Büyük Selçuklu Tarihi

Yanıt Açıklaması: Musul Atabeyliği, 1127-1233 tarihleri arasında yaşamışlardır.

Yanıt Açıklaması: Toğteginliler, Dımaşk merkez olmak üzere Suriye’de başlıca Hama, Hıms, Tedmür ve Baalbek çevresinde hüküm sürmüş bir hanedandır. Trablus’da Kudüs krallığına bağlı bir kontluk kuruldu. Bu arada Antakya prinkepsi Tancred de Banyas ve Cebele’yi zapt etti (Temmuz 1109). Doğru yanıt D’dir.

Yanıt Açıklaması: Irak Selçuklu Melikliği 1194 yılında Harizmşahlar tarafından yıkılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Oğuz isyanı, s.114

Yanıt Açıklaması: SANCAR’IN TAHTA ÇIKMASI VE DEVLETİN YENİDEN YAPILANDIRILMASI, s.103

Yanıt Açıklaması: İldenizliler 1146 yılında kurulmuştur.

Yanıt Açıklaması: Abbasilerin güç kaybetmesiyle para bastırmak ve hutbe okutmak şartıyla bazı halifelikleri onaylamıştır. Horasan’da Tahiroğulları hanedanlığı ortaya çıkmıştır.

Yanıt Açıklaması: Sultan Sancar Büyük Selçuklu Devleti’nin merkezini Merv’e taşımıştır.

Yanıt Açıklaması: İki taraf için de hayatî önemi haiz olan bu savaşı, orduların mevcutları arasındaki orantısızlığa rağmen Selçuklular’ın kazanmasının en önemli sebeplerinden birisi şüphesiz bu anın onlar için bir ölüm-kalım savaşı olması idi. Bunun yanında orduların yapıları da bir o kadar mühim idi. Selçuklu ordusunun vur-kaç taktiğine uygun hafif süvarilerden oluşması; buna karşılık Gazne ordusunun hareket kaabiliyetini kısıtlayan ağırlığının da bu sonuç üzerinde büyük etkisi vardır. Ancak bunlar kadar mühim başka bir husus da, her iki ordunun terkibidir. Selçuklu ordusu bir devletin kuruluşu için temel esas olan aynı soydan insanların kayıtsızşartsız dayanışmasıyla, aynı davaya baş koymuş, her şartta kazanmak mecburiyetinde olan savaşçıların ruh haliyle hareket ediyordu. Gazneli ordusu ise, muhtelif milletler üzerinde hüküm süren bir iktidarın, kaçınılmaz olarak bu milletlerden oluşturduğu, ortak menfaâtlerden çok şahsî çıkarların gözetildiği ahenksiz bir kalabalıktı. Dolayısıyla birbirleriyle rekabet eden ve aldığı ücreti biraz fazlasıyla her kim öderse ona hizmet etmeye, başka bir deyişle ihanete hazır kimselerden meydana geliyordu.

Yanıt Açıklaması: OĞUZLAR VE BÜYÜK SELÇUKLU DEVLETİ’NİN SONU, S.113-116

Yanıt Açıklaması: Musul Atabeyliğine ait topraklar üçe bölünmüştür.

Yanıt Açıklaması: Selçuklular, Büyük Selçuklu Devleti’ne bağlı olmak üzere bazı hanedanlar daha kurmuşlardır. Bunların ilki hemen Dandânakân’dan sonra Kavurt Bey’in fethettiği Kirman’da kurduğu meliklik ; ikincisi Sultan Melikşah’ın 1078 tarihinde kardeşi Tutuş’u Şam (Suriye)’a tayin etmesi üzerine kurulan Suriye Selçuklu Melikliği; üçüncüsü Sultan Sancar’ın,1119’da yeğeni Mahmud’u Irak’a sultan tayin etmesiyle kurulan Irak Selçukluları; sonuncusu ise Kutalmışoğlu Süleymanşâh’ın 1075 yılında İznik’i fethederek Büyük Selçuklular’dan bağımsız, onlarla rekabet hâlinde kurduğu Türkiye Selçukluları hanedanlarıdır.

Yanıt Açıklaması: Dandanakan Zaferi’nden soran ilk kurulan meliklik Kavurt Bey tarafından kurulmuş olan Kirman Selçuklu Melikliği olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Sultan Mahmud da amcasına yaptığı barış önerisinin reddedilmesi üzerine Rey’e çekilerek savaş hazırlıklarına başladı. İki ordu Save’de karşı karşıya geldi. Mahmud’un daha kalabalık olan askerine karşı 20.000 kişiyle savaşa giren Sancar, ordusunda bulunan kırk filin sağladığı üstünlükle, yeğenini yenilgiye uğrattı (14 Ağustos 1119). Mahmud bunun üzerine İsfahan’a çekildi. Bu sırada henüz hilafet tahtına oturan Müsterşid Billah da, Sancar adına hutbe okutmaya başladı. Böylece bu taht mücadelesini kazanan Sancar, Hemedan’dan Rey’e giderken Mahmud’u da huzuruna çağırdı.

Yanıt Açıklaması: Kirmanlar 12. yüzyılda kurulan atabegliklerden biri değildir.

Yanıt Açıklaması: Fatımîler 909-1171 arasında Kuzey Afrika, Mısır ve Suriye’de hüküm süren bir devlettir. Şiidirler. Halifelik iddiasında bulunan Fatımîler, soylarının Hz.Muhammed’in kızı Hz. Fatma’ya dayanmakta olduğunu iddia ederler. İsmailîlik (Batınî) hareketine dayanırlar. Varlık sebebi adetâ Sünnî Abbasî halifeliğine karşı savaştır.

Yanıt Açıklaması: Tuğra Türklerde hükümdarın ve hanedanın işaret ve yazılı sembolü anlamına gelen Türkçe bir kelimedir.

Yanıt Açıklaması: Türkmenlerin devlet nezdinde doğrudan değil de, beyleri vasıtasıyla temsil edilmesi, devlete sundukları büyük hizmetlerin yanısıra beylere, temsil ettikleri güç oranında devleti sarsmak imkânı da veriyordu. Selçuklu sultanlarının zaman içerisinde, devletin kuruluşunda kendileri kadar hizmet etmiş boy beyleri yerine gulam unsurları tercih etmelerinin başlıca sebeplerinden biri budur.

Yanıt Açıklaması: Selçuklularda sultanın sancağından sorumlu olan ve merasim ve savaşlarda onu taşıyan emire sahibü’l-alem adı verilir.