Büyük Selçuklu Tarihi

Yanıt Açıklaması: Amîd, eyalet veya vilayetlerde sivil valilerin taşıdığı bir unvandır.

Yanıt Açıklaması: Anuşirvan (1029-1049) ve Za’feranî (XI. yy.) ribatları ilk Selçuklu ribatlarıdır. Ancak Büyük Selçuklu döneminden kalan en önemli ribat, Nişabur-Serahs arasında, 1114/5’te Sultan Tapar döneminde inşa edilen Ribat-ı fierif’tir. Ribât-ı Mâhî ise Gazneli dönemi eseridir.

Yanıt Açıklaması: Tekiş, Birinci Türkistan seferinden dönüşte, Melikşah tarafından Toharistan melikliğine tayin edilmişti. Tekiş ilk olarak 1081’de Horasan’ın önemli şehirlerinden Merv ve Nişabur’u ele geçirmeye kalkışıp isyan etmişti.

Yanıt Açıklaması: Gulam sistemi Oğuz isyanının sebeblerinden biri değildir.

Yanıt Açıklaması: Oğuz isyanında savaşı Oğuzlar kazanmış ve Sultan Sancar esir düşmüştür.

Yanıt Açıklaması: Adı Ebu Hamid Muhammed olup İmam Gazzali diye tanınır.

Yanıt Açıklaması: Ölüm korkusu ile ne yapacağını bilemez halde, Zengi’ye haber yollayarak Dımaşk’ı kendisine teslim edeceğini bildirmesi üzerine, bu teşebbüsün ailesinin sonu olacağını gören annesi Zümürrüt Hatun’un emriyle 1135’de öldürüldü.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Selçuklu camileriyle başlayan yenilikleri tek bir planda toplayan ilk eser ise 1135 tarihli Zevvare Mescid-i Cumasıdır. Bu abide mihrap önü kubbesi ile dört eyvanlı ve minareli bir cami olarak büyük bir gelişmenin öncüsü olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Musul Atabeyleri, zamanında, Haçlılara karşı verdikleri efsanevi mücadeleler ile İslâm Dünyasının ümidi oldular. Diğer yandan Yakın doğuda siyasî birlik sağlamışladır. Musul Atabeyleri çok yoğun siyasî mücadelelere rağmen, imar ve eğitime de çok önem vermişlerdir.

Yanıt Açıklaması: Nişabur, Bağdat, Isfahan, Herat, Belh, Merv, Hargird, Basra, Musul gibi Irak ve Horasan’ın hemen hemen her şehrinde inşa edilen Nizamiye Medreseleri her şeyden önce vakıf kuruluşları idi. Yani müstakil bütçeleri, gelir kaynakları vardı; idarî ve eğitim personeline maaş veya aynî gelir ödenmekteydi. Öğrencilere ise yatıp kalkacakları odalar verilmekte, beslenme ihtiyaçları karşılanmakta, ayrıca burs da tahsis edilmekteydi. Bu yenilikler tabiatiyle eğitimi cazip hale getirmekte ve en önemlisi fakir öğrencilere imkân ve fırsat eşitliği sağlamaktaydı.

Yanıt Açıklaması: İkta ise bu şekilde işletilen toprağın gelirlerinin bir kısmının maaş karşılığı olarak devlet görevlilerine tahsis edilmesidir.

Yanıt Açıklaması: Türkler, Maveraünnehr’in Emeviler tarafından fethinden itibaren yakın temasta oldukları İslâm dinini Talas Savaşından sonra, artık kitleler halinde kabul etmeye başlamışlardı. Ancak X. yüzyılın başları bu hususta bir dönüm noktası oldu.

Yanıt Açıklaması: Nureddin Mahmud ve oğlu Melik Salih İsmail Halep Atabeyliğine hükmetmişlerdir.

Yanıt Açıklaması: Hassaslık bakımından öncekilerden üstün olan bu terazi Abdurrahman el-Hâzinî tarafından icat edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Selçuklular, Büyük Selçuklu Devleti’ne bağlı olmak üzere bazı hanedanlar daha kurmuşlardır. Bunların ilki hemen Dandânakân’dan sonra Kavurt Bey’in fethettiği Kirman’da kurduğu meliklik; ikincisi Sultan Melikşah’ın 1078 tarihinde kardeşi Tutuş’u Şam (Suriye)’a tayin etmesi üzerine kurulan Suriye Selçuklu Melikliği; üçüncüsü Sultan Sancar’ın,1119’da yeğeni Mahmud’u Irak’a sultan tayin etmesiyle kurulan Irak Selçukluları; sonuncusu ise Kutalmışoğlu Süleymanşâh’ın 1075 yılında İznik’i fethederek Büyük Selçuklular’dan bağımsız, onlarla rekabet hâlinde kurduğu Türkiye Selçukluları hanedanlarıdır.

Yanıt Açıklaması: Selçuklular savaşı dış bir gücün desteği olmaksızın kazanmışlardır. Doğru cevap E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Büyük Selçuklulara bağlı olarak Kirman Selçukluları, Suriye Selçukluları, Dımaşk Melikliği, Irak Selçukluları kurulmuştur, ancak Türkiye Selçukluları Büyük Selçuklu'ya bağlı olarak kurulmamıştır.

Yanıt Açıklaması: Devletin teşkilatlı bir düzen içine girmesi ve 1035 te bir Gazneli ordusunu yenmesi Horasan içlerine ilerlemesi Tuğrul Bey zamanında olmuş gelişmelerdir.

Yanıt Açıklaması: Tapar’la 1103 yılında meydana gelen ve Berkyaruk’un galibiyetine rağmen devletin ikiye bölündüğü anlaşmaya göre, Horasan ve Maveraünnehir hâkimi olarak kalan Sancar da, Tapar’ın tâbileri arasında bulunuyordu.