Büyük Selçuklu Tarihi

Yanıt Açıklaması: Nevbet çaldırmak, hutbe okutmak, para kestirmek gibi önemli saltanat ala^metlerinden biriydi. Bağımsız hükümdarlar günde beş ezan vakti, vasallar ise üç vakit saraylarının kapısında davul (tabl) vurdururlardı, buna nevbet denirdi.

Yanıt Açıklaması: Melikşah, Vezir’e cevap vermeden ve onu görevinden almadan veya alamadan Ekim 1092’de Bağdad’a doğru yola çıktı. Büyük Devlet adamı Nizamülmülk de her şeye rağmen, devlet terbiyesi gereği, Sultan’ın arkasından yola çıktı. Ancak Nihavend yakınlarında arzuhâl vermek bahanesiyle yanına gelen bir Batınî fedaisi tarafından şehit edildi. Nizâmülmülk’ün yerine, Hatun’un veziri Ebû’l-Ganaim atandı. Eski vezirin bir kısım adamları hemen tasfiye edildi. Ancak bu durum, onları daha sonraki hamleleri için güçlendirmekten başka bir işe yaramadı. Devlet’teki kamplaşma artarak devam etti. Doğru yanıt C’ dir.

Yanıt Açıklaması: Selçuk Bey’in torunlarının kurduğu devlet devrin kaynakları tarafından, onun adına nispetle Selçukiyyan, Selaçıka, Al-i Selçuk (Selçuklu ailesi) olarak kaydedilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Haçlı tehlikesine karşı harekete geçmek isteyen Berkyaruk'un taht mücadelesinden başını kaldıramaması Haçlıların adı geçen bölgelerde hakimiyetlerini artırmalarındaki en önemli nedendir.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Haçlıların ilk hedefini teşkil eden Hıristiyanlığın kutsal şehirlerinden Antakya, hâlâ Melikşah’ın vali olarak tayin ettiği Yağısıyan’ın idaresinde bulunuyordu.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Sultan 20 Kasım 1092 tarihinde av etinden zehirlenmek suretiyle hayatını kaybetti. Bu sırada gücünün doruğunda bulunan Sultan sadece 40 yaşı civarında idi.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Kutsal topraklarını korumak ve Anadolu’ya yürümek amacıyla papanın önayak olması ile 1096 da toplanan Haçlı ordusu sefere hazırlanırken durumun ciddiyetinden haberdar olmayan Selçuklular iç çatışmalarla uğraşmaktaydı. Bu dönem İznik Türkiye Selçuklularının başşehri idi.

Yanıt Açıklaması: Malazgirt sonrası varılan anlaşmaya göre Bizans imparatoru şu hususları yerine getirmeyi taahhüd ediyordu. • İmparator serbest bırakılması karşılığında 1,5 milyon dinar fidye verecek • Bizans Devleti yıllık 360.000 dinar vergi ödeyecek • Selçuklu Sultan’ı talep ederse, İmparator askerî yardımda bulunacak • Tahtını muhafaza edebildiği takdirde, önceden müslümanların elinde olan Antakya, Urfa, Malazgirt ve Ahlât’ı Selçuklular’a terk edecek • Bizans ülkesindeki tüm müslüman esirler serbest bırakılacaktı. Bizans ordusunun Türklere karşı tekrar savaşmaması ise bu maddelerden birisi değildir.

Yanıt Açıklaması: Kirman eyaleti Çağrı Bey’in oğlu Kavurt Bey tarafından ele geçirildi ve Büyük Selçuklular’a bağlı olmak üzere, Kirman Selçuklu Melikliği kurulmuş oldu

Yanıt Açıklaması: Selçuklu Devleti’nin kuruluşu, hiç şüphesiz Türk-İslâm ve Dünya Tarihinin akışını değiştirecek önemli bir dönüm noktası olmuştur. Çünkü henüz sadece Horasan’ı ele geçirmiş bulunan Selçuklular, en yakından başlayarak Afganistan, İran, Azerbaycan ve hattâ Anadolu yönünde topraklarını genişletmek siyaseti güdüyorlardı. En güçlü rakipleri Gazneliler’le sınır mücadeleleri bundan sonra da sürüp gidecek olmasına rağmen, onlar artık ciddi bir tehdit olmaktan çıkmışlardı. İran ise, tüm yakındoğuda olduğu gibi, Abbasî İmparatorluğu’nun X.yüzyılda zayıflamasıyla ortaya çıkan, siyasî birlikten yoksun bir şekilde, mahallî hanedanların idaresinde bulunuyordu.

Yanıt Açıklaması: İbrahim Yinal isyan düşüncesiyle, Cibâl’e gitmek üzere Musul’dan ayrıldı. Bunu fırsat bilen Arslan Besâsirî ve Kureyş, Musul’u kuşattılar. Şehri dört ay kadar savunan Erdem ve Aytekin, sonunda yiyecek kıtlığı sebebiyle Musul’u terk etmek zorunda kaldılar. Tuğrul Bey’in İbrahim Yinal’ın arkasından gitmesi, Besâsirî ve Kureyş’e Bağdad’ı istilâ etmek imkânı verdi (28 Aralık 1058). Tuğrul Bey, büyük sıkıntılara sebep olan İbrahim Yinal isyanını bastırdıktan sonra, ikinci Bağdad seferi için yola çıktı.

Yanıt Açıklaması: Alp Arslan, bu karışıklıklardan yararlanıp isyan eden Huttalân ve Çağaniyân emirleri üzerine sefere çıkarak onları bertaraf etti. Topraklarını da doğrudan Selçuklu idaresine bağladı. Doğru yanıt “C” şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Büveyhoğulları, 932-1056 yılları arasında Fars, Hûzistan, Kirman, Cibâl ve Irak bölgesinde hüküm sürmüş olan Deylemli, şiî inanışlı bir hanedandır.

Yanıt Açıklaması: Sözü edilen üst düzey görevliye Sahib-i Divan-ı Risalet adı verilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Azerbaycan ve Kafkasya Seferi’nde Lori bölgesi Ermeni prensi, Alp Arslan’a kızını vermek suretiyle onun dostluğunu kazandı. Alp Arslan, komşu hükümdar ve emirlerin de hazır bulunduğu muhteşem bir düğün töreni ile bazı çocuklarını evlendirdi (Eylül 1065). Arslanşah’ı Gazne sultanı İbrahim’in kızı ve kendi kızını da İbrahim’in oğlu ile evlendirdi. Ayrıca Alp Arslan’ın daha melik olduğu dönemde Karahanlı İbrahim Tamgaç Han’la yaptığı anlaşmaya göre, oğlu Melikşah’ı Han’ın kızı Terken Hatun ile kendi kızını da yine Han’ın oğlu Şemsülmülk Nasr ile evlendirdi. II. Kafkasya Seferi’nde Gürcistan’ın merkezi olan Kartli bölgesine giren Alp Arslan birçok şehir ve kaleyi ele geçirdi. Tiflis’i zapt eden Sultan, burada bir cami yapılmasını emretti. Bagrat bunun üzerine Alp Arslan’a elçiler göndererek yıllık vergi ödemek kaydıyla tâbiyet arz etti. Kızını Selçuklu sultanı ile evlendirdi. Doğru yanıt “C” şıkkıdır.