Tarih Metodu

Yanıt Açıklaması: Tarihte Usûl adlı kitabın yazarı Zeki Velidî Togan'dır.

Yanıt Açıklaması: Bugün müellifi tespit edilemeyen pek çok Teva^rih-i A^l-i Osman vardır. Bilinen Teva^rih-i A^l-i Osman yazarları arasında ise A^şık Paşa-za^de, Mevla^na Mehmed Neşri^, Oruç b. A^dil, Behişti^ Ahmed Sinan C¸elebi, Mevla^na^ Ru^hi^ C¸elebi, Kema^l, Kıva^mi^, Mehmed b. Hacı Halil el-Konevi^ ve Bayatlı Mahmudoğlu Hasan sayılabilir. Doğru cevap e'dir.

Yanıt Açıklaması: 1956 yılında Moğolistan’ın Bugut şehri yakınında bulunan ve Gök-Türkler dönemine ait olan yeni bir yazıttır. Bilim dünyasına önemli yenilikler kazandırdı. Bu yazıt, Gök-Türk döneminde yazılanların en eski tarihlisiydi. Gök-Türklerin ilk kağanı Bumin’in oğlu Mahan Tigin’in (553-572) mezar taşı olan bu yazıtın 581’de dikildiği tahmin edilmektedir.

Yanıt Açıklaması: Menâkıb-ı Âl-i Osman bilinen en eski Osmanlı tarihi kaynağıdır.

Yanıt Açıklaması: Ali Fethi Okyar tarafından Atatürk'ün isteğiyle kurulan Serbest Cumhuriyet Partisi'nin görüşlerini yayan iki gazete olmuştur. Bunlardan birisi Arif Oruç'un çıkardığı Yarın gazetesi, diğeri İzmir'de çıkan Hizmet gazetesidir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Bu belge Kırım Savaşı (1853-1856) ve dönemine aittir.

Yanıt Açıklaması: İslâmiyet’in doğduğu dönemde Arapların “tarih”e karşılık gelecek bir kelimeleri yoktu. İslâm öncesi Arap toplumlarında tarihçilik faaliyeti olarak görülebilecek iki etkinlikten biri nesep ilmi olarak tanımlanan, biyografik veriler içeren şecereler tutmak; diğeri ise edebi bir üslûpla Arap kabileleri arasındaki savaşları anlatan “Eyyâmü’l Arab” (kabile savaşları) konuşmalarıydı.

Yanıt Açıklaması: Bu dönemde İslam tarihine ilgi aksine azalmıştır.

Yanıt Açıklaması: Vekayiname,Tarihçiler tarafından kaleme alınan ve tarihi hadiseleri anlatan eserlerdir.Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Roma tarih yazıcılığının son gerçek tarihçisi Ammianus Marcellinus’tur: M.S. 330 yılında bugünkü adı Antakya olan Antiokheia kentinde doğmuştur. Helen asıllı olan Ammianus, asker olarak pek çok savaşta çarpmıştır. Ammianus M.S. 96-378 yılları arasını kapsayan bir tarih eseri kaleme almıştır. Bu eserinde Tacitus’u devam ettirmekle kalmamış, aynı zamanda O’nu kendisine örnek edinmiştir. Böylece hem Tacitus gibi yılları esas alan bir yöntemle yazmış, hem de imparator biyografilerine yer vermiştir. Olayların betimlenmesi arasına coğrafi, fiziksel, matematik, felsefi, dini, toplumsal türden anlatımlar da koymuştur

