Orta Çağ ve Yeni Çağ Türk Devletleri Tarihi

Yanıt Açıklaması: Eğil beylerine son vererek bölgede hakimiyetini kurdu. Böylece batıda Osmanlılarla komşu oldu. Bu sırada Osmanlı tahtında Fatih Sultan Mehmet oturuyordu. Osmanlılara karşı Karamanoğulları, İsfendiyaroğulları, Trabzon Rum Devleti ve Venediklilerle ittifak kurmaya çalıştı. Trabzon Rum İmparatoru IV.Yuannis’in kızı Despina ile evlenerek akrabalık bağı kurdu. 1460’ta Osmanlıların elinde bulunan Koynhisar' ı topraklarına kattı.

Yanıt Açıklaması: Derbend yakınlarında yap›lan savaşta Akkoyunlular, Şeyh Haydar’ı öldürüp (1488) cesedini Tebriz’e getirerek halka teşhir ettiler. Dolayısıyla Derbent'te yapılan savaş Şeyh Haydar döneminde yapılmıştır.

Yanıt Açıklaması: “Otrar Hadisesi” olmasa idi, henüz Küçlük’e karşı mücadelesini bitirmemiş, Çin ve Tangut harekâtını sonuçlandırmamış olan Moğolların, dışarıdan çok azametli görünen Harezmşahlar'a hücum etmeleri beklenemezdi.

Yanıt Açıklaması: Şemsiyye hanedanından sonra Delhi'de Balaban hanedanı hüküm sürmüştür.

Yanıt Açıklaması: Timur’un Anadolu seferinden dönerken Hoca Ali’yi ziyaret etmesi, onun nüfuzunu daha da arttırdı. Bu sayede tarikat, etraftaki memleketler üzerindeki faaliyetlerini rahatça yürütme imkânı buldu. Doğru yanıt B'dir.

Yanıt Açıklaması: Kafkaslardan vergi almakta olan Şirvanflah Ferruh Yesar, Haydar’a karşı, Akkoyunlu hükümdarı Yakup Bey’den yardım istedi. Derbend yakınlarında yapılan savaşta Akkoyunlular, Şeyh Haydar’ı öldürüp (1488) cesedini Tebriz’e getirerek halka teşhir ettiler. Haydar’ın oğulları Ali, İbrahim ve henüz bebeklik çağında olan İsmail’i anneleriyle birlikte İstahr ka- lesine hapsettiler. Akkoyunlu şehzâdeleri arasında patlak veren taht mücadelelerinde kendisine Safevî müridlerinden destek bulmaya çalışan Rüstem Bey, 1493’te Şeyh Haydar’ın çocuklarını İstahr’dan Tebriz’e getirtti.

Yanıt Açıklaması: Safevîlerin, Akkoyunlu Devleti’ni ortadan kaldırmaya çalıştığı sıralarda Akkoyunlulara destek vereceğini söyleyen II.Bayezid, Kızılbaşlı Türkmenlerin İran’a gitmesini engellemeye çalışmıştı. Ancak, Şah İsmail’in muvaffak olması üzerine politikasını değiştirerek onun tahta geçişini tebrik amacıyla elçiler göndermişti. Bununla birlikte, Şah İsmail’in Anadolu topraklarına ilgisi devam etti. 1512’de Nur Ali Halife Rumlu, Kızılbafl Türkmenleri Safevîlere bağlamak amacıyla Anadolu’ya gönderildi. O, Tokat yakınlarında Osmanlı ordusunu hezimete uğrattı. Tokat’ta Şah İsmail adına sikke kestirdi.

Yanıt Açıklaması: Doğu Anadolu Türk devletleri doğuşlarını Selçuklulara borçludur Dayandıkları etnik temel Oğuz Türkleridir Anadolu’nun doğusundaki beyliklerin kurucuları Selçuklular hizmetindeki Oğuz-Türkmen beyleridir.

