Osmanlı Türkçesi 1

Yanıt Açıklaması: Kelimenin aslının ikinci harfi illetli harflerden vav ( ?) veya ye ( ?) olursa bu nevi kelimelere ecvef denir. Ecvef de misâlde olduğu gibi ikiye ayrılmaktadır: Ecvef-i vâvî ve  Ecvef-i yâyî. Doğru yanıt D'dir.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: صابر (sabir)'in cem‘-i müzekker-i sâliminde ين (eyn) eki gerektiği şekilde kullanılmamış, صابرن şeklinde eksik bırakılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Seçeneklerdeki kelimelerin okunuşları ve aldıkları ekler şöyledir: كتابمز kitabımız (I. çoğul şahıs iyelik eki), كتابي kitabı (III. tekil şahıs iyelik eki), کتابکز kitabınız (II. çoğul şahıs iyelik eki), کتابلری kitapları (III. çoğul şahıs iyelik eki). I. tekil şahıs iyelik eki کتابم kitabım kelimesi üzerindedir. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Doğrusu: "Sayıları gösteren masdarlara geçişlilik verir." olmalıdır. vahdet (birlik) - tevhîd (birlemek) isneyn (iki) - tesniye (ikilemek) selâse (üç ) - teslîs (üçlemek) örenkleri gibi.

Yanıt Açıklaması: Kelime başında medli elif â okunur.

Yanıt Açıklaması: كاتب kelimenin okunuşu katib'dir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: اخراج ihrâc (dışarı çıkarma) خروج hurûc (çıkma) اقناع iknâ‘ (razı etme) قناعت kanâ‘at (razı olma) اعزام i‘zâm (gönderme) عزميت azîmet’ten (gitme) ِالباس ilbâs (giydirme) لبس lebs’den (giyme giyinme) Bu bilgiler doğrultusunda doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: B seçeneğinde yer alan kelime muhkem (sağlamlaştırılmış) if’âl babının ism-i mef’ûl şeklindedir. Diğerleri ise i’lâlde ism-i fâ’il şeklindedir. Mümzi (imzalayan), mümidd (yardım eden), mûcib ( gerektiren) , müdîr (idare eden)

Yanıt Açıklaması: Sülâsî mücerred masdarlardan bir grup mücerred masdarlar daha vardır ki, bunların ortak özelliği başlarında bir mim ( ? ) olmasıdır. Bu özelliklerinden dolayı bunlara mimli masdar denilmektedir. Mimli masdarlar da diğer sülasî mücerredler gibi semâî, yani belirli bir kurala göre türemezler. Hemen her çeşit sülâsî mücerred masdardan elde edilebilirler. Türedikleri sülâsî masdarla aynı anlamdadırlar. Bunlar aynı zamanda ism-i mekân, ism-i âlet ve ism-i zamanların vezinleriyle aynıdırlar. Ancak, bunlar sadece cümle içerisindeki anlamlarına bakılarak birbirlerinden ayrılabilirler. Mimli masdarlar dört vezinde bulunurlar. II. Öncülde yer alan belirli bir kurala göre türerler ifadesi yanlış, diğer ifadeler doğrudur. Bu nedenle doğru yanıt B’dir.

Yanıt Açıklaması: كلسه ك gelsen-gelsek. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Türkçesinde Arapça ve Farsçadan alınma kelimelerde Türkçe ünsüzlerle uyuşmayan ünsüzler de vardır. Dolayısıyla bu dillerden alınma kelimeleri doğru okuyabilmek için o dillerin ünsüzlerinin de bilinmesi gerekir. Daha önceki ünitelerde de temas edildiği üzere Arapça ve Farsça kelimelerde ünsüzlerin kalın ve ince şekilleri vardır. Kalın ünsüzler: ح ha خ hı ص sad ض dad ط tı ظ zı ع ayın غ gayn ك kaf İnce ünsüzler: ب be ت te ث se ج cim چ çim د dal ذ zel ر rı ز ze س sin ش şın ف fe ك kef گ gef ل lam م mim ن nun و vav ه he ي ye

Yanıt Açıklaması: müfred, tesniye, cem‘

Yanıt Açıklaması: ملوان melevân (gece ve gündüz)

Yanıt Açıklaması: Arapçada iki türlü çoğul yapılır. Birincisi tekil kelimenin sonuna belirli ekler getirilerek kelimelere çoğul anlam kazandırılır. İkincisi ise yine tekil kelimeye zâid harfler eklenerek ve vezni değişitirilerek çoğul yapma türüdür. Birinci türe cem’-i salim, ikinci türe ise cem’-i mükesser denir. A, B, C ve E seçeneklerindeki kelimeler cem’-i salim yoluyla çoğul yapılmıştır. Ancak D seçeneğindeki emr kelimesi, cem’-i mükesser yoluyla çoğul yapılmıştır.  Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Bu bâbda bulunan bazı masdarlar geçişsiz olabilirler. اِقدام ikdâm (gayretle çalışmak) امكان imkân (mümkün olmak) bu bilgiler doğrultusunda doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: tebliğ (eriştirilen), te’dîb (terbiye verme ), tekzîb ( yalanlama) tecdîd ( yenileme) geçişsiz olanları geçişli hale getirerek ettirgenlik sağlamışlardır.  Techîl ( cahil görmek ) geçişlidir.

Yanıt Açıklaması: Mücerred rubâ‘î masdarların tek vezni olan fa‘lele’nin ism-i fâ‘ili müfâ‘lil (ْ مُفَعلْلِ ) şeklindedir. موسوس müvesvis  kelimesi وسوسه vesvese kelimesinin ism-i fâ’ilidir. مطنطن mutantan, مسلسل müselsel, مترجم mütercem ve مدبدبه müdebdeb kelimeleri ise mücerred rubâ‘î masdarların ism-i mef‘ûlleridir. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: تبليغ-Teblîğ Doğru yazılmıştır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Arapçada yeni kelimeler köke ek getirmek şeklinde değil, kökün başına ortasına sonuna bir takım sesler ilâvesiyle oluşturulur. Kelimeler, çok az istisna dışında en az üç harften oluşur. Bu harflere aslî harfler denir. Kelimedeki kök harfleri bunlardan oluşur. Kelimenin anlamını değiştirmek için bu üç harfin dışında, kelimenin başına, ortasına, sonuna harfler ilâve edilerek kelime yeni anlamlar kazanır. Bu ilâve edilecek harflere zâid harfler adı verilir. Harflerin kelimeye ilâvesi belirli ölçülere göre olduğundan, eklenecek harfler de bellidir. Kelimeye ilâve edilebilecek zâid harfler şunlardır: أ، ا، ت، س، م، ن، ه، و، ى