Tarih Metodu

Yanıt Açıklaması: Şakaik-ı Nu’maniye ulema biyografilerini konu almaktadır.

Yanıt Açıklaması: “Bir milleti aydınlatma ve uyarmada, bir millete muhtaç olduğu fikri gıdayı vermekte, özet olarak bir milletin mutluluk hedefi olan müşterek istikamette yürümesini teminde, basın başlı başına bir kuvvet, bir mektep, bir rehberdir” Atatürk'ün Söylev ve demeçlerinden elde edilen bu cümle basın üzerinedir.Doğru yanıt C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Muhammed Salih tarafından yazılmıştır. Buhara Hanlığı dönemine aittir. Çağatay Türkçesiyle yazılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Süleymannâme türünde eser veren önde gelen tarihçiler şunlardır: Matrakçı Nasûh, Bostan Çelebi, Kara Çelebizâde Abdülaziz, Celalzâde Mustafa, Celalzâde Salih Çelebi.

Yanıt Açıklaması: İlkçağ kavimleri arasında tarihçilikte Hititler’in ileri gitmiş oldukları görülmektedir. Hititler olayları yıllara göre düzenlemekle “yıllık” örneğini ortaya atmışlardı. Olayları gerçeğe uygun, ancak okuyucu üzerinde etki yapabilecek biçimde ve belirli görüşlere göre anlatmaya önem vermişlerdi.

Yanıt Açıklaması: Timur ve Timurluların tarihleri Orta Asya dışında, çoğunlukla İran’da yazılmıştır. Timurluların tarih yazımındaki hâkim dil Farsçaydı. Bununla beraber, Çağatay dili de hızla gelişti. XV. yüzyıl boyunca Timurlular sarayında edebiyat ve şiir dili olarak Çağatay Türkçesi yükseldi. Timur zamanında (1370-1405) Çağatay Türkçesiyle tarih eserlerinin yazıldığı biliniyorsa da bunlar zamanımıza kadar ulaşmamıştır.

Yanıt Açıklaması: İleri, Milli Mücadele sırasında İstanbul’da TBMM Hükümeti’nin adeta sözcülüğünü yapan gazetedir.

Yanıt Açıklaması: On dokuzuncu yüzyıl vakanüvislerinden Antepli Ahmed Âsım Efendi bir Farsça sözlük olan Burhân-ı Katı isimli eseri Türkçe’ye tercüme ederek Sultan III. Selim’in iltifatına mahzar olmuş ve Süleymaniye Müderrisliği’ne getirilmiştir. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Medeni Bilgiler ve M. Kemal Atatürk’ün El Yazıları İlk kez Tarih ve Yurtbilgisi Muallimi Afet (İnan) tarafından “Vatandaş İçin Medeni Bilgiler” adıyla 1930’da ortaokullarda okutulmak üzere hazırlandı. Eserin içindekileri gözden geçirildiğinde; millet, devlet, demokrasi, devletin vatandaşa karşı vazifeleri, işbölümü, bağlılık ve çalışma konularından oluşmaktadır. Bu kitaba, daha sonraları “ Askerlik Vazifesi, intihap (seçim), vergi, Teşkilat-ı Esasiye (Anayasa), TBMM, Adliye, Bankalar ve Belediyeler ” gibi birçok başlık eklenmiştir. Kitabın daha sonraki baskılarında (1968’den beri) Atatürk’ün “ millet, devlet, devletin vazifeleri, hürriyet, taassupsuzluk, bağlılık, çalışmak, vatandaşın vazifeleri ” gibi konulara ilişkin el yazıları bulunmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Edirneli Sehi Bey’in Heşt Behişt’i 1400-1538 yıllarını içermektedir.

