Tarih Metodu

Yanıt Açıklaması: Verilen ifadeden çıkan yargı D şıkkındaki resmî vesikaların korunmasına büyük özen gösterildiğidir.

Yanıt Açıklaması: 21 Ekim 1860, Tercüman-ı Ahval'ın çıkarıldığı tarihtir.

Yanıt Açıklaması: Gök-Türk alfabesiyle yazılan diğer bir yazıt Uygurların ilk hükümet merkezi olan kuzeydeki Kara Balgasun’da bulunan yazıttır.

Yanıt Açıklaması: A şıkkında yer alan ifade söz konusu dönem hakkında doğru olan tek ifadedir. Diğer şıklardaki ifadelerse mevcut durumun tam tersi yargıları içermektedir.

Yanıt Açıklaması: Günümüze ulaşan en eski tarihlerin kaynak olarak kullandığı bilinen en eski Osmanlı tarihi olduğu düşünülen Menâkıb-ı Âl-i Osman adlı eser Yahşî Fakîh'e aittir.

Yanıt Açıklaması: Orta Asya Türk tarihi hakkında yazılan genel nitelikli eserlerin başında René Grousset’in Bozkır İmparatorluğu gelir.

Yanıt Açıklaması: İran tarih yazıcılığında İlhanlılar devrinden itibaren yaygınlık kazanan gelişmelerden birisi tarih kitaplarının manzum olarak telif edilmesi olmuştur. Şemsu'd-din Muhammed-i Kaşani tarafından kaleme alanan Şah-name-yi Cengizi, Ahmed b. Muhammed-i Tebrizi tarafından kaleme alınan Şahanşah-name, Hamdullah-i Mustevfi tarafından kaleme alınan Zafer-name ve Hace Nure'd-din b. Şemse'd-din Muhammed el-Ejderi tarafından kaleme alınan Gazan-name XIV. yüzyıl başlarından itibaren İran coğrafyasında iyice yaygınlık kazanan bu geleneğin başlıca mümesilleridir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Ortaçağ İslâm dünyasındaki yer adları ve yerleşim yerleriyle ilgili başlıca sorunlar için Yâkût el-Hamevî (öl. 1229) tarafından ansiklopedik bir tarzda kaleme alınan Mu’cemu’l-buldân isimli esere müracaat etmek gerekecektir: Yâkût el-Hamevî, Mu’cemu’l-buldân, I-V, neşr. F. Wüstenfeld, Leipzig 1866-1973. Eser, özellikle İslâm coğrafyasına ait yer adlarının doğru okunuşunun tespiti açısından son derece kıymetlidir. Yer adlarıyla ilgili Ebû Ubeyd ‘Abdullâh b. ‘Abdu’l-’Azîz el-Bekrî (öl. 1094) tarafından kaleme alınan Kitâbu Mu’cemi me’sta’cem isimli eser de son derece faydalıdır: Kitâbu Mu’cemi me’sta’cem, I-II, neşr. F. Wüstenfeld, GöttingenParis 1876-1877 (Eserin ikinci bir neşri Mustafa Sakka tarafından yapılmıştır, I-IV, Kahire 1364-1371/1945-1951).

Yanıt Açıklaması: Bahsedilen özellikler Şehnamelere aittir.

Yanıt Açıklaması: İran coğrafyasında Farsça tarih yazıcılığının doğuşu Sâmânî mirasını devralan Gazneliler zamanına rastlar.

Yanıt Açıklaması: Siyasetname isimli eserin sahibi, Büyük Selçuklu Devleti'nde vezirlik de yapmış olan Nizamü'l-Mülk'tür. Doğru cevap "A" şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Anılar,Cumhuriyet Döneminin olaylarına ışık tutulması ve olaylara farklı bir cepheden bakılması açısından önemli yere sahiptir.

Yanıt Açıklaması: Vesikalar, ister resmî isterse özel nitelikte olsun, tarih araştırmacılarının her zaman istifade etmesi gereken en önemli kaynak türlerindendir. Fermân, menşûr, taklîd, berat gibi resmî nitelikli vesikalar özellikle siyasî ve idarî tarih araştırmaları için büyük bir önem taşımaktadır.

Yanıt Açıklaması: Moğol dilinde yazılan belgeler XIII. yüzyılın ilk yarısından itibaren başlar; bunların önemli bir kısmı yarlıklar, kitabeler ve mektuplardır. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Erzurum kongresi , yerel nitelikli olmakla birlikte, ülkenin bütünlüğünün sağlanması konusunda çok stratejik kararlar alınmıştı. Sivas Kongresi (4-11 Eylül 1919) milli mücadelenin mihenk taşlarından biridir. Direniş hareketinin ulusallaşması ve merkezileşmesi açısından önemli bir işlev görmüştür. Müdafaa-ı Hukuk Cemiyetlerinin, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-ı Hukuk Cemiyeti çatısı altında toplanması ve manda ve himayenin reddedilmesi, bir heyet-i temsiliyenin oluşturulması ve ülkenin herhangi bir parçasının terk edilmemesi gibi ulusal nitelikte kararlar alınmıştı. Yerel nitelik taşıyan ve Yunan işgaline karşı direnişin örgütlenmesi için toplanan Balıkesir ve Alaşehir Kongreleri ’dir. Bu eser, Batı Anadolu’daki sivil direnişin niteliğini ve Mustafa Kemal Atatürk’le kurulan ilişkinin boyutunu göstermektedir. Bu kongre tutanaklarında ne ölçüde İstanbul Hükümetiyle uzlaşılmaya çalışıldığı da ortaya çıkmaktadır. Ege’deki sivil direniş, Alaşehir ve Nazilli Kongreleri ’dir. İzmir’in işgali sonrasındaki gelişmeleri, Ege’deki direniş ve kongreleri, İstanbul Hükümeti’yle ilişkileri, ikinci bölümde ise Alaşehir’deki heyet-i merkeziyenin tutanaklarını içermektedir.

Yanıt Açıklaması: Tarihçilerin önemli bir başvuru kaynağı olan "Osmanlı Müellifleri" adlı eserini üç cilt halinde neşreden tarihçi Bursalı Mehmed Tahir'dir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: II. Bayezid devrinde tarihe ve tarihçiliğe önem verilmesinin başlıca sebepleri politiktir. Kardeşi Sultan Cem'e karşı saltanatının meşruiyetini sağlamak istemiş, daha sonraysa yükselen Safevi tehlikesini görerek İdris-i Bidlisi'ye konuyla ilgili eser vermesi talimatında bulunmuştur. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Özellikle Osmanlı yeniçağıyla ilgilenen iktisat tarihçileri için büyük önem arz eden maliye yazışmaları Osmanlı Türkçesi'nin Siyakat yazısıyla yazılmıştır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Matbaanın geç geldiği Osmanlı devleti sınırları içinde ilk Türkçe-Arapça gazete 1828 yılında Mısır’da yayımlanan Vak’a-i Mısrıyye’dir. Ancak Osmanlı Devletinin ilk resmi gazetesi 1831’de yayımlanan Takvim-i Vekâyi’dir. İmparatorluğun sonuna kadar yayın hayatında kalmıştır.

Yanıt Açıklaması: A şıkkındaki görüş pozitivist sosyal bilim felsefesine aittir. Diğerleri yorumlayıcı yaklaşımın görüşleridir.