Tarih Metodu

Yanıt Açıklaması: Bir esere, o eserin müellifi ya da başka bir yazar tarafından sonra yapılan ilaveye zeyl denir. Söz konusu ilave, kimi zaman sona eklenen küçük bir bölüm, kimi zaman ise o eseri tamamlayıcı nitelikte tamamen müstakil başka bir eser şeklinde olabilmektedir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Niğdeli Kadı Ahmed’in AlVeled Al-Şefîk’i, Anadolu Selçuklu Devleti ve Beylikler dönemlerinin eserlerindendir.

Yanıt Açıklaması: Kızılay Arşivi, 1877’de kurulan Osmanlı Hilâl-ı Ahmer Cemiyeti (sonraları Kızılay Derneği) özellikle Kafkasya ve Rumeli’den Türkiye’ye göç edenlere, Türk-Yunan Nüfus Mübadelesi’ne (1923) yönelik sorunlara ait belgeler, bu arşivi çok değerli kılmaktadır.

Yanıt Açıklaması: Yazının bulunuşu MÖ 3200 yıllarındadır.

Yanıt Açıklaması: Ünlü pozitivist Emile Durkheim (1858-1917), Sosyolojik Yöntemin Kuralları adlı kitabında, bilim dışında oluşmuş olan kavramların kullanılmasından özenle kaçınılmasını ve sıradan insanın zihninde hüküm süren temelsiz değerlerden kendini özgürleştirmesi gerektiğini belirtir (Neuman, 2010:124-125). Cevap: A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Ansiklopedi, bilim dallarına ve hayatın kimi alanlarına dair çeşitli düzeyde okuyuculara ve araştırmacılara düzenli bilgi sunan başvuru kaynaklarına verilen addır.

Yanıt Açıklaması: Söz konusu eserlerin devlet teşkilatı ile ilgisi diğerlerine göre daha fazladır. Doğru yanıt A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Genel Türk Tarihi çok geniş bir coğrafya ve tarih kesitini içermektedir. Kıpçaklar bu çerçeveye dâhildir. Ayrıca, XIII. yüzyıldan itibaren Orta Asya, Kafkasya ve İdil-Ural’da kurulan devletlerin (Harezmşahlar, Moğol İmparatorluğu, Çağatay Hanlığı, Altın Orda Devleti ve ardılı devletler, Timurlular, Şeybanîler, Türkistan Hanlıkları, Sovyet dönemi ve sonrasındaki Türk cumhuriyetlerinin tarihleri de Genel Türk Tarihi alanında incelenmektedir.

Yanıt Açıklaması: Jön Türk hareketinin mühim simalarından, Dağıstan’da doğmuş, Rusya’da eğitim görmüş, İstanbul’a göç etmiş ve Osmanlı bürokrasisine girmiş yeni bir aydın tipinin örneği olan, on dokuzuncu yüzyılda Osmanlı Devleti’nde bilhassa yeni ve modern okullarda yetişen nesillere hitap edecek genel tarih ihtiyacına cevap vermek üzere kaleme alınmış Tarih-i Umûmî adlı kitabın yazarı Mizancı Mehmed Murad Bey'dir. Doğru cevap e'dir.

Yanıt Açıklaması: 19. yüzyılın sonu ve 20. yüzyılın başında Ceditçilik fikir hareketi etkili olmuştur. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı elçilerinin elçilik görevlerine dair yazdıkları eserlere “Sefaretnâme” adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Eski Çağ Tarihi, Akdeniz ve Önasya kültür çevreleri ile bu çevrelerle doğrudan ilişki halinde bulunan komşu bölgelerin yazı ile başlayan en eski devirlerinden (M.Ö. yaklaşık 3200) Bizans’ın siyasal olarak kurulduğu M.S. VII. yüzyıla kadar olan süreyi kapsamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Bir esere, eserin müellifi ya da başka bir yazar tarafından yapılan ilavelere zeyl denirdi. Bu kimi zaman sona eklenen küçük bir bölüm, kimi zaman o eseri tamamlayıcı nitelikte tamamen bağımsız başka bir eser şeklinde olabilirdi. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Cumhurbaşkanlığı makamının yazışmaları, yabancı devlet başkanlarıyla olan ilişkiler, iç politikaya yönelik gelişmeler, siyasal partiler ve seçimler gibi çok yönlü belge koleksiyonlarının bulunduğu anlaşılmaktadır. Cumhuriyet Tarihi araştırmaları için eşsiz bilgi ve belgeye sahiptir.

Yanıt Açıklaması: Yavuz Sultan Selim devrini anlatan özel eserlere Selimna^me denirdi. Kendisi de bir tarihçi olmasına rağmen Küçük Çelebizade Asım Selimna^me türünde bir eser vermemiştir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti’nin (sonraları Türk Tarih Kurumu) 15 Nisan 1931’de kurulmasından sonra “Türk Tarih Tezi” daha da geliştirildi.

Yanıt Açıklaması: Destansı söylemleri bir tarafa bırakacak olursak, Hunlar hakkındaki ilk somut bilgi M.Ö. 318 tarihini taşımaktadır; Kuzey Sansi’de geçen bir savaşta Hunların adı geçmektedir. Bu tarihte Hunların (kayıtlarda Hiung-nu olarak geçmektedir) büyük bir güç kazandıkları anlaşılmaktadır. Göçebeler ancak Çinlilerin kendileri ile ilgilendikleri ölçüde kayıtlara geçmişlerdir. Çinliler, askerî güce sahip olan göçebe kavimlerin vurucu güçlerini birbirleriyle olan mücadelelerinde kullanmışlar ve böyle dönemlere ait bilgileri de ayrıntılı olarak kaydetmişlerdir. Ancak, Türklerin zayıfladığı ve artık kendilerini ilgilendirmeyecek durumda oldukları zamana ait bilgiler ise Çin kaynaklarında oldukça sınırlıdır. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı tarihinin en önemli hadiselerinden birisi olan ve “Patrona İsyanı” olarak adlandırılan 1730 İsyanı çeşitli eserlere konu olmuştur. 1730 İsyanı’nı anlatan tarihler Abdi’nin Abdi Tarihi (Tarih-i Sultan Mahmud Han ibn Sultan Mustafa Han) isimli eserdir.

Yanıt Açıklaması: Soruda verilen eser Babürnâme'dir.

Yanıt Açıklaması: Klasik dönem Osmanlı tarihçiliğini, çağdaş örneklerden bağımsız değerlendirmek mümkün değildir. Timurlular, Memlûkler ve Safevîler, tarihçilik alanında Osmanlı tarihçiliği ile belli ölçülerde etkileşimde bulunmuşlardır.