Yanıt Açıklaması: Nümizmatik kaynaklar, sayılan konuların hepsinin tespiti açısından büyük öneme sahiptir. Doğru yanıt E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: İslam’ın Arap tarihçiliğine tarihsel süreklilik ve evrensel tarih anlayışı getirdiğine ilişkin diğer şıklar doğru, C şıkkında verilen yanıt yanlıştır.

Yanıt Açıklaması: 'Devlet-i Osmâniye Tarihi' kitabının yazarı Joseph von Hammer'dır.

Yanıt Açıklaması: Ortaçağ'da yazılmış tarihler, yazıldığı yer ve kültürel atmosfere göre, Arapça, Farsça ve Türkçe olabilmektedir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: I. Selim'in imajını düzeltmek, onun saltanatını ve kardeşleriyle olan taht mücadelesini bir anlamda meşrulaştırmak amacı güden eserler Selimname türündeki eserlerdir. Aşıkpaşazade hem daha önceki devirde yaşamış olması itibariyle bu türde bir eser vermemiştir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Ortaçağ şairlerine ait Arapça, Farsça ve Türkçe pek çok dîvân günümüze ulaşmıştır. Ortaçağ İslâm dünyasında sayıları binleri bulan bu dîvânlar arasında burada örnek olarak Selçuklular devrine ait Nâsir-i Husrev, Sûzenî-yi Semerkandî, Hâkânî-yi Şirvânî, Emîr Mu’izzî, Enverî, Mes’ûd-i Sa’d-i Selmân, Amak-i Buhârî, Muhtârî-yi Gaznevî, Edîb Sâbir-i Tirmizî, Esîru’d-dîn-i Ahsîketî, Zâhiru’d-dîn-i Fâryâbî, Seyyid Hasan-i Gaznevî, ‘Abdu’l-Vâsi’-yi Cebelî, Felekî-yi Şirvânî ve Seyf-i Fergânî gibi tanınmış şairlere ait olanları zikretmek mümkündür.

Yanıt Açıklaması: Muhammed Rahim Han, Hive’de tarih yazma geleneği başlattı; bu durum yaklaşık bir asır kadar devam etti. M. Rahim Han bu iş için bir tarihçi belirlemek suretiyle tarih yazmayı kurumsallaştırdı. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı devletinde sultanlar vakanüvislik kurumu ortaya çıkmadan önce özellikle savaşa giderken yanlarında bir şehnameci bulundurur ve savaşta gösterdikleri başarıların kayda geçmesini sağlarlardı. Bu niteliği itibariyle şehnameciler yarı-resmi devlet tarihçisi olarak görülebilirler. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: I. Dünya Savaşı yıllarında Sovyetler Birliği’nde tarih yazımında yeni bir eğilim gelişti. Rus halkına vatanseverlik ruhu aşılamak için geçmişteki Rus kahramanları canlandırıldı. Savaştan sonra bu eğilim Orta Asya tarihçilerine de yayıldı. Her bir cumhuriyette geçmişten bazı şahsiyetler seçilerek yüceltildi. Yalnız, bunların Ruslara karşı savaşmamış olması gerekiyordu. Türklere, Polonyalılara veya Rusların geleneksel düşmanı olan başka milletlere karşı savaşmış olan kahramanlar tercih edildi. Özbekistan için Timur bu projeye uygun düşüyordu. Onun Osmanlı Türklerine karşı olan zaferi abartıldı ve daima gündemde tutuldu. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Epigrafik kaynaklar (kitabeler/yazıtlar) umumiyetle yapılar, mezartaşları, çeşitli eşyalar ve sert cisimler üzerine kaydedilmiş yazılı metinlerdir. Verdikleri dakik ve sıhhatli bilgilerle tarih araştırmalarında kullanılan en güvenilir kaynak türlerinden birini oluştururlar. Genellikle taş, mermer, metal, çini veya tahta gibi dayanıklı yazı malzemesi üzerine işlendikleri için, diğer kaynak türlerine göre zamanın tahribatından daha az etkilenmişlerdir.Doğru cevap B’dir.