İslam Tarihi ve Medeniyeti 2

Yanıt Açıklaması: Çoğulu gazavât olan gazve, akın, saldırı ve din uğruna yapılan savaş demektir. Asker sayısı az veya çok olsun, savaş ya da başka amaçla hareket edilsin, çarpışma olsun veya olmasın Hz. Peygamber’in bütün seferlerine gazve denir.

Yanıt Açıklaması: Da^rü’l-İlim olarak da bilinen Da^rü’l-Hikme, Fa^tımi^ Halifesi Hakim Biemrillah ta- rafından 1004 yılında Kahire’de kurulmuştur. Bu kurum Fa^tımi^ Devleti’nde eğitim faaliyetlerinin gerçekleştirildiği en önemli merkezlerden birisi olmuştur. Doğru cevap c'dir.

Yanıt Açıklaması: Abbasîlerde Türklerin askere alınmasına ikinci halife Ebû Ca’fer el Mansûr’dan itibaren başlandı. Hârûnürreşîd muhafız birliklerine çok güvendiği Türk asıllı askerlere daha çok yer verdi. Ancak Abbasî ordusuna Türklerin yer almasıyla ilgili asıl süreç Arap ve İranlı askerlere karşı güveni sarsılan Me’mûn dö­neminde başladı. Me’mûn Türk gençlerinden, kısa süre sonra yaygınlaşan mem­lük asker sisteminin ilk örneği sayılabilecek özel birlikler kurdu. Onun zamanında Türk kumandanların emrindeki Türklerin sayısı 8.000-10.000 civarındaydı. An­nesi Türk olan Mu’tasım-Billâh’ın ordunun büyük bölümünü Türk asıllı gençler­den oluşturması ve muhafız birliklerini onlardan kurmasıyla orduda Türk nüfuzu en yüksek seviyeye ulaştı. Doğru yanıt B’dir.

Yanıt Açıklaması: Alkame b. Mücezziz’in seferi istisna edilirse ilk deniz akınları ve donanma oluşturulması çabaları Hz. Ömer zamanında başladı. Bu dönemde gerçekleştirilen fetihler sonunda Müslümanlar Doğu Akdeniz sahillerinin büyük bir bölümünü fethettiler.

Yanıt Açıklaması: Aslında Doğu eyaletlerindeki durum da Afrika’dakinden farklı değildi. Bu bölgede de Sâmânîler, Saffârîler, Büveyhîler, Tahirîler ve Hamdânîler bağımsız devletler kurmuşlardı. Doğru cevap B dir.

Yanıt Açıklaması: Dârü’l-İslâm adıyla da bilinen bu evi, Mekkeli müşriklerin giderek artan zulümleri karşısında Hz. Peygamber ikametgah olarak seçmiş bir taraftan da ashâba İslâm dininin esaslarını öğretmiştir.

Yanıt Açıklaması: Şüphesiz Mu’tasım döneminin en önemli başarılarından biri, Me’mun zamanından beri bastırılamayan ve devletin varlığını tehdit eden Hürremiye hareketi ile meşhur lideri Bâbek’in ortadan kaldırılmasıdır

Yanıt Açıklaması: Merkezi idarenin zayıfladığı bir dönemde işbaşına gelen Mutazıd, devletin dağılmasını önlemeye çalışmış ve bunda bir dereceye kadar da başarılı olmuştur. Diğer bir otonom yapı olan Saffârîler’den Amr b. Leys elçi göndererek Horasan valiliğini istemiş, halife de onun bu isteğini kabul etmek zorunda kalmıştı. Verilen üç seçenek de doğrudur. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Geometri de temel iki sistem vardır. Birincisi, Öklidçi Düzlem Geometrisidir. Öklid bu geometrik sistemi oluştururken yeryüzünün düz olduğunu varsayan astronomi bilgilerine dayanmıştır. İkincisi, bugünkü adıyla “Anti-Öklidçi” geometridir. Bunu ilk defa ünlü gökbilimci ve matematikçi Nasiruddin Tûsî (öl. 1274) temellendirmeye çalışmıştır. O, Öklid’in beşinci postalasının yanlışlığını göstererek, uzun mesafeler için Öklid geometrisinin doğru sonuçlar vermeyeceğini söylemiştir. Yeryüzü ve gökcisimleri dairesel olduklarından paralel uzatılan iki doğru sonsuza kadar paralel gitmeyip birbirleriyle kesişeceklerdir. Böylece Tûsî, Anti-Öklidçi geometrinin ortaya çıkmasında Lobatchewski ve Riemann gibi modern matematikçilere öncülük etmiştir. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Abbasî ordusunda ku­şatma silahlarının yapımı ve onarımıyla ilgili teknik elemanların yanında maran­goz ve duvarcı gibi çeşitli zanaat erbabından oluşan istihkâm sınıfı daha da gelişti­rilmişti. Mancınık mühendislerinin başı emîrü’l-mancınîkıyyîn idi. Bu dönemden itibaren tıbbın gelişimine paralel olarak orduda her türlü ilaç ve tıbbî aletin bulun­duğu seyyar hastane denilebilecek birimler oluşturuldu; veterinerler görevlendi­rildi. Doğru yanıt C’dir.

Yanıt Açıklaması: Demircilik

Yanıt Açıklaması: Küttâblarda zaman zaman bir eğitim unsuru olarak cezaya başvurulduğu da olurdu. Falaka disiplinin sağlanması için gerekli araçlardan birisi olarak kabul edilirdi. Nitekim meşhur islam filozofu İbn Sina, falakayı öğrenci yetiştirme sanatının en kıymetli yardımcılarından birisi olarak nitelemişti.

Yanıt Açıklaması: Saraylar

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Mekke

Yanıt Açıklaması: Emevîler Devleti’nin kurucusu olan Muaviye b. Ebu Sufyan’ın eğitim ve öğretim faaliyetlerine verdiği destek dönemin kaynaklarına da yansımıştır. Onun halifeliği zamanında, emsar adı verilen büyük yerleşim yerlerinin hemen her mahallesinde bir küttâb bulunuyordu.

Yanıt Açıklaması: Mısır valiliği döneminde katıldığı Bizans seferlerinde Anadolu’da önemli başarılara imza atan Ebû İshak Muhammed, Me’mûn’un ölümünün ardından Türk kumandanların baskısıyla Mu’tasım-Billâh lakabıyla halife ilan edildi. Mu’tasım’ın  halife olması Türk tarihi açısından büyük önem taşımaktadır. Zira böylece askeri görevlerin dışında devlet yönetiminde de Türkler    etkin konuma gelmişler, Abbâsî Devleti’nde Arap ve İranlı unsurların etkinliği azalmıştır. Mu’tasım döneminde Türk askerlerin Abbâsîlerin hizmetine girmesi, Türkler arasında İslâmiyet’in yayılmasında önemli rol oynamıştır

Yanıt Açıklaması: Ebü’l-Abbas Abdullah döneminde iç karışıklıklara büyük ölçüde son verilerek müslümanların siyasî birliğini sağlanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Araplar

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap C'dir.