Final Sınavı - Osmanlı Türkçesi 2

Soru 1:

Hangisi “Allahın yardımı” anlamına gelen Farsça isim tamlamasıdır?

A) دريای رحمت B) عنايت خدا C) مراد خدا D) براى خدا E) حضرت يزدان

Soru 2:

Aşağıdaki Farsça sıfatlardan hangisi ön ek ile yapılmıştır?

A) جاودان B) وسیمج C) غمکين D) اميدوار E) تابقيامت

Soru 3:

حسن kelimesinden türetilen مستحسن “müstahsen” kelimesinin anlamı nedir?

A) güzellik B) sevimlilik C) beğenilen D) bağışlanan E) güzelleştirilen

Soru 4:

Hangisi Farsça فرسودن “eskimek” masdarının emir veya hâlihazır gövdesidir?

A) فرسای B) فرسه C) فرس D) فراس E) فرست

Soru 5:

Hangi kelimede Farsça bir ön ek bulunmaktadır?

A) کلزار B) ساختکی C) باغچه D) خداوندکار E) بکام

Soru 6:

"ياب" kelimesinin masdarlı hali aşağıdakilerden hangidir?

A) رفتن B) بافت C) يابتن D) ياف E) يافتن

Soru 7:

Farsçada فرمودن fermûden “buyurmak” fiilinin emir veya hâlihazır gövdesi hangisidir?

A) فرمو B) فرمودن C) فرموده D) ی فرما E) فرموى

Soru 8:

Aşağıdakilerden hangisi Farsça üleştirme sayılarından biridir?

A) heştüm هشتم B) nühüm منه C) dehüm دهم D) dü be-dü دو بدو E) heştâd هشتاد

Soru 9:

“Devlet sinnini aldıkça masa^lih-i ca^riye mu‘a^mela^tında olan sa^delik dahi za^’il olarak” ifadesinde vurgulanmak istenen düşünce aşağıdakilerden hangisidir?

A) Devlet yaşlandıkça cariye alışverişlerine dair yazışmaların gösterişli yazılır olması. B) Devlet yaşlandıkça, resmi belgelerin hazırlanmasındaki kolaylığın kaybolması. C) Devlet yaşlandıkça, yazışmaları sürdürebilme olanağının kalmaması. D) Devlet yaşlandıkça yazışmalarda sa^deliğin ve kolaylığın geçerli olmaya başlaması. E) Devlet yaşlandıkça işlerini yürütmek isteyenlerin daha tumturaklı dilekçeler yazmaya başlaması.

Soru 10:

Hangi seçenekteki isim tamlaması izâfet-i teşbihiyye de denilen benzetme tamlaması yapımında kullanılmıştır?

A) قاسم روز B) ترکی زبان C) فارسی لغت D) آهن کرز E) دل سرای

Soru 11:

Hangi Osmanlı Türkçesi metinlerini okurken kullanılabilecek sözlük yazarı değildir ?

A) Ferid Devellioğlu B) Mehmet Kanar C) Şemseddin Sami D) Sir James Redhouse E) İbrahim Kafesoğlu

Soru 12:

“Sâkin olanlar, oturanlar” anlamında olan kelime aşağıdakilerden hangisidir?

A) sekene (سكنه) B) sefîne (سفينه) C) sâyebân (سايبان) D) sâdedil (صادهدل) E) ri‘âyet (رعايت)

Soru 13:

huddâm-ı vâlâ-makâm-ı devlet tamlamasında kaç kelime vardır?

A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

Soru 14:

Hangi sıfat-ı müşebbehe vezni renk ve kusurları bildiren kelimelerden sıfat elde etmek üzere kullanılır?

A) ef’al B) ef’âl C) i’f’âl D) i’lâl E) tef’îl

Soru 15:

Hangisi ism-i alettir?

A) مِفْتَاحْ B) مَوْعَدْ C) مَوْلِدْ D) مَهْبِطْ E) مَبْدأ

Soru 16:

“ Şöyle ki Bâb-ı âlî tarafından İstanbul kapularına hafîce muharrirler irsâl ve ta‘yîn ve kal‘a kapularından dışaruya taşınan mevtâları sebt-i defter itmeleri telkin olunmağla...” Veba salgınını anlatan bu ifadelere göre, dönemin hükümeti, İstanbul surlarının kapılarına birer yazıcı görevlendirmişti. Bu yazıcıların görevlendirilme nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) Deftere halkın acil ihtiyaçlarını yazmak. B) Dışarıya çıkış yapan insanların bilgilerini deftere kaydetmek. C) Suriçi’nde, vebadan günde kaç kişinin öldüğünü tesbit etmek. D) Tedaviye muhtaç hastaların listesini yaparak yetkililere sunmak. E) Sur kapılarından giriş yapan insanların hastalık taşıyıp taşımadıklarını deftere kaydetmek.

