Hellen ve Roma Tarihi

Yanıt Açıklaması: Aigospotamoi Savaşı’nda Atina donanması yenilgiye uğradı. Byzantion ve Kalkhedon, Sparta’nın eline geçti. Müttefikleri de Atina’nın karşısında yer almaya başladılar. Atina hem karadan hem denizden kuşatma altındaydı; üstelik kıtlık had safhadaydı. Sonunda Atina yenilgiyi kabul etti. Atina’ya kabul ettirilen antlaşmanın koşulları çok ağırdı (M.Ö. 404): Ele geçirdiği yerleri geri verecek, Peiraieus (Pire) limanını kente bağlayan uzun sur duvarı yıkılacak, donanmasını Sparta’ya teslim edecek ve Sparta’nın egemenliğini tanıyacaktı. Fakat yine de Atina, içeride bağımsız bir kent-devleti olarak kalacaktı. Yirmi yedi yıllık savaşın sonunda “Atina İmparatorluğu” çökmüştü.

Yanıt Açıklaması: Tunç Çağı, Yunanistan’da, “Hellas” olarak adlandırılmaktadır. Bu nedenle Tunç Çağı’nın ilk evresi için İlk Tunç Dönemi yerine, İlk Hellas Dönemi ifadesi kullanılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Tarihçi Herodotos, yazıyı Yunanistan’a getirenin Fenikeli Kadmos olduğunu söylemektedir. Kuzey Suriye’de yaşayan Fenikelilerin 22 sessiz harften oluşan alfabe yazısını meydana getirmeleri M.Ö. 2. binyılın sonlarında (M.Ö. yak. 1100)gerçekleşmiştir.

Yanıt Açıklaması: Gaugamela Savaşı’ndan sonra İskender, “Asya Kralı” ilân edildi; Persler ise bir daha toparlanamadılar.

Yanıt Açıklaması: Aşağıdakilerden hangisi Anadolu’nun güney-batı köşesinde Kos, Knidos, Halikarnasos ile Rhodos Adasındaki Lindos, Ialysos ve Kamiros tarafından oluşturulan “Altıkent” Birliğine Heksapolis adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Philippos’u Orta Yunanistan’a çeken gelişme Phokis ile Thebai ve müttefikleri (Thebai Birliği) arasında çıkan “Kutsal Savaş”tı (M.Ö. 355-346). Delphoi Amphiktionu’nun (dinsel birlik) Thebai’ın kontrolü ve koruması altında olduğu sırada Philomelos komutasındaki Phokisliler, Delphoi’u işgal ettiler. Böylece, M.Ö. 355 yılında Phokis ile Thebai arasındaki “Kutsal Savaş” patlak verdi.

Yanıt Açıklaması: Satraplıkları Kyros kurmuş, I. Dareios yeniden organize etmiş ve yeni bir vergi sistemi olan “nomos”u da ilan etmiştir. Babil Krallığı’nı ise yine Kyros yıkmıştır. Mısır ise Kyros’un oğlu Kaymbyses tarafından fethedilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Horus bir Mısır tanrısıdır.

Yanıt Açıklaması: Ege Dünyası denildiğinde, kabaca, Ege Denizi’ne kıyısı olan ülkeler anlaşılmaktadır. Yunanistan, Makedonya ve Trakya ile Batı Anadolu, Ege Dünyası kapsamı içerisindedir. Ege Denizi, kuzeyde Makedonya ve Trakya, batıda Yunanistan, doğuda Batı Anadolu kıyıları ve güneyde Girit Adası ile sınırlıdır.

Yanıt Açıklaması: Eski Hellen siyasal yaşamının en önemli kurumu olan Halk Meclisidir. Bir diğer önemli meclis olan Boule, kent-devletini oluşturan yurttaşların bağlı olduğu kabile teşkilatlarındaki temsilcilerin oluşturduğu bir meclisti. Bu meclis Halk Meclisi’nin yönetim kurulu gibi işliyordu. Genelde Boule’ye bitişik yer alan Prytaneis ise Boule’nin alt komisyonu olarak görev yapardı. Meclislerden sonra bir kent-devletinde en büyük güç yüksek devlet memurları olan magistratlardaydı.

Yanıt Açıklaması: Peloponnesos ve Arginussia zaten birer barış anlaşması değilken, Nikias Barışı daha önce Spartalılar ile Atinalılar, Kallias ise Persler ile Atinalılar arasında imza edilmiştir. Oysa bu maddeler Korinthos Savaşı’nın ardından Sparta’nın çabalarıyla Perslilerin aracılığında Atinalılar ile Spartalılar arasında imzalanan Antialkidas ya da Kral Barışı’na aittir.  Kral Artakserkses, Asya’daki kentlerin, Klazomenai ile Kıbrıss gibi adalar dahil, kendisine ait olduklarını düşünmektedir. Ve küçük büyük diğer Hellen kentleri de bağımsız kalmalıdırlar; Lemnos, Imbros ve Skyros hariç. Bunlar eskiden olduğu gibi Atinalılara ait olacaklardır. İki taraftan hangisi bu barış ko?ullarını kabul etmez ise, ben, bu antlaşmayı tanıyanlar ile birlikte, hem karadan hem de denizden o tarafa savaş açacağım.”

