İlk Müslüman Türk Devletleri

Yanıt Açıklaması: Hanefi mezhebini benimsemişlerdir.

Yanıt Açıklaması: Pencab seferi sırasında topraklarından geçişine müsaade etmeyen Anandpal’ı cezalandırmak arzusunda olan Mahmud, 1008 yılı sonbaharında II. Peşaver Seferi için harekete geçti. Bu gelişmeden haberdar olan Anandapal, Hindu racalarıyla ittifak yaparak meydana getirdiği büyük bir orduyla harekete geçti. Sultan, savaşacağı ordunun diğerleri gibi çok kolay dağıtılamayacağının farkındaydı. Bundan dolayı çok ihtiyatlı davrandı. Çünkü Anandpal’ın oğlu Brahmapal’ın komutasında Attock bölgesindeki Hazro yakınlarında Chach düzlüklerinde toplanan bu büyük Hind ordusunun sayısı günden güne artmaktaydı. Buna ilaveten Hindu kadınları, bu savaşı kutsal telakki ettiklerinden altından süs eşyalarına kadar bütün mücevherlerini satarak yardım için göndermişti. Fakirler ise para karşılığında işler yaparak elde ettikleri gelirlerle savaş meydanındaki Hindulara katkıda bulunmaya çalışmışlardı. Bu tavırlarıyla Hindular, savaşı tam bir dinler, medeniyetler çatışmasına dönüştürdüler.

Yanıt Açıklaması: Ordunun karargahına han toyu denirdi. Ordu sefer sırasında hamis yani, merkez (han toyu), meymene (sağ kanat), meysere (sol kanat), yezek (öncü) ve artçı olmak üzere beşli sistem dahilinde hareket ederdi.

Yanıt Açıklaması: Batı Türk Hakanlığı’nı Tamgaç Han İbrahim kurmuştur. C şıkkındaki isim Tamgaç Han İbrahim’in kardeşi, A, B, ve E şıklarındaki isimler ise oğullarıdır.

Yanıt Açıklaması: İdil Bulgarlarının İslamiyet’i kabul etmelerinden sonra ise hükümdarlar “emir” unvanını kullanmışlardır. Bununla birlikte şehir yöneticileri de “emir” olarak adlandırıldığından hükümdarlar için “ulu emir” unvanı tercih edilmiştir. Emir unvanı Slavların “knez” unvanına denk geldiğinden Rus kroniklerinde Bulgar hükümdarları “knez” olarak adlandırılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Emevilerle bu bölge için savaşan Türk devleti Türgiş Hakanlığıdır.

Yanıt Açıklaması: Ebû Nasr Sâmânî hakkında bilinenler, onun çok yönlü bir tarihî kişilik olduğunu göstermektedir; Hakanlığa iltica etmiş siyasî bir emir, ticaretle meşgul olan bir tüccar, İslamî bilimlere vâkıf bir fakih, manevî tarafı ile de ruhlar aleminde Hz. Peygamber’in bizzat irşad ettiği kutb mertebesinde bir mutasavvıftır.

Yanıt Açıklaması: Sultan Mesud, haremi ve seçme hazinesiyle birlikte takriben 15 Kasım 1040’da Hindistan’a gitmek üzere Gazne’den ayrılırken bütün ülkede tam bir anarşi ve terör ortamı mevcuttu. Ordunun bundan etkilenmemesi mümkün değildi. Nitekim Mesud Sind Nehrini geçip Marikale’ye geldiğinde askerlerin bir kısmı ile Hindli köleler hazineyi yağmaladılar ve askeri isyana teşvik ettiler. Sonuçta ordu Mesud’u hal’ ederek kardeşi Muhammed’in yanında yer aldı ve 21 Kasım 1040’da onu ikinci kez sultan ilan etti.

Yanıt Açıklaması: Kapısında günde beş kez nevbet çaldırmak birinci derecede de olsa Karahanlı hanedan mensuplarına ait bir ayrıcalık değildir.

Yanıt Açıklaması: Ele geçirildikten sonra Altın Orda’ya bağlı bir ulus haline getirilen İdil Bulgar Devleti, Altın Orda’nın parçalanmasında sonra Kazan Hanlığı’nın sınırlarında kalmış; Bulgarlar başta Kıpçak olmak üzere hanlıktaki diğer Türk boylarıyla karışmışlardır. Daha sonraki tarihlerde Kazan Hanlığı’nın bu ahalisi Tatar olarak adlandırılacaktır. Bu şekilde, İdil Bulgar ulusu ve Bulgarlar tarih sahnesinden çekilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Mâverâünnehr’de bürokrat-ulemâ yani medrese eğitimli memurlar (vezir, münşi, katip, kadılkudât, kadı, müftü, hatip, vaiz, muhtesip, müderris, elçi, muhtelif nâib- ler v.s.) sınıfı, daha başlangıçta Mâverâünnehr’in fethi sırasında hakanlığı pek sıcak karşılamamışlar, camilerin minberlerine çıkarak halkı onlara karşı savaşmaya çağır­mışlardı.

Yanıt Açıklaması: Dandanakan yenilgisi Gazneli devletini büyük devlet olmaktan çıkarmış ve onu Hindu-kuş’un güneyine çekilmeye mecbur bırakmıştı. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Savaş ganimetleri bu unsurlardan birisi değildir.

Yanıt Açıklaması: El-Bezzâr (tohumcu, yani tahıl tüccarı)'dır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Mart/Nisan 1006’da Gazne’den hareket eden Sultan Mahmud Multan seferine çıktı.

Yanıt Açıklaması: “Sultânü’fl-fiark ve’s-Sîn (Doğu’nun ve Çin’in Sultanı)” gibi, ilk kez “sultan” unvanını kullanarak, hakanların Selçuklu ve Gazneli sultanlarına eşit statüde olduğunu gösterdi.

Yanıt Açıklaması: Üvey erkek çocuğa baldır oğul şeklinde hitap edilirdi.

Yanıt Açıklaması: Gaznelilerde devletin başı olan hükümdar, yasama, yürütme ve yargı yetkisini doğrudan doğruya Allah’tan alır ve yeryüzünde onun adına uygulardı. Ortaçağ Türk-İslâm devletlerinde bunun kaynağı tamamen Türk hâkimiyet telâkkisiydi.

Yanıt Açıklaması: Bugün Afganistan ahalisinin %50’sini teşkil ettiği söylenen Patan/Peştunlara verilen diğer bir isim olan Afgan tabiri tarihte ilk olarak VI. yüzyıl başlarında yaşamış bir Hintli gökbilimci olan Varaha Mihira’nın Barat-Samhita adlı eserinde geçmektedir.

Yanıt Açıklaması: Gerdîzî’ye göre, Neviket ve Penciket taraflarında sekizbin adamın (atlı) çıktığı bir dağın sol tarafında bulunan üç dağın yanında yer alan Hûtkiyâl dağına bir fersah uzaklıkta ve beş bin adamın (atlı) çıktığı bir yer vardı ki, başkanına “Yağlîlâ” denirdi.