Orta Asya Türk Tarihi

Yanıt Açıklaması: Türk kaynaklarında ilk kez Orhun Yazıtları’nda 717 yılındaki isyanları sebebiyle anılmışlardır.

Yanıt Açıklaması: Nasturi^lik’ten önemli ölçüde etkilenen Güyük, etrafında Hıristiyan danışmanlara yer verdi. Hıristiyan vezi^ri C¸inkay’ın tesirinde kalarak, Hıristiyanlar’ı diğer dinlerin mensuplarından üstün tuttu. O¨zellikle de Müslümanlar’a karşı düşmanca davrandı. Doğru cevap A şıkkdır.

Yanıt Açıklaması: Hazar ülkesi iki asır Kıpçakların hâkimiyetinde kaldıktan sonra 1229 yılında Moğollar tarafından istila edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Ogurlardan asırlarca sonra batıya gelen Oğuzların bir diğer kolu Uzlar, Rus yıllıklarında Tork, Torki, nadiren Torkmen (Türkmen); Bizans kaynaklarında ise Uz diye zikredilmişlerdir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Savaşçılığı, idareciliği ve güzelliği ile meşhur Türk kraliçesi Boarık “100 bin” kişilik Sabar ordusuna kumanda etmiştir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Bilge Kagan, Kül Tegin ve Tonyukuk ile birlikte Göktürkleri yok olmanın eşiğinden kurtarmıştır. Üç isimden günümüze Türk tarihini şaheserlerinden Orhun Abideleri kalmıştır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Avrupa'da 200 yıl kadar süren hakimiyeti devrinde en mühim askeri teşebbüsleri İstanbulu'u kuşatmaları olan Türk Devleti Avarlar'dır.

Yanıt Açıklaması: Hunların Avrupa önlerinde ilk kez görülmeleri, Balamir döneminde gerçekleşmiştir.

Yanıt Açıklaması: II. Göktürk Devletinin kurucusu ve kuruluş tarihi şu şekilde eşleştirilir: İlteriş Kağan / MS 682

Yanıt Açıklaması: Eski Türklerde bazı hükümdarlık alametleri bulunuyordu. Bunlar Altun Otağ, örgin (taht), tuğ (kurt başlı sancak), davul ve yay idi. Göktürklerde siyasi iktidar ilâhî menşeliydi ve “Kut” tabiri ile ifade ediliyordu. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Moğolları tarihinde ilk kez düzenli teşkilata kavuşturan, tüm Moğolları tek atı altında birleştiren, töre ve geleneklerden yararlanarak idari, hukuki, askeri yapıyı düzenleyene yasalar yapan, yazı kültürünün yaygınlaştığı dönem Temüçin/Cengiz Han dönemidir.

Yanıt Açıklaması: Oğuzlar IX. yüzyılın ikinci çeyreğinde Seyhun boylarında oturuyorlardı. X. yüzyılın ilk yarısında ise Seyhun bozkırları ile civardaki Karacuk (Fârâb) ve Sayram (İsfîcâb) şehirleri havalisindeydiler. İslâm coğrafyacılarına (el-Belhî, İstahrî) ve Hudûd ül-Âlem’e göre Oğuzların yayıldıkları saha, batıda Hazar Denizi’ne, güneyde Gürgenç Şehri ile bunun kuzeybatısındaki Cit Kasabası’na ve Aral Gölü’nün güneyindeki Baratekin Kasabası’na, Maveraünnehir’de Buhara’nın kuzeyine, Karacuk Dağları’nın eteğindeki Sabran Şehri’ne kadar uzanıyordu ve Karacuk Dağları’ndan Hazar’a uzanan yarı çöle “Oğuz Bozkırı” deniliyordu. Buralarda Yeni-kent, Karacuk, Cend, Suğnak, Karnak, Süt-kent gibi Oğuz şehirleri vardı. Oğuzlar X. yüzyılın ilk yarısında kışlık merkezi Yeni-kent olan bir devlet kurdular.

Yanıt Açıklaması: Bugün Issık Göl havalisi ile Tekes, Talas, Çu ırmaklarının üst kıyılarında ve yine Altay, Pamir ve Tanrı Dağları’nda yaşayan Kırgızlar milattan önceki devirlerden günümüzde kadar adlarını muhafaza edebilen nadir Türk boylarındandır. Bugünkü Hakas ve Hakasya adları da kesinlikle Kırgızlardan yadigardır. Kırgızlar, 560’a doğru Muhan zamanında Göktürklere, kaganlığa vergi vermek ve ihanet etmemek şartıyla bağlandılar. Çok iyi silah yapan Kırgızların bir kısmı tarımla meşguldü. Göktürklerin silahlarını, çeşitli eşyalarını ve hayvan yemlerini temin ediyorlardı. Göktürklerin 630-680 arasındaki fetret devrinde müstakil oldular, bu esnada Çinlilere elçi gönderdiler ve başlarındaki kişiyi kagan olarak adlandırdılar. Kırgızlar çok güçlü bir orduya ve gelişmiş silahlara sahiptiler. 840 yılında Ordubalık’ı ele geçiren Kırgızlar, kendi kaganlıklarını kurdularsa da Ötüken diye bildiğimiz kutsal Türk merkezini ihmal ettiler ve Çinliler adına diğer Türklerle savaştılar. Yine 890’larda Çin’deki bir isyanı asker gönderip bastırdılar. Kaganlıkları devrinde Kırgızlar bugünkü Hakasya topraklarında yaşadılar. Bu devirdeki Kırgızlar hakkındaki Çin kaynakları çok azdır.

Yanıt Açıklaması: Avar Hakanlığı’nın, Avrupa’da 200 yıl kadar süren hâkimiyeti devrinde en mühim askeri teşebbüsleri İstanbul kuşatmalarıdır. Doğru cevap D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Got komutanı Gainas'ı yenerek kafasını Bizans hükümdarına hediye olarak sunan Hun komutanı Uldız'dır.

Yanıt Açıklaması: Cengiz Han milâdî 1155 yılında Onon nehrinin sağ  kıyısında yer alan Dülün-Boldok’ta dünyaya geldi.

Yanıt Açıklaması: Uygurların Mani dinine geçmesi sonrası bu din halk tarafından tam olarak benimsenmemiş, halk tek tanrılı inancından vazgeçmemiştir. Bu da Kağan ile halk arasında bir ayrlık doğurmuştur.

Yanıt Açıklaması: Devletler arası arenada gücünü göstermeye ve mühim rol oynamaya başlayan Hazarlar, tâbi oldukları I. Göktürk Devletinin 582 yılında Doğu ve Batı olarak ikiye ayrılarak parçalanma sürecine girmesiyle daha müstakil hareket etmeye başlamışlardır. 630 senesinde devletin yıkılması sonucunda da Hazar Devleti tam bağımsız hale gelmiştir.

Yanıt Açıklaması: Mevcut kaynaklara ve bilgilere göre Türk Tarihi devlet olarak Asya Hunları ile başlamaktadır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Hunlardan sonra Avrupa’yı sarsan, Frank ve Bizans imparatorlukları arasında, Hun mirası ve birikimi üzerine güçlü bir devlet kuran Avarlar, temelde Uar-Hun adlı iki boydan oluşan bir Türk grubu idi.