Yanıt Açıklaması: Yirminci yüzyıl başına gelindiğinde Osmanlı-Türk tarih yazıcılığı artık profesyonel bir uğraşı olma niteliği kazanmıştır. Tarihin politik ve pedagojik işlevleri onun kurumsal niteliklerini de güçlendirmiştir. “Resmi tarih” çok güçlü bir olgu olarak tarih sahnesine çıkmıştır. Tek tek tarihçiler değil, tarih kurumları öne çıkmaya başlamıştır. II. Meşrutiyet döneminde kurulan Tarih-i Osmanî Encümeni bu anlamda hem kurumsal kimliği hem de yayınları ve özellikle de süreli yayını ile bir kırılma noktasıdır. Bu kurumu Âsâr-ı İslâmiye ve Milliye Tetkik Kurumu gibi alternatif oluşumlar izlemiştir. Yüksek öğretimde tarih derslerinin okutulması tarihçiliği etkileyen bir başka unsur olmuştur. Tarih ders kitapları bu literatüre yeni bir soluk kazandırmıştır. Tarihçilik yabancı yayınlar ve uluslar arası kongreler gibi vasıtalarla dünya ile daha fazla entegre olmuştur. Tarih araştırmaları için yurtdışına giden öğrenci ve tarihçi sayısı artmıştır. Cumhuriyet dönemi tarihçiliği işte bu birikim üzerinde vücut bulmuştur. Doğru cevap E’dir.

Yanıt Açıklaması: Söz konusu özellikler A şıkkında verilen vakfiyelere aittir.

Yanıt Açıklaması: Osmanlı tarih yazıcılığının kroniklerde zikredilen ilk örnekleri günümüze ulaşmıştır. Günümüze ulaşan en eski tarihlerin kaynak olarak kullandığı Yahşî Fakîh’in Menâkıb-ı Âl-i Osman adlı eserinin bilinen en eski Osmanlı tarihi düşüncesi hâkim kanaattir. Bu eserin Yıldırım Bâyezid zamanına kadar olan hadiseleri içerdiği ve II. Murad devrinin ilk yıllarında yazıldığı bilinmektedir. Doğru cevap d'dir.

Yanıt Açıklaması: Hive’de tarih yazıcılığı Ebulgazi Bahadır Han’ın (1603-1663) Şecere-i Türk adlı kitabıyla başlar. Ebulgazi, Harezm’deki Şeybanî hanları soyundandır. Tarihi olaylar, destanlar ve hatıralarla karışık olan bu eserin bir özelliği de açık bir Çağatay Türkçesiyle yazılmış olmasıdır. Doğru cevap B’dir.

Yanıt Açıklaması: Düstur, ciltler halinde olup, her cilt bir yıl içinde çıkarılan kanun, tüzük, yönetmelik ve ictihadı birleştirme kararlarını kapsayan eserlere verilen addır.

Yanıt Açıklaması: II. ve IV. şıklarda belirtilen ifadeler söz konusu yüzyıldaki tarih anlayışını ifade eder.

Yanıt Açıklaması: İslâmiyet’in doğduğu dönemde Arapların “tarih”e karşılık gelecek bir kelimeleri yoktu. İslâm öncesi Arap toplumlarında tarihçilik faaliyeti olarak görülebilecek iki etkinlikten biri nesep ilmi olarak tanımlanan, biyografik veriler içeren şecereler tutmak; diğeri ise edebi bir üslûpla Arap kabileleri arasındaki savaşları anlatan “Eyyâmü’l Arab” (kabile savaşları) konuşmalarıydı.

Yanıt Açıklaması: Türkçe şahıs adları hakkındaki temel çalışma Macar asıllı Türkolog La´szlo´ Ra´sonyi (1899-1984) tarafından başlatılmışsa da, araştırmacının ömrü bu dev çalışmayı tamamlamaya ve yayınlamaya yetmemiştir. Doğru cevap d'dir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Tarihe bilimsel yaklaşım ilk kez Helenler ile başlamıştır denilebilir. Helenler’den önce Yakın Doğulu kavimlerde tarih yazımı dini ve mitolojik karakterli idi. Oysa Herodotos ile başladığı kabul edilen Helen tarih yazımın en büyük özelliği hümanist oluşu idi.