Yanıt Açıklaması: Moğollarla ilk defa, 1215-1216 Kıpçak seferi esnasında tesadüf eseri olarak karşılaşan Alâeddin, onların harp yeteneklerinden haberdar olmuştu.

Yanıt Açıklaması: Şah İsmail 1501’de Tebriz’de tahta oturduktan sonra On iki imam Şiiliğini İran’ın resmi mezhebi yaptı. Bu tarihe kadar İran’ın önemli bir bölümü henüz Şii değildi.

Yanıt Açıklaması: Aybek’in ölümünden sonra, Hindistan Türk Sultanlığının dört ana bölüme ayrıldığı görülür. Delhi’de Aybek’in oğlu Ârâm Şah Badaun bölgesinde Aybek’in damadı İltutmuş Yukarı Sind bölgesinde Aybek’in diğer damadı Kabaca Bengal’de Kalaçlardan Ali Bey

Yanıt Açıklaması: Doğru seçenek D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Tahta çıktıktan sonra Balaban’ın ilk işi bürokrasiyi düzenlemek oldu. Memurlara disiplin duygusunu aşıladı. Acemi asker kaydı ve Maliye Dairesini (Âriz-i Memalik) yeniden düzenlemek suretiyle merkezî orduyu kuvvetlendirdi. Daha sonra da kendi arkadaflları olan Kırklar’a yönelerek onların nüfuzunu kırdı, karşı koyanları şiddetle cezalandırdı. Balaban mecburi bir saray mevzuatı geliştirdi. Hiç kimsenin kendisine hürmetsizlik etmesine müsaade etmedi. Haberleşme sistemini güçlendirdi ve memurlarının yaptıklarından haberdar olarak onların girişebileceği isyanlardan kendisini korudu. Hâkimiyetini, miras aldığı bölgelere yerleştirdi, barış ve düzenin sürmesi için uygun politikalar güttü. Delhi yakınlarındaki ormanları temizledi ve hırsızları dağıttı. Ancak Hindulara herhangi bir yaptırım uygulamamıştır ki bu Türk devlet geleneğine aykırı bir tutumdur.

Yanıt Açıklaması: Ordunun teşkilatlanmasından ve organizasyonundan sorumlu mir bahşi idi. Eyaletlerden gelen istihbaratı değerlendiren ve gerekli olanları hükümdara ileten de oydu. Kendisinin dörde kadar çıkan yardımcısı vardı.

Yanıt Açıklaması: Şah Abbas dönemi 1629 yılına kadar sürmüştür. Doğru yanıt D'dir.

Yanıt Açıklaması: Danişmendliler (1071-1178) Danişmend Gazi tarafından kurulmuştur. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Dârâ Şükûh’un Hinduizm ile İslam’ın esaslarının ayniyeti hakkındaki Şkirlerini, diğer bir eserinde, Mecma’ül-Bahreyn ’de bulmak mümkündür.  Dârâ Şükûh hayatının 1650-1655 yılları arasında rastlayan devresinde, daha ziyade Hindu eserlerinin tercümesi, açıklaması ve İslami tasavvuşa, Hindu mistisizmi arasında bir ayniyet bulunup bulunmadığı konuları ile meşgul olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Doğru yanıt A, 1071 Malazgirt savaşı sonrasıdır.

Yanıt Açıklaması: Dulkadiroğlu Alaüddevle Bey’in, kendisine sığınmış bulunan Murad Bey’i yeniden Akkoyunlu tahtına oturtmak amacıyla Diyarbekir’i ele geçirmeye çalıştığı haberi gelince, Şah İsmail 1507’de Erzincan’a yöneldi. Osmanlı topraklarına girerek Kayseri üzerinden Maraş’a ulaştı. Dulkadiroğulları mukavamet göstermeyip dağlara çekilince Maraş ve Elbistan’ı tahrip edip Tebriz’e döndü.

Yanıt Açıklaması: Delhi'de Kalaç sultanlığı 1290 yılında kurulmuştur.