Yanıt Açıklaması: Savaş düzenindeki her iki ordunun Granikos Çayı boyunca karşılıklı sıralanışı yaklaşık 3 km’yi buluyordu. İskender’in uyguladığı taktik sonucu Persler kesin bir yenilgiye uğradılar (M.Ö. 334). Granikos Savaşı ile Anadolu’nun kapısı İskender’e açılmış oldu.

Yanıt Açıklaması: Akhalar, arkeolojik kazılarda ortaya çıkartılan buluntuların gösterdiğine göre özellikle metal işçiliği ve mücevher yapımında ustaydılar; bakırı Kıbrıs Adası’ndan, gümüş ve kalayı Attika bölgesinden, altını Trakya ve Doğu’dan sağlıyorlardı.

Yanıt Açıklaması: Ege Dünyası, M.Ö. yaklaşık 3100 yılı civarında tarihöncesi çağlardan çıkmış ve “Tunç Çağı” olarak adlandırılan bir sürece girmiştir. Bu süreç yaklaşık M.Ö. 1100 civarında tamamlanır.

Yanıt Açıklaması: Atina Delos Birliği sayesinde elde ettiği güçle diğer kent devletleri ve özellikle Sparta’nın önderliğini yaptığı Peloponnesos Birliği aleyhinde hareket ediyor, adeta Hellen dünyasının liderliğine soyunuyordu. Fakat Sparta’nın böyle bir isteği olmaması bir yana bu durumdan rahatsız da oluyordu. Sonunda yine Atina’nın Peloponnesos Birliği üyesi iki devlet arasında taraftar olması tarafları karşı karşıya getirdi.

Yanıt Açıklaması: İskender, M.Ö. 331’de Mısır’dan ayrılarak, Pers Kralı Dareios’un asıl ordusunun bulunduğu Babylonia’ya girdi. İki ordu Mezopotamya’da Arbela (Erbil) yöresindeki Gaugamela Ovası’nda karşılaştı. Savaş taktiği ve İskender’in zekâsı, Pers ordusunun bozguna uğramasına neden oldu; Dareios kaçtı. Gaugamela Savaşı’ndan sonra İskender, “Asya Kralı” ilân edildi; Persler ise bir daha toparlanamadılar. Mısır’ın, Büyük İskender’e teslim olması ise Gaugamela Savaşı’ndan öncedir.

Yanıt Açıklaması: Ege Dünyası, M.Ö. yaklaşık 3100 yılı civarında tarihöncesi çağlardan çıkmış ve “Tunç Çağı” olarak adlandırılan bir sürece girmiştir. Bu süreç yaklaşık M.Ö. 1100 civarında tamamlanır.

Yanıt Açıklaması: Pers Kralı Büyük Kyros, M.Ö. 546 yılında Lydia Kralı Kroisos’u yenilgiye uğratarak, krallığın başkenti Sardeis’i ele geçirmiştir.  Böylece, Anadolu 200 yıl kadar sürecek olan Pers egemenliğine girmiştir.

Yanıt Açıklaması: Melos Adası’ndaki Phylakopi’de, Kea Adası’ndaki Aya Irini’de ve Thera Adası’ndaki Akrotiri’de ve Ios Adası’ndaki Skarkos’ta yapılan arkeolojik kazılar, Kikladların Tunç Çağı kültürünü daha iyi anlamamızı sağladı. Kazı ve araştırmalar, Geç Neolitik ve İlk Tunç Çağı’nda adalarda yaşayanların köy niteliğindeki ufak yerleşmelerde iskân ettiklerini, kilden veya mermerden çanak-çömlek imâl edip kullandıklarını, buğday ekip biçtiklerini, domuz, koyun ve keçi yetiştirdiklerini, balıkçılıkla uğraştıklarını ve ölülerini -bazılarının içi taşla kaplanmış- sığ çukurlara gömdüklerini göstermektedir. Kiklad Adaları’ndaki İlk Tunç Çağı Kültürü’nün en karakteristik buluntuları mermer idolleridir; bu idollerden Paros Adası yakınındaki Saliagos Adası’nda çok miktarda bulunmuştur. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Philippos’u Orta Yunanistan’a çeken gelişme Phokis ile Thebai ve müttefikleri (Thebai Birliği) arasında çıkan “Kutsal Savaş”tı (M.Ö. 355-346). Delphoi Amphiktionu’nun (dinsel birlik) Thebai’ın kontrolü ve koruması altında olduğu sırada Philomelos komutasındaki Phokisliler, Delphoi’u işgal ettiler. Böylece, M.Ö. 355 yılında Phokis ile Thebai arasındaki “Kutsal Savaş” patlak verdi.