Osmanlı Türkçesi 1

Yanıt Açıklaması: Mübâdele ( değiştirmek ), mütekâmil ( olgunlaşmış) muhâfaza ( korumak ), mukabele ( karşılamak), muhâbere ( haberleşmek ) Mütekâmil Tefâ’ül bâbının ism-i fâ’ili mütefâ’il biçimindedir. Diğerleri Müfâ’ale bâbındadırlar.

Yanıt Açıklaması: Verilen vezilerin hepsi Osmanlı Türkçesinde kullanılan vezinlerdendir.

Yanıt Açıklaması: Seçeneklerdeki kelimeler ve okunuşları şöyledir: ييقامقدﻩ سكز yıkamaktasınız II. çoğul kişi, ييقامقدﻩ يم yıkamaktayım I. tekil kişi, ييقامقدﻩ يز yıkamaktayız I. çoğul kişi, ييقامقدﻩ yıkamakta III. tekil kişi. ييقامقدﻩ سك yıkamaktasın sözcüğü ise –makta şimdiki zaman ekiyle II. tekil kişi ile çekimlenmiştir. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Mü’minîn müminler anlamına gelir. Dolayısıyla ceme örnektir.

Yanıt Açıklaması: Seçeneklerdeki kelimelerin okunuşları şöyledir: ﺧﺎﺭﺟﻰ hâricî, ﺍﺩﻳﺐ edîb, ﻓﺎﺿﻞ fâzıl ve ﻣﻌﻠّﻢ mu’allim. Sonunda kapalı te harfi bulunan isimler müennestir. Bu harfe tâ-i merbûte veya tâ-i te’nîs adı da verilir. ﺟﻤﻴﻠﻪ “cemile” kelimesinin sonunda bu harf kullanılmıştır ve kelime dişidir. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Arapça’da ayın ilk günü, son günü ve her on günü farklı isimlerle anılır. Osmanlı Türkçesinde de bu isimler kullanılmıştır. Ayın ilk günü: غره gurre Ayın son günü: سلخ selh Ayın ilk on günü (1-10): اوائل evâ’il Ayın ikinci on günü (11-20): اواسط evâsıt Ayın son on günü (21-30): اواخر evâhir

Yanıt Açıklaması: A, B, D ve E seçeneklerindeki sözcükler Sâlim ve Muzâaf sözcüklerdendir. C seçeneğindeki شئ şey' Mehmûz sözcüklerdendir. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Kelimeyi meydana getiren aslî harflerden ikinci ve üçüncü harfleri aynı olan kelimeye muzâaf denmektedir.  فرار firâr kelimesinin vezni fi'âl'dir ve kelimenin kök harfleri de fe, rı ve rı'dır.

Yanıt Açıklaması: imdâd (yardım)-mümidd (yardım eden)

Yanıt Açıklaması: Mezîdünfih “artırılmış, ilâve edilmiş” manasına gelmektedir. Doğru yanıt A” şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Arapça ve Farsça kelimelerde bulunduğu halde Türkçede karşılığı bulunmayan sesler vardır. Bu sesler Türkçeye geçmiş Arapça ve Farsça bazı kelimelerde bulunduğu için Osmanlı alfabesinde harf olarak yer alırlar. Bu harfler Türkçedeki en yakın sese uydurularak okunurlar. Türkçede ses karşılığı bulunmayan harfleri sırasıyla tanıtalım: ء hemze harfi ‘‘Ayn ve hemze’’ başlığı altında bir sonraki konuda ayrıca işlenmiştir. ث peltek se harfi Arapça kelimelerde bulunur. Türkçede ‘‘se’’ olarak okunur: مرياث mirâs اكثر ekser عثمان osmân ثواب sevâb حha, خhı, ه he harflerinin Türkçe’deki karşılığı h’dir. Arapça ve Farsçaya özgü olan bu harfler birkaç Türkçe kelimede de tarihi süreç içinde kullanılmıştır: دخى dahı يوخ yoh خامن hanım خان han ذ zel harfi normal z gibi okunur: ذكر zikr مذهب mezhep ذات zat ذوق zevk ض dat harfi Arapça kelimelerde bulunur. Türkçe’de bulunmayan bu harf Türkçe’de z ile nadiren de d ile karşılanır. ضربه darbe قاضي kâdı ضابط zâbit حضور huzûr Not: Bu kelimelerdeki z seslerinin hangi harfle yazılacağı ezberlenerek öğrenilir. ط tı harfi kalındır ve bazı Türkçe kalın ünlülü kelimelerin başında da kullanılır. خطاط hattât مطابقت mutâbakat طاغ tağ طاش taş طبق tabak ظ zı harfi Arapça kelimelerde normal z sesiyle karşılanır. حافظ hâfız مظلوم mazlûm ظرف zarf نظر nazar Not: Bu harf kalın sesli olması sebebiyle kimi kalın sıradan kelimede “ yerine kullanılmıştır (ظور zor gibi).

Yanıt Açıklaması: Türkçede ‘‘n’’ sesi iki türlüdür. Diş sesi olan n, genizsi n. Diş sesi olan n’de dilin ucu üst dişlere dokunurken, genizsi n’de dokunmaz, küçük dil geniz yolunu açar hava aynı zamanda burundan salınarak çıkar. Bu ses Osmanlı Türkçesinde sağır kef veya kâf-ı nûnî (nun kefi) adıyla anılan ك harfiyle gösterilmiştir. Doğru yanıt "D" şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Kelime başında ye ( ى) dâimâ ünsüz görevdedir ( يوم yevm gibi ). Kelime başındaki uzun î sesi için elif + ye birlikte kullanılır: ايقاظ îkâz ايجاد îcâd ايضاح îzâh ايمان îmân

Yanıt Açıklaması: Kelime başında elif harfinin üstüne veya altına konan harf Hemze'dir. Doğru cevağ A'dır.

Yanıt Açıklaması: Müfâ‘ale bâbının ism-i fâ‘ili müfâ‘il'dir. Vezin, bâbdaki ikinci aslî harfin esreli okunması ve sondaki (ة)'nin atılması ile elde edilir. Örneğin: muhâfız (koruyan), muhâbir (haber veren)

Yanıt Açıklaması: مخابر-muhâbir;Müfâ‘ale bâbının ism-i fâ‘ilidir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: İkrâm kelimesinin vezni if'âl'dir.

Yanıt Açıklaması: Kelimeyi meydana getiren asli harflerden ikinci ve üçüncü harfleri aynı olan kelimeye muzaaf denmektedir. Redd kelimesindeki ikinci ve üçüncü harfler aynı olduğu için bu kelime muzâaftır. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: “göz” kelimesi Osmanlı Türkçesinde kef ile كوز biçiminde yazılmaktadır. Doğru cevap D’dir.