Soru 17:

"Vech-i meşrûh üzre ka‘idenin esâsı bozulduğundan fer‘i dahi muhtell olmağla nişancılık mansıbı ekseriyâ o misillü nev-zuhûr vüzerâya ihsân olunageldiğinden başka yeniçeri ağalığından deerdâr ve nişâncılıkdan kapudan paşa nasb olunur oldu." ifadesine göre sistemin bozulmasından nişancılık makamı nasıl etkilenmiştir?

A) Nişancılık memuriyeti yeni, yetme vezirlere verilmeye başlandı. B) Nişancılar okur yazar değildi. C) Nişancılar enderun dışından atanmaya başlandı. D) Nişancılar taşraya gönderilir oldu. E) Nişancılar arpalık elde etmeye başladılar.

Soru 18:

"Bu kerre Anadolu hudûdunun takviyyeti içün Canik muhassılı olan Hazînedâroğlu Süleymân Ağa uhdesine evâ’il-i Rebî‘ü’l-evvel’de rütbe-i vezâretle Trabzon Eyâleti tevcîh buyuruldı." Yukarıdaki metnin günümüz Türkçesi aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Bu defa Anadolu sınırlarının kuvvetlendirilmesi amacıyla Canik muhassılı atanmış olan Hazînedâr-oğlu Süleyman Ağa, Rebiülevvel ayının ilk günlerinde vezirlik rütbesine yükseltilerek Trabzon Eyaleti vâliliğine getirildi. B) Yine Anadolu sınırlarının kuvvetlendirilmesi nedeniyle Canik muhassılı tayin edilmişolan Hazînedâr-oğlu Süleyman Ağa, Rebiülevvel ayında vezirlik rütbesine yükseltilerek Trabzon Eyaleti vâliliğine getirildi. C) Yine Anadolu sınırlarının kuvvetlendirilmesi amacıyla Canik muhassılı tayin edilmiş olan Hazînedâr-oğlu Süleyman Ağa, Rebiülevvel ayının ilk günlerinde vezirlik rütbesine yükseltilerek Trabzon Eyaleti vâliliğine getirildi. D) Bu kez Anadolu sınırlarının kuvvetlendirilmesi amacıyla Canik muhassılı tayin edilmiş olan Hazînedâr-oğlu Süleyman Ağa, Rebiülevvel ayının ilk gününde vezirlik rütbesine yükseltilerek Trabzon Eyaleti vâliliğine getirildi. E) Yine Anadolu sınırlarının kuvvetlendirilmesi amacıyla Canik muhassılı tayin edilmiş olan Hazînedâr-oğlu Süleyman Ağa, Rebiülevvel ayının ilk günlerinde sadrazamlık rütbesine yükseltilerek Trabzon Eyaleti vâliliğine getirildi.

Soru 19:

“... Bir ilçi ile eyü hediyeler bile gönderdiler, bir özrna^me ile Sulta^n Mehmed’e geldiler. Pa^dişa^h dahi anların özr- lerin kabu^l itdi. Bir a^li^ ilçi gönderdi; “taht müba^rek olsun” deyu bir nice yıldan sonra. Ve amma^ sulta^na kim mektu^b yazdılar evvel ki mektu^blar gibi yazmadılar. Su’a^l: Evvelki kanu^n gibi yazmak neydi? Ceva^b: “ Sulta^n-ı Haremeyn ba- bam” deyu yazardı. S¸imdi “ ha^dim-i haremeyn” deyu yaz- dılar ve dahi “ karındaşım Mısır sulta^nı deyu yazdılar...” Yukarıdaki metinde koyu yazılmış kısımdaki karşılaştırma ifadelerinde asıl vurgulanmak istenen düşünce aşağıdakilerden hangisidir?

A) Babam eskiden Haremeynin sultanıydı şimdi bir de hizmetkarlığını kazanmıştır. B) Haremeyn sultanlarına, aynı zamanda Haremeyn hizmetka^rı diye de hitap edilme a^deti vardı. C) Eskiden Mısır sultanını Haremeynin de sultanı kabul ederdik. S¸imdi kabul etmiyoruz. D) Haremeynin hizmetka^rı olmak, sultanı olmaktan yeğdir. E) Mısır sultanının Haremeyn sultanı olmasıyla, hizmetka^rı olması arasında bizim için bir fark yoktur.

Soru 20:

"توانكر" benzetme sıfatının anlamı aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?

A) Zayıf B) Huzurlu C) Mutlu D) Zengin E) Fakir