Tarih Metodu

Yanıt Açıklaması: Klasik dönem Osmanlı tarihçilerine göre tarihin iki temel işlevi vardı. Bunlardan biri ilahiyata/din bilimlerine yardımcı olmak, diğeri ise hükümdar ve yöneticilere rehberlik etmekti. Dolayısıyla Osmanlı tarihçiliğinin biri teolojik, diğeri politik iki kökten filiz verdiği söylenebilir. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Gazavatnâme, düşmanla yapılan savaş ya da düşman topraklarına yapılan dini nitelikli akınların hikâyeleridir. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Emile Durkheim, eleştirel yaklaşımın değil pozitivist yaklaşımın bir temsilcisidir. Diğer eşleşmeler doğrudur.

Yanıt Açıklaması: Türk tarihinin bilinen en eski zamanlarına gittiğimizde, Asya Hunlarına ait kaynakların neredeyse tamamı Çince'dir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Vakfiyeler, kurulan vakfın ne şekilde işleyeceğiyle ilgili önemli bilgiler sunmaktadırlar. Bunlar arasında vakfın kurucusu, mütevellisi, yeri ve amacı yer almaktadır. Ancak vakıflar genellikle nesiller arası devredildiğinden, lağvedilmeleri en azından niyet anlamında söz konusu değildir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Çarlık Rusya’sının sonunda ve Sovyetlerin ilk döneminde verdiği eserlerle Orta Asya tarihi araştırmalarının temellerini atan bilim adamı, Alman asıllı Rus tarihçisi V. V. Barthold’dur. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Ondokuzuncu yüzyılda tarihyazımı daha eleştirel bir nitelik kazanmıştır. Ancak bazı tarihçileri bu kapsamın dışında tutabiliriz. Bunlardan birisi Tayyarzade Ahmet Ata'dır. Eseri Tarih-i Ata'da geçmiş dönemlerdeki rivayetçi geleceği takip etmiş, tarihi bilimsel bir türden ziyade edebi bir tür olarak görmüştür. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Genç Osman hadisesini anlatmamıştır.

Yanıt Açıklaması: Epigrafi

Yanıt Açıklaması: XIX. yüzyılın sonu ve XX. yüzyılın başında Rusya Türklerinin en önemli fikir hareketi olan Ceditçilik, farklı dönemlerde ilim adamlarınca farklı farklı algılanmıştır. Kırımlı İsmail Gaspıralı’nın önderliğinde eğitim reformu hareketi olarak başlayan bu hareket giderek sosyal hayatın her cephesindeki (kadınların özgürleştirilmesi, siyasi modernleşme, soy bilincinin yükselmesi) reform gayretleri şeklinde gelişmiştir. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı Devleti zamanında ilk özel/sivil Türkçe gazete olan Tercüman-ı Ahval 1860’da okurları ile buluştu. Daha sonraki yıllarda çok sayıda gazete ve dergiler çıkarıldı. Türkiye’de demokrasi ve özgürlük mücadelesi basın üzerinden yürütüldü.Doğru yanıt C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Özellikleri verilen tarihçilik dönemi İran tarihçiliğidir.

Yanıt Açıklaması: Tarih, yaşanmış ve yaşanan hayatın her yönünü konu edinir. Dolaysıyla tarihin oluşmasına katkı sunan etkenler de çeşitli olabilir. Fakat aksini düşünenler de vardır. Mesela, Hegel-Marx çizgisindeki tarihçiler, tarih içindeki olayların tamamen iktisadî etkenler ile gerçekleştiğini savunurlar. Zira onlara göre insanı diğer varlıklardan ayıran en temel vasıf ekonomik ihtiyaçlarıdır. Bu yaklaşımın inkâr edilemez önemi olmakla birlikte, tarihin gelişimi ve anlamı tek faktör ile veya o faktöre bağlı bir olay ile anlaşılamayacak kadar çok yönlüdür ve karmaşıktır.

Yanıt Açıklaması: “Hicrî Tarihleri Milâdî Tarihe Çevirme Kılavuzu” adlı eser  Faik Reşit Unat'a aittir.

Yanıt Açıklaması: Alman araştırmacı Michael Kemper, Amerikalı araştırmacı Allen J. Frank , Fransız araştırmacı Stéphane Dudoignon , Orta Asya Ceditçiliği konusunda en yetkin çalışmaları yapan Adeeb Khalid batılı araştırmacılardır. Çarlık Rusya’sının sonunda ve Sovyetlerin ilk döneminde verdiği eserlerle Orta Asya tarihi araştırmalarının temellerini atan bilim adamı ise Alman asıllı Rus tarihçisi V. V. Barthold’dur. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Cihannümâ adlı eser Neşrî'ya aittir.

Yanıt Açıklaması: Selçuklular zamanından kaleme alınan özel nitelikli tarihler arasında günümüze ulaşan en eski Selçuklu tarihi niteliği Selçuk-nâme 1176 yılında yazılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Bilinen ilk tarihçi M.Ö. V. yüzyılda yaşamış olan Bodrumlu (= Halikarnassos) Herodotos’tur.

Yanıt Açıklaması: Uygurlar ilk zamanlar hala Göktürk yazısını kullanıyorlardı. Ancak zamanla alfabelerini değiştirdiler. Soğd alfabesini kendi dillerine uyarlayarak Uygur alfabesini oluşturdular. Uygurlar ayrıca Brahmi denilen Hint alfabesini ve Hıristiyanlığın tesiriyle Süryani alfabesini de kullandılar. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: I, II, III ve IV