Orta Çağ ve Yeni Çağ Türk Devletleri Tarihi

Yanıt Açıklaması: 1389’da Karakoyunlu tahtına oturan Kara Yusuf, Mutaharten ile işbirliği yaparak Akkoyunluların üzerine saldırdı.

Yanıt Açıklaması: Divan’da çok sayıdaki vezirlerden başka bir de vakanüvis bulunurdu. Vakanüvis aynı zamanda şahıın müşlisi idi. Sarayın bütün işlerinin yürütülmesi ise Nazır-ı Buyûtat veya Buyûtat-ı Hassa-i Şerife tarafından gerçekleştiriliyordu. Safevîlerin ilk dönemlerinde hem dini kurumların hem de Adalethane’nin başında Sadr bulunuyordu.

Yanıt Açıklaması: Babürlerde edebi faaliyetler genelde bizzat edebiyatçı olan bir hükümdar ve soyluların hamiliğinde gelişmiştir. Ekber’in saray şairi Feyzî idi. Öteki önemli şairler Urfî, Nazirî ve Zuhurî idi. Talib Amulî, Cihangir döneminin seçkin şairi idi. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: DELHİ’DE HALCÎ / KALCÎ / KALAÇ SULTANLIĞI (1290-1330) Kalaçlar olarak da bilinen Kalcîler/Halcî’ler köken olarak Türk’tüler ancak uzun süredir Afganistan’da yaşadıklarından kısmen Afganlaşmışlardı. Bilinmeyen bir tarihte Türkistan’dan göç ederek bugünkü  Afganistan’ın batısına; Ceyhun ile Sind nehirleri arasına yerleşen Kalaçlar Gazneli, Gurlu ve daha sonra bölgede kurulan diğer Türk devletlerinin tebaası olmuşlardı.

Yanıt Açıklaması: 1071 Malazgirt zaferinden sonra Doğu Anadolu’da Mardin ve Hısn-ı Keyfa’da kurulan beyli Artuklulardır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Babür Devleti içerisinde pek çok dine mensup kişi bulunmaktadır. Bu nedenle farklı dine mensup halkı bir araya getirmek amaçlanmaktadır .

Yanıt Açıklaması: Ekber’in dini görüş ve siyaseti aşağıdaki şekilde özetlenebilir: Bir hükümdar olarak ulemanın egemenliğinden kurtulmak ve Hindistan’da İslam’ın önderi olmak. Müslüman ve Hindu dinleri arasında benzerlikler ve yakınlıklar aramak; böylece yakınlıkları tespit ederek aradaki ayrılıkları gidermeye çalışmak. Hem Müslüman, hem Hinduların takip edebilecekleri dinî bir yol bularak onun önderi olmak; böylece her bakımdan eşit bir duruma getirilmiş olan Müslüman ve Hinduların birbirleriyle kaynaşmaları gerektiğini anlatmak. Dini temellere dayanan, dolayısıyla türlü din mensupları için başka başka olan kanunlar yerine, herkesçe uyulması gereken ve böylece dini esaslardan ayrılan laik mahiyette kanunlar yapmak. Bütün halkın birlikte kutlayacağı bayramlar yapmak ve türlü takvimleri birleştirmek.

Yanıt Açıklaması: Ekberin saray şairi Feyzi^ idi. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: I. Abbas, Özbek tehlikesini bertaraf ettikten sonra yeniden batıya yöneldi. Azerbaycan, Nahcivan ve Revan’ı geri aldı. Osmanlı serdarı Cağaloğlu Sinan Paşa’yı Tebriz’de yenilgiye uğrattı. Osmanlılarla 1612’de yapılan barışa aykırı olarak askeri harekatlara devam ederek Kerkük, Şehrizor, Kerbela, Necef ve Bağdat’ı ele geçirdi (1624). Böylece İran en geniş sınırlarına ulaştı.

Yanıt Açıklaması: Hanedan, adını merkezi Erdebil’de bulunan Safevîye tarikatının reisi Şeyh Safiyüddin’den almıştır. Hanedan, adını merkezi Erdebil’de bulunan Safevîye tarikatının reisi Şeyh Safiyüddin’den almıştır.

Yanıt Açıklaması: Anuş-Tigin, Kutbeddin Muhammed ve Kızıl Arslan Dönemleri (1097-1156) Harezmşahlar Devletini ifade eder. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Moğol hücumlarından topraklarını koruyan Alâeddin Muhammed hâkimiyetini daha uzaklara yaymaya çalıştı. Çağatay tehlikesinin ortadan kalkması üzerine, o zamana kadar hiçbir sultanın cüret edemediği bir işe, yani Güney Hindistan’ın fethine girişti. Güneydeki fetihlere devam eden Alâeddin Muhammed’in orduları, Hindistan’ın en zengin köşelerinden birisi olan Pandya bölgesi ele geçirildikten sonra, Seylan adasının hemen karşısına düşen Raesvaran şehrine kadar ilerlediler. Böylece Türkler, tarihlerinde ilk defa Seylan kapılarına kadar ulaşmış oluyordu. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Kanuni devrinde Osmanlı’nın Hindistan bölgesine olan ilgisi, Hint Denizindeki Portekizlilerin faaliyetleri karşısında Gucerat hâkimi Bahadır Şah’ın yardım talepleri ile başlamıştı. Bu istek üzerine Osmanlılar Hint Denizine seferler düzenlediler. Sonuncu sefer ise Seydi Ali Reis tarafından yapılmıştır.  Aynı zamanda şair olan Ali Reis, Hint-İran şiirinden örnekler getirdiği gibi Türk şiir geleneğini de Delhi sarayına taşımıştır.

Yanıt Açıklaması: Tıp konusunda en önemli şahsiyetlerden biri, Herat ve Rey’de tahsil görmüş olan Muhammed Hüseyin Nurbahşî Bahaüddevle idi. Onun, 1501’de yayınladığı Hülasatü’l-Tecarüb adlı eseri kısa sürede şöhret sahibi olmasını sağladı.

Yanıt Açıklaması: Babür

Yanıt Açıklaması: Hümayûn uzun mücadelelerden sonra Delhi’ye 1555’de tekrar girerek babasının tahtına oturmuştur.

Yanıt Açıklaması: I. Abbas, Özbek tehlikesini bertaraf ettikten sonra yeniden batıya yöneldi. Azerbaycan, Nahcivan ve Revan’ı geri aldı. Osmanlı serdarı Cağaloğlu Sinan Paşa’yı Tebriz’de yenilgiye uğrattı. Osmanlılarla 1612’de yapılan barışa aykırı olarak askeri harekatlara devam ederek Kerkük, Şehrizor, Kerbela, Necef ve Bağdat’ı ele geçirdi (1624). Böylece İran en geniş sınırlarına ulaştı.

Yanıt Açıklaması: I. Abbas tahta geçer geçmez ilk iş olarak iç problemleri ortadan kaldırmak amacıyla orduda geniş bir ıslahata girişti. Öncelikle Kızılbaş reislerinin gücünü kırmak amacıyla şahseven adıyla yeni askeri birlikler meydana getirdi. Bu yeni ordu, Şah’a sadık olduğuna şüphe olmayan Kızılbaş Türkmenlerden başka, Gürcü, Çerkes, Ermeni ve diğer Kafkas halklarından küçük yaşta İran’a gelenler ile savaşlarda esir düşüp İslamiyeti seçenlerden oluşuyordu. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Sivaslılar Kara Yülük’ün şehirde büyük bir katliam yapacağından korkarak Yıldırım Bayezid’den yardım istediler.

Yanıt Açıklaması: Lakaplarına "Sencer" ve "İskender" gibi lakapları ekleyen 11. yüzyıl Türk Devleti Harezmşahlar Devletidir. Doğru cevap D'dir.