon üzerine de sefer düzenledi.

Yanıt Açıklaması: İnançoğulları (1262-1390) Kurulduğu yerden dolayı Lâdik -Denizli Beyliği adıyla da bilinir. Bu bölge Malazgirt Savaşı’ndan kısa bir süre sonra Türkleşmeye başlamıştır. Nitekim Denizli bölgesine 200 bin çadır halkının yerleştiğini dönemin kaynakları yazar. Ancak beyliği kuran Türkmenler Moğol istilasının ardından Denizli, Honaz ve  Dalaman’a göç etmişlerdir.

Yanıt Açıklaması: Emir Gazi.

Yanıt Açıklaması: Kanuni devrinde Osmanlı’nın Hindistan bölgesine olan ilgisi, Hint Denizindeki Portekizlilerin faaliyetleri karşısında Gucerat hâkimi Bahadır Şah’ın yardım talepleri ile başlamıştı. Bu istek üzerine Osmanlılar Hint Denizine bazı seferler düzenlediler.

Yanıt Açıklaması: Ali Bey tahta geçtiğinde kardeşi Hamza’nın muhalefeti ile karşılaştı. O, durumunu kuvvetlendirmek için kızını Şahruh’un oğluyla evlendirmek suretiyle Timurlularla akrabalık kurdu. Ancak, Şahruh’un Azerbaycan’dan çekilmesiyle Akkoyunlular yine iç karışıklıklar içine sürüklendiler. Memlüklerin yardımıyla Hamza Bey’e geçici bir üstünlük kurulduysa da huzur sağlanamadı. Memlüklerin çekilmesiyle birlikte Hamza Bey tahtı ele geçirmek için yeniden harekete geçti. Kardeşi Hamza Bey’e karşı koymayacağını anlayan Ali Bey, Mısır’a giderek ömrünün sonuna kadar orada kaldı.

Yanıt Açıklaması: Çaldıran Savaşı 1514 yılında olmuştur. Doğru yanıt B'dir.

Yanıt Açıklaması: 1512 yılında Nur Ali Halife Rumlu, Kızılbaş Türkmenleri Safevîlere bağlamak amacıyla Anadolu’ya gönderilmiştir. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Moğol hükümdarları gerçek manada otoritenin tek sahibi idiler. Hükümdardan sonra vekil-i saltanat gelirdi ve görünüşe bakılırsa tüm idari ve sivil meselelerde hükümdarın vekili, hükümdar adına idarenin başı idi. Vezir yahut divan mâli idarenin başıydı ve iki yardımcısı bulunurdu. Divan-ı halise ve divan-ı ten. Ordunun teşkilatlanmasından ve organizasyonundan sorumlu mir bahşi idi. Eyaletlerden gelen istihbaratı değerlendiren ve gerekli olanları hükümdara ileten de oydu. Kendisinin dörde kadar çıkan yardımcısı vardı. Sadrü’s-südur dini işlerden, vakıflardan ve sanat erbabından sorumlu idi. Aynı zamanda o kadü’l-kudat görevini de yürütmekteydi. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Akkoyunlara Venedik yardımı Uzun Hasan Bey döneminde yapılmıştır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Çaldıran Savaşı 1514 yılında gerçekleşmiştir. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Akkoyunlular tıpkı Karakoyunlularda olduğu gibi devletin Türkmen boylarına dayanması merkezi bir devlet meydana getirmelerini engellemiştir. Bu yüzden sık sık taht kavgası meydana gelmiş yine Türkmen aşiretleri tarafından kurulmuş olan Safeviler tarafından yıkılmışlardır. Akkoyunlu halkının bir bölümü Osmanlı hakimiyetine girmiş, geride kalanlar ise Safevi Devleti’ni meydana getirmiştir.

Yanıt Açıklaması: Tahmasb, küçük yaşta tahta geçtiğinde ülke doğudan ve batıdan baskı altına alınmıştı. Üstelik Kızılbaş reisleri arasında da Şah’a yakın olmak ve devlet kademelerinde etkinliğini arttırmak amacıyla kuvvetli bir rekabet bulunuyordu. Şah İsmail zamanında tesis edilmiş olan şaha tam bir itaat ile bağlanma anlayışı büyük ölçüde sarsılmıştı. Bu yüzden onun saltanatının ilk yılları iç mücadelelerle merkezî otoritenin tesis edilmesi ile geçti.