İlk Müslüman Türk Devletleri

Yanıt Açıklaması: Selçuklu Sancar siyasî açıdan Batı Türk Hakanlığı’nı yakın akrabası Arslan Han Muhammed vasıtası ile kendine bağlarmıştır.

Yanıt Açıklaması: Gündelik yaşamda erkek, kendi mesleği çerçevesinde mal ve mülk edinmek ve bunu arttırmak ile meşgul olurdu. Atı ve silahı, en önemli diğer meşguliyeti idi. “At Türk’ün kanadıdır.” atasözünün hakkını veren at yarışları, çevgen oyunu, ok atma ve yay kurma yarışları, güreş müsabakaları, ziyafetler, içkili ve müzikli gece eğlenceleri ile kumar iş dışındaki zamanların vazgeçilmezleri arasında idi.

Yanıt Açıklaması: pişmiş tuğla doğru cevaptır

Yanıt Açıklaması: Kuzey Hindistan’ı feth ederek İslâm dinine Pencâb’ta kuvvetli bir dayanak noktası sağlamaları ve daha sonra Hindistan’da gerçekleştirilecek fetihlere sağlam bir zemin hazırlamış olmaları, Gaznelilerin Türk-İslâm tarihinde oynadıkları başlıca rol olarak gösterilir.

Yanıt Açıklaması: Türk Hakanlığı’nın Ceyhun nehrinin batısına geçememesi ve akabinde Selçuklu ve Kara Hıtayların himayelerine girmeleri ile fetih siyaseti yani askerî faaliyetlerin yerini daha çok medeni sahada yapılan aktiviteler almıştır.

Yanıt Açıklaması: Ordu denilmekte idi.

Yanıt Açıklaması: Kutadgu Bilig'deki dört unsurdan Ay-Doldu'nun temsil ettiği kavram; siyasi iktidardır. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Sultan Mahmud 1030 yılında vefat ettiğinde başkentte bulunan Muhammed komutanların desteğiyle tahta geçti. Bu sırada Isfahan’da bulunan Mesud’un yapacağı pek bir şey yoktu. O sebeple Horasan’a geçti ve kardeşi Muhammed’e mektup yazarak yeni zaptettiği Taberistan ve Cebel ile Isfahan’ın bir kısmının bulunduğu bölgenin kendisine bırakılmasını istedi. Teklifi kabul edilirse yüksek hâkimiyetini tanıyacağını bildirdi. Fakat Muhammed bu talebi reddetti ve iki kardeş arasında bir taht mücadelesi kaçınılmaz hale geldi. Ancak sonuçta devletin ileri gelenlerinin kendisini terk edip Mesud’un saflarına geçmesiyle 1030’da, beş aylık saltanatı sona erdi. Mesud, Herat’ta 32 yaşında sultan ilan edilirken Muhammed de Tekinâbâd’ın Kuhtiz Kalesinde hapsedildi.

Yanıt Açıklaması: Hinduşa^hi^lere sona verildi.

Yanıt Açıklaması: Uluğ hâcib makamından sonra kapucubaşı vardı. Muhtelif hizmetler için saraya eleman alır, saray hizmetlilerini huzura takdim eder, onların tayin ve terfi işlerine bakar ve saray hizmetinin usulüne uygun yürütülüp yürütülmediğini kontrol ederdi.

Yanıt Açıklaması: Gurlular karşısında Gazneliler zor durumda kaldılar ve Hindistan’a yönelerek payitahtlarını Lahor’a naklettiler. Sonuçta Hind fütuhatına yönelen Gurlular karşısında tutunamayarak yıkılmaktan kurtulamadılar

Yanıt Açıklaması: Saray hizmetlilerinden biri olan ve Hakana ait elbiseleri câmehânede diken ve muhafaza edenlere câmedar denirdi.

Yanıt Açıklaması: Irak cephesi başkumandanlığının kurulması ile İslâm tarihinin en hızlı ve en kalıcı fetih hareketi başlatılmış oldu. Hz. Ömer devrinde ise İslâm ordusu Sâsanîler’in başkenti Medâin’e, sonra da Hulvan’a girdi. Kisrâ III. Yezdicerd Hulvan’ı terk etmek zorunda kaldı. 642 yılında kazanılan ve İslâm tarihinde “Fethu’l-fütûh” (fetihler fethi) denilen Nihavend zaferinden sonra İran kapıları Müslümanlara açıldı. Hz. Osman döneminde de Nişabur ve Serahs fethedildikten sonra Merv üzerine yüründü. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Meymene (sağ kanat), Meysere (sol kanat) ve yezek (öncü) Karahanlı beşli ordu sisteminin unsurlarıdır.

Yanıt Açıklaması: Tegin aslında köle demek olup, rivayete göre çocukları hakanın huzuruna çıktıklarında saygı ifadesi olarak “köleniz (tegininiz) şöyle yaptı, böyle işledi.” demeleri nedeniyle zamanla bu kelime onları ifade eden bir ad olarak kalmıştır. Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Gazne şehrinde kurulup gelifltiği için kaynaklarda daha çok Gazneliler şeklinde yer alan devlet, aynı zamanda hanedanın kurucusuna nisbetle Sebükte(/i)ginîler ya da bölgeye tarihte en parlak dönemini yaşatan Sultan Mahmud’un lâkabına nisbetle Yeminîler olarak da anılır.

Yanıt Açıklaması: Seçeneklerde belirtilen isimlerden C şıkkı dışındakiler bastırdığı paralarda ilk kez “sultan” unvanını kullanmamıştır.

Yanıt Açıklaması: Hanedanın hiyerarşik sırası şöyle sıralanabilir: 1. Hakan 2. Buğra 3. İlig 4. teginler

Yanıt Açıklaması: Emir unvanı Slavların “knez” unvanına denk geldiğinden Rus kroniklerinde Bulgar hükümdarları “knez” olarak adlandırılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Tamgaç Han İbrahim, “Böri Tegin” unvanı ile 1037’de başlattığı Ma^vera^ünnehr’i ele geçirme harekatını 1041’de tamamlayarak, Ali Tegin’in çocuklarını ve Gaznelileri bölgeden çıkardı.