Büyük Selçuklu Tarihi

Yanıt Açıklaması: Karahanlılar IX- XIII. yüzyıllarda Doğu ve Batı Türkistan’da hüküm sürmüş Türk hanedanıdır.

Yanıt Açıklaması: Kudüs’ü kurtarmak amacıyla yola çıktıklarını söyleyen, ama tam bir kolonizasyon hareketi yürüten Haçlılar, Anadolu’da büyük tahribat ve kayıplara sebebiyet verdikten sonra Suriye’ye ulaşmışlardır. Haçlılar ilk olarak Mart 1098’de Urfa’da bir kontluk kurmuşlardır.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Haçlılar Fatımiler idaresinde bulunan ve almayı hedefledikleri Kudüs şehrine 15 Temmuz 1099 tarihinde girdiler.

Yanıt Açıklaması: Oğuz boylarının çoğunluğu, Selçukluların tarih sahnesine çıktığı X. yüzyılda, Orta Seyhun ile Aral- Hazar arasındaki bozkırlara kadar olan geniş bir bölgede yaşamakta idiler. VIII. yüzyılın ilk yarısından itibaren önce, temelini oluşturdukları Göktürk, sonra Uygur Kağanlığının çökmesi üzerine meydana gelen göç dalgaları ile batıya çekilmişlerdi.

Yanıt Açıklaması: Nihayet Rey’de tahta oturan Sultan Alp Arslan, adına hutbe okutulması ve para kestirilmesi isteği ile Bağdad’a bir heyet gönderdi. Halife el-Kaim Biemrillah, Müslim’in cüretine bakarak, bu zamana kadar takip ettiği Selçuklu aleyhtarı politikanın aksine, hiç bir itirazda bulunmadan Bağdad camilerinde Alp Arslan adına hutbe okuttu (27 Nisan 1064). Bağdad’da Alp Arslan adına para kestirildi.

Yanıt Açıklaması: Süleymanşâh, Halep-Antakya üzerinden Bizans topraklarına doğru ilerledi. 1075 yılında Bizans’a ait İznik (Nikia)’i fethederek kendisine merkez yaptı. Kutalmış’ın oğlu olma ayrıcalığı Süleymanşah’ı, kısa zamanda bir cazibe merkezi ve dolayısıyla etkili bir güç hâline getirdi.

Yanıt Açıklaması: Şahne: Selçuklular zamanında Bağdad başta olmak üzere, önemli şehirlere tayin edilen, emrinde bir garnizon da bulunan askerî-merkez valisi idi. Daha sonraki dönemlerde görev alanı daralmakla birlikte, Selçuklular zamanında, özellikle de Bağdad şahneliği çok önemli bir görevdi.

Yanıt Açıklaması: Alp Arslan daha sonra bazı oğulları ile hanedan mensuplarını ülkenin çeşitli yerlerine tayin etti. Daha önce Herat’ı elinden alıp özel statüsüne son verdiği büyük amcaları İnanç Yabgu’yu Mazenderân’a, tahttan indirdiği kardeşi Süleyman’ı Belh’e, oğullarından İlyas’ı Çağanıyan’a, Arslan Argun’u Harizm’e, Arslanşah’ı Merv’e, Ertaş (İbrahim Yinal’ın kardeşi)’ın oğlu Mesud ve Mevdud’u da Bagşur ve İsfizar’a tayin etti.

Yanıt Açıklaması: Bu arada Sâmânoğulları, Kılıç Buğra Han’ın yerine geçen Nasr İlig Han tara-fından 999’da ortadan kaldırdı. Toprakları Ceyhun nehri sınır olmak üzere Karahanlı ve Gazneliler arasında bölüşüldü.

Yanıt Açıklaması: İkinci Kafkasya Seferi, s.46

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Daha sonra Nişabur’a Tuğrul Bey’in yanına gelen Çağrı Bey’in, şehri askerleri-ne yağma ettirmek istemesi üzerine iki kardeş arasında yaşanan mücadele, devlete geçiş sürecinde yaşanan bünyevî rahatsızlıkları da ortaya koymaktadır. Tuğrul Bey, karşı çıkmasına rağmen yağmalama konusunda ısrar eden Çağrı Bey’i ancak bıçağını çekerek, sözünü dinlemezse intihar edeceğini söyleyerek durdurabilmişti. Tuğrul Bey yağmadan vazgeçmesi karşılığında Çağrı Bey ve askerlerine 30.000 dinar vermek zorunda da kalmıştı.

Yanıt Açıklaması: Oğuzlar X. yüzyılda bir yabgu tarafından idare edilmekte idiler. Oğuz Yabguluğu’nun başkent Yengikent’den başka Sabran, Sütkent, Karaçuk, Barçınlıgkent ve Cend gibi şehirleri de vardı.

Yanıt Açıklaması: Terken Hatun ile iktidar Mücadelesi, s.79

Yanıt Açıklaması: Bizans İmparatoru IX. Konstantin Monomakhos, Türkler’in Azerbaycân-Kafkasya sınırlarına dayanması üzerine 1045 yılında büyük bir orduyu şeddâdîler’in başşehri Düvin üzerine gönderdi. Bu taarruzu haber alan Tuğrul Bey idaresinde bir ordu sevk etti. 1045 yılında, Bizans’ın saldırısı üzerine meydana gelen bu ilk Selçuklu-Bizans savaşında, Gürcü prensi Liparit’in kumanda ettiği Bizans ordusu ağır bir hezimete uğradı.

Yanıt Açıklaması: ALP ARSLAN’IN TAHTA ÇIKMASI s.42

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: İki taraf için de hayatî önemi haiz olan bu savaşı, orduların mevcutları arasındaki orantısızlığa rağmen Selçukluların kazanmasının en önemli sebeplerinden birisi şüphesiz bu anın onlar için bir ölüm-kalım savaşı olması idi. Bunun yanında orduların yapıları da bir o kadar mühim idi. Selçuklu ordusunun vur-kaç taktiğine uygun hafif süvarilerden oluşması; buna karşılık Gazne ordusunun hareket kabiliyetini kısıtlayan ağırlığının da bu sonuç üzerinde büyük etkisi vardır. Ancak bunlar kadar mühim başka bir husus da, her iki ordunun terkibidir. Selçuklu ordusu bir devletin kuruluşu için temel esas olan aynı soydan insanların kayıtsız şartsız dayanışmasıyla, aynı davaya baş koymuş, her şartta kazanmak mecburiyetinde olan savaşçıların ruh haliyle hareket ediyordu. Gazneli ordusu ise, muhtelif milletler üzerinde hüküm süren bir iktidarın, kaçınılmaz olarak bu milletlerden oluşturduğu, ortak menfaatlerden çok şahsî çıkarların gözetildiği ahenksiz bir kalabalıktı. Dolayısıyla birbirleriyle rekabet eden ve aldığı ücreti biraz fazlasıyla her kim öderse ona hizmet etmeye, başka bir deyişle ihanete hazır kimselerden meydana geliyordu.

Yanıt Açıklaması: Alp Arslan Türkistan seferinde şehit edilmiştir. Doğru cevap B seçeneğidir.