İslam Tarihi ve Medeniyeti 2

Yanıt Açıklaması: Batı X. yüzyıldan itibaren İslam dünyasında üretilen felsefî ve bilimsel düşünceleri çeşitli yollarla kendisine aktarmıştır. İlk batılı bilginler eğitimlerini Endülüs’te ve Kuzey Afrika ülkelerinde yapmışlardır. Örneğin Batı’nın ilk matematikçisi sayılan İtalyan Leonardo Fibonacci (1175-1250) eğitimini Cezayir ve Fas’ta yapmıştır. İkinci ve en önemli yol, Papa II. Sylvester de Sacy’nin 910 yılında Kuzey İspanya’nın Ripoll şehrinde kurduğu tercüme mektebinde Arapça eserlerin Latinceye çevrilmesidir. II. Sylvester de Sacy, papa olmadan önce eğitimini Endülüs’te yapmış Arapça da bilen bir bilgindi. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Alkame b. Mücezziz’in seferi istisna edilirse ilk deniz akınları ve donanma oluşturulması çabaları Hz. Ömer zamanında başladı. Bu dönemde gerçekleştiri­len fetihler sonunda Müslümanlar Doğu Akdeniz sahillerinin büyük bir bölümü­nü fethettiler. Doğru yanıt D’dir.

Yanıt Açıklaması: Hz. Ebû Bekir ile Hz. Ali Medine halkının seçimiyle, Hz. Ömer halef bırakma suretiyle, Hz. Osman da şûra yoluyla halife oldu. Halifeliğe gelişi sahabenin büyük çoğunluğu tarafından benimsenen Hz. Ömer kendisinden sonraki halifeyi şahsen belirlemeyip seçimi altı kişilik bir şûra heyetine bıraktı. İkinci halifenin bu tercihi sonraki dönemlerde oluşacak olan hilâfet nazariyelerinde, devlet başkanını seçmek ve gerektiğinde azletmekle yetkili ‘ehlü’lhal ve’l-akd’ adlı bir heyetin olması gerektiği fikrine temel oldu.

Yanıt Açıklaması: Suhreverdî’ye göre, bütün peygamberlerin bahsettiği, bütün filozofların bulmak isteyerek araştırdıkları ezeli bir hikmet vardır; fakat bütün filozofların eze-li hikmete ulaştıkları söylenemez der. Ona göre, örneğin Yunan filozoflarından Sokrat ve Eflatun bu hikmete yaklaşmış filozoflardandır. İşrâkîlik Suhreverdî’ye göre bu ezeli hikmeti temel alan bir felsefedir.

Yanıt Açıklaması: Geometri alanında da büyük gelişmeler olmuştur. Geometri de temel iki sistem vardır. Birincisi, Öklidçi Düzlem Geometrisidir. Öklid bu geometrik sistemi oluştururken yeryüzünün düz olduğunu varsayan astronomi bilgilerine dayanmıştır. İkincisi, bugünkü adıyla “Anti-Öklidçi” geometridir. Bunu ilk defa ünlü gök-bilimci ve matematikçi Nasiruddin Tûsî (öl. 1274) temellendirmeye çalışmıştır. O, Öklid’in beşinci postalasının yanlışlığını göstererek, uzun mesafeler için Ök-lid geometrisinin doğru sonuçlar vermeyeceğini söylemiştir. Yeryüzü ve gökcisimleri dairesel olduklarından paralel uzatılan iki doğru sonsuza kadar paralel gitmeyip birbirleriyle kesişeceklerdir. Böylece Tûsî, Anti-Öklidçi geometrinin ortaya çıkmasında Lobatchewski ve Riemann gibi modern matematikçilere öncülük etmiştir.

Yanıt Açıklaması: Ebû’lİzz el-Cezerî, Artukoğulları’nın başkenti Âmid (Diyarbakır)’teki sarayında yetişmiş ve orada otuz altı yıl mühendislik yapmış bir teknisyendir. Artukoğlu Karaaslan’ın isteği üzerine Kitabü’l-Câmi beyne’l-İlm ve’l-Amel fi Sınaati’l-Hiyel (Teknik Sanatında İlim ve Ameli Birleştiren Kitap) adlı meşhur eserini yazmıştır.

Yanıt Açıklaması: Debbâbe ilkel ve basit bir tür zırhlı araç sayılabilecek kuşatma silahıdır. Kalın ve sıkı ahşaptan tekerlekli olarak yapılırdı. Üzeri taşıdığı askerlerin surlardan atılan ateşten ve taşlardan korunması için kalaslarla örtülüp yanmaya karşı özel terbiye edilmiş deri ve köseleyle kaplanır ve Kale duvarlarına tırmanmak için kullanılırdı.

Yanıt Açıklaması: Ekolün temel felsefe ve bilim anlayışı Aristo’ya dayandığı için ve Aristo da felsefe derslerini ayakta öğrencilere yürüyerek anlattığı için, Aristo geleneğini temel alan Müslüman filozoflara bunun için “Meşşâî” ve onların felsefesine de Meşşâîyye (Meşşâ’îlik) denmiştir.

Yanıt Açıklaması: Balık kızartmak veya yumurta pişirmek için mukla adı verilen oyma tavalar kullanılırdı.

Yanıt Açıklaması: Orduda cihadın faziletini anlatarak kahramanlık duygularını harekete geçiren  ve askerlerin moral gücünü yükselten hatip, vâiz ve karîlerin yanında kahramanlık şiirleri okuyan şairlerle geçmişte savaş meydanlarındaki cesaret ve fedakârlık örneklerini anlatan kıssacılar görevlendirildi. Orduda ayrıca kâtipler, ganimetleri toplayıp taksim eden sâhibü’l-akbâzlar, elçiler, tercümanlar, İslâm’a çağıran duâtlar, süratle hareket edip kumandanlar arasında haberleşmeyi sağlayan suât adlı görevliler de bulunuyordu. Çok eski tarihlerden itibaren ordularda askerî bando olarak nitelendirilebilecek bir mûsiki takımı da bulunuyordu.

Yanıt Açıklaması: Farabi

Yanıt Açıklaması: Hz. Peygamber dönemindeki askerî yapılanma söz konusu olunca gazve ve seriye kavramlarının bilinmesi gerekir. Çoğulu gazavât olan gazve , akın, saldırı ve din uğruna yapılan savaş demektir. Asker sayısı az veya çok olsun, savaş ya da baş- ka amaçla hareket edilsin, çarpışma olsun veya olmasın Hz. Peygamber’in bütün seferlerine gazve denir. Hz. Peygamber’in bizzat yönettiği gazvelerin sayısı yirmi yedidir. Bunlardan yalnız dokuzunda savaş meydana gelmiştir. Gazvelerin ilki 2. yılın Safer ayındaki (Ağustos 623) Veddan Gazvesi, sonuncusu da 9. yılın Receb ayındaki (Ekim 630) Tebük Gazvesi’dir.

Yanıt Açıklaması: Hz. Ebû Bekir ile Hz. Ali Medine halkının seçimiyle, Hz. Ömer halef bırakma suretiyle, Hz. Osman da şûra yoluyla halife oldu.

Yanıt Açıklaması: Bu dönemde, Arabistan yarımadasının değişik bölgelerinde küttâbların mevcudiyetine rastlanmakla birlikte, Mekke’de var olup olmadıkları konusunda kesin bir bilgi yoktur.

Yanıt Açıklaması: Hz. Peygamber döneminde yönetici elbiselerdeki sadelik Hz. Osman devrinden itibaren yavaş yavaş daha gösterişli elbiselere dönüşmeye başlamış, Emevîler devrinde ise yerini son derece pahalı, gösterişli kumaşlardan yapılan giysilere bırakmıştır. Emevî halifeleri Muaviye, Yezid, Abdülmelik, Süleyman, II. Yezid, Hişam ve Velid’in son derece pahalı, gösterişli ve rengârenk elbiseler giymeyi tercih ettikleri bilinmektedir. Hatta bu dönemde bazı renklerin sadece halifeler tarafından giyildiği, halkın giymesinin yasaklandığı da görülür. Bu dönemden itibaren, Abbasîler ve daha sonraki İslâm devletlerinde de devam edecek şekilde, insanlar sosyal statülerine, mesleklerine ya da görevlerine göre değişen elbiseler giymeye başlamışlardır.

Yanıt Açıklaması: Suğur, islâm devletleri ile gayrı- müslim devletler arasındaki sınır bölgelerine verilen addır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap A'dır.

Yanıt açıklaması yok