İslam Tarihi ve Medeniyeti 2

Yanıt Açıklaması: Hulefâ-yi Râşidîn döneminde devlet teