Osmanlı Türkçesi 1

Yanıt Açıklaması: Seçeneklerdeki kelimeler ve okunuşları şöyledir: كچمليلر geçmeliler III. Çoğul kişi, كچمالی geçmeli III. tekil kişi, كیچمالى سک geçmelisin II. tekil kişi, كیچملى یز geçmeliyiz I. çoğul kişi. كچملى یم geçmeliyim kelimesi gereklilik kipinde I. tekil kişi ile çekimlenmiştir. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: C seçeneğinde verilen harf kendisinden önceki harflerle bitişir sonrakilerle bitişmez.

Yanıt Açıklaması: Söylemek fiilinin istek ve emir kipinin birinci çoğul şahıs çekimi سويله يه لم "söyleyelim"dir. Doğru yanıt "A" şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Şedde [ ّ ] Arapça kelimelerde yan yana gelen aynı ünsüzlerin tek harf yazılıp iki harf okunması için kullanı- lan bir işarettir. Bu işaret, iki defa okunması istenen harfin üzerine konmaktadır. Türkçe kelimelerde bu işaret umumiyetle kullanılmayıp harf iki kez yazılmıştır.

Yanıt Açıklaması: كزدرمك , ياپدرمق , كلدرمك ve سچرتمك  sözcükleri -dır ekiyle fiilden fiil yapılmış, ettirgen durumda sözcüklerdir. Fakat aldıkları ek sözcüğe göre dır, -dir, -dur, -dür (-tır, -tir, -tur, -tür) seslerini verebilir. Soru kökünde "dir" ekininin yazımında eksiklik var. "seçtirmek" olarak yazılmamış. Sözcüğü bold yaptım. Düzeltilmesi gerekiyor.

Yanıt Açıklaması: سز - sez. Doğru yanıt D'dir.

Yanıt Açıklaması: Seçeneklerdeki kelimeler ve okunuşları şöyledir: قاچايم  kaçayım I. tekil kişi, قاچ kaç II. tekil kişi, قاچا سك kaçasın II. tekil kişi, قاچسينلر kaçsınlar III. çoğul kişi. قاچسين kaçsın kelimesi ise emir kipinde III. tekil kişi ile çekimlenmiştir. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Türkçe’de dilek-şart kipi –sa/–se eklerinden oluşur ve سه şeklinde tek şekilli olarak yazılır. Ses uyumlarına bağlı olarak okunur. İnce ünlülü fiillerin teklik 2. şahıstaki yazılışı ve çokluk 2. şahıstaki yazılışı aynıdır. Çokluk 2. şahıs ekleri kalın ünlülü fiillerde ق ile, ince ünlülü fiillerde ك ile gösterilir. Çok yaygın olmasa da kimi metinlerde dilek-şart çekiminin ekleri ek ünlüsü gösterilmeden de yazılmaktadır. Dilek-şart kipinin olumsuzu yazılırken ince ünlülü fiillerde مه me, kalın ünlülü fiillerde ما ma ile yazılır.

Yanıt Açıklaması: Çokluk eki -lar, -ler eki لر şeklinde yazılır. Tek şekillidir, ünlüsü yazılmaz. Kanatlar sözcüğündeki lam + elif biçimindeki yazım yanlıştır. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: "Osmanlı Türkçesinde, Türkçe kelimelerde ı ve i ünlülerini göstermek için “ ى” harfi kullanılmıştır Türkçe kelimelerin başında ı ve i ünlüsü ا ve ى elif+ye harfleri ile gösterilir. ايت ايز ايش it ايپ ip Kelime içinde ve sonunda ى harfiyle gösterilir. Bu harf kelime içinde ی şeklinde kelime sonunda ي şeklinde olduğu gibi yazılır." Görüldüğü üzere II. maddede verilen bilgi doğru değildir ancak I. ve III. maddelerde verilen bilgiler doğrudur. Doğru yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: Kalınlık-İncelik Uyumu İki şekilde olur: 1. Türkçe kelimenin ilk hecesinde kalın ünlü varsa, sonraki hecelerin ünlüleri de kalın olur: قارانلق karanlık  اتورمق oturmak 2. Türkçe kelimenin ilk hecesinde ince ünlü varsa, ondan sonraki hecelerin ünlüleri de ince olur: كوكللو  gönüllü  كريلتمك kirletmek  Doğru cevap C. Diğer şıklardakiler düzlük yuvarlaklık durumuna örnektir.

Yanıt Açıklaması: Türkçe kelimenin ilk hecesinde kalın ünlü varsa, sonraki hecelerin ünlüleri de kalın olur. اتورمق oturmak sözcüğü bu ünlü uyumu kuralına uygun bir dizilişe sahiptir. Doğru yanıt "B" şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: دکزلی/Denizli "genizsi n" ile yazılır. Dolayısıyla içinde "diş sesi n" yoktur. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Çokluk eki -lar, -ler eki لر şeklinde yazılır. Yollar kelimesinin çoğul yazımı يوللر biçimindedir. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Seçeneklerdeki ünlemleri yazılışları ve anlamları şöyledir: زنهار  zinhâr (sakın, dikkat),  حيف  hayf (ne yazık!), ﺍﻓﺴﻮﺱ efsûs (ne yazık, eyvah, heyhât!) ve ﺩﺳﺘﻮﺭ destûr (çekil, yol ver). “Ne güzel, ne hoş” anlamında kullanılan ünlem ise  زهی – zihi biçimindedir. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: 13. yüzyıldan 20. yüzyılın başlarına kadar uzunca bir süre Anadolu’da gelişen yazı diline “Osmanlı Türkçesi” denir. Bu dönemde Arap harfli alfabe kullanılmıştır. Osmanlı Türkçesi alfabesi 28 harfli Arap alfabesine dayanır. Ancak bu alfabe İranlı ve Türklerin ilâveleriyle genişlemiştir. Sözü edilen ilâve harfler pe پ, çe چ, je ژ nazal ne (kâf-ı nuni) ڭ, yumuşak g’nin ince sesli kelimelerle gösterilmesi için kâf-ı fârisi گ, lam ve elifin birleşmesinden oluşan ال lamelif harfleridir.

Yanıt Açıklaması: Soru eki -mı, -mi, -mu, -mü yalnızca şeklinde ve kelimelere birleştirilerek yazılır. doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: 1. Bugün farklı şekilli olan pek çok ek o dönemde tek şekilli, kalıplaşmış halde yazılırdı. 2. Bazı ekler kalınlık incelik uyumuna göre iki şekillidir. 3. Eklerdeki yardımcı ünlüler çoklukla yazılmaz. 4. Eklerin okunuşu bugünkü söyleyişe göredir. Doğru yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: E seçeneğindeki “açlık” kelimesinin yazılışı yanlıştır çünkü “aç” fiili kalın sıradan gelmekte –lIk eki ise ince sıraya kef li biçimde yazılmıştır. Kelimenin doğru yazılışı آجلٖق açlık biçiminde olmalıdır. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Gereklilik kipinin olumsuzu için fiil tabanı ile gereklilik eki arasına -ma, -me ekleri getirilir. Örneğin; bitirmemeliyiz, bakmamalısın, koşmamalıyım