Tarih Metodu

Yanıt Açıklaması: Vak’anüvis, “vaka yazan” manasına gelir ve bu tarz tarih yazıcılığının özelliği hadiselerin yıl yıl anlatılmasıdır.

Yanıt Açıklaması: Osmanlılar, 17. yüzyıldan itibaren tahrir defterlerinin yerine yeni bir vergi defteri tutmaya başlamışlardır. Bu defterler şahıs vergisini ihtiva eden Avarız defterleridir ve bu defterler 17. ile 18. yüzyıl nüfus tespiti araştırmalarında kullanılabilirler.

Yanıt Açıklaması: İslâm dünyasında özellikle IX. yüzyıldan itibaren vesikaların düzenli bir şekilde hazırlanması, tasnifi ve korunmasına dayanan gelişmiş bir arşiv geleneğinin oluştuğu görülmektedir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Arşivi, arşiv sınıflandırmalarına giren arşivlerden biri olamaz.

Yanıt Açıklaması: Tokat ve Niksar gibi Orta Anadolu şehirlerinde ilk medreselerin kurulduğu görülmektedir. XIII. Yüzyılın başlarından itibaren yazılı kültür faaliyetlerinin iyice hız kazanmasıyla birlikte telif ve tercüme eserlerin sayısı da çoğalmıştır. Bu gelişmeye paralel olarak Anadolu’da tarih ile ilgili ilk eserlerin XIII. yüzyılın başlarından itibaren kaleme alınmaya başlandığı görülmektedir. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Anadolu Selçuklu Devleti ve Beylikler dönemlerinde de Türkçe tarih yazıcılığının pek gelişmediği söylenebilir. Bu dönemde din ve hukuk alanında Arapça’nın, sanat ve edebiyât alanında Farsça’nın egemenliği söz konusudur. İbn Bîbî’nin El-Avâmirü’l-Alâiyye fi’l-Umûri’l-Alâiyye adlı Farsça mensur (Şiir tarzında) eseri, Aksarayî’nin Müsâmeretü’l-Ahbâr ve Müsâyeretü’l-Ahyâr’ı, Niğdeli Kadı Ahmed’in Al-Veled Al-Şefîk’i, Ahmed Eflâkî’nin Menâkıbü’l-Arifîn’i ve dönemin münşeat mecmuâları Osmanlı müverrihlerini de etkilemiş önemli tarih eserleridir.

Yanıt Açıklaması: Orhon yazıtları Doğu Gök-Türklere aittir. Orhon yazıtları VIII. yüzyılda yazılmıştır. Türklerin kültürü, hayat anlayışı, inançları ve savaş yöntemleri hakkında bilgiler içerir.

Yanıt Açıklaması: Diğer müverrihlerin aksine Neşri'nin tarihi Osmanlı devletinin ilk dönemlerindeki olayları kapsamaktadır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Vakfiyeler, vakıfların ne şekilde işleyeceğiyle ilgili düzenlemeleri ihtiva eden resmî vesikalardır. Söz konusu vesikalar, ait olduğu vakfın türüne ve büyüklüğüne göre, sosyal, ekonomik ve kültürel tarih araştırmaları için Ortaçağ tarihi araştırmacılarına son derece değerli bilgiler sunabilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Verilen özelliklerden I ve IV, Salnamelerle ilgili doğru bilgileri içerirken II ve III, Salnamelere ilişkin bir özellik değildir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı tarih yazıcılığının başlangıcı olarak kabul edilen II. Murad devrinden son- ra, Fatih dönemi, Osmanlı tarih yazıcılılığının kuruluş devri kabul edilmektedir. Doğru cevap a'dır.

Yanıt Açıklaması: Tarih-i Feth-i Üngürus, XVI. yüzyılın sonlarında meydana gelen ve kesintilerle uzun yıllar devam eden Osmanlı-İran savaşları hakkında yazılmış olan eserler arasında gösterilemez

Yanıt Açıklaması: Eski Önasya kültür dünyasına ait olan en önemli keşifer arasında yer alan ve 30 bin tablet ya da fragmanı aşan Hititler’e ait Boğazköy arşividir: Bilindiği gibi kanunlar, kral yazıtları ya da yıllıkları, antlaşmalar, mektuplar, bağış belgeleri, dinsel metinler, kült envanterleri, yüksek edebi de¤eri olan mitolojik metinler ile dualar, savaş arabalarında kullanılan atları yetiştirmeye ait metinlerin çoğu Hititçe olmakla birlikte; Boğazköy’de ayrıca Hattice, Luvice, Palaca, Hurrice, Sümerce ve Akkadca metinler de bulunmuştur.

Yanıt Açıklaması: Belgesel yayınlardan Nutuk, Milli Mücadeleyi başarıya ulaştırmış Mustafa Kemal Atatürk’ün, Cumhurbaşkanı ve Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Başkanı sıfatlarıyla Parti’nin 2. Büyük Kurultayı’nda 15-22 Ekim 1927 tarihleri arasında 36 saat 31 dakika süreyle yaptığı konuşmayı içermektedir.

Yanıt Açıklaması: Erzurum, Sivas, Balıkesir, Alaşehir ve Eşme’de düzenlenen kongrelerin tutanakları tutulmuştur. Erzurum kongresi, yerel nitelikli olmakla birlikte, ülkenin bütünlüğünün sağlanması konusunda çok stratejik kararlar alınmıştı. Bu kongrenin tutanakları ve kongreyle ilgili çok sayıda belge, fotoğraf, M. Fahrettin Kırzıoğlu tarafından (Bütünüyle Erzurum Kongresi, C. 1-3, Ankara, 1993) adlı eserde yayınlandı.Doğru yanıt D şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Uygur harfleriyle yazılmış 1207 tarihli vesika Gerhard Doerfer tarafından 1981 yılında Almanca olarak "Ein uigurischer Text aus Iran vom Jahre 1207" ismiyle yayınlanmıştır. Doğru cevap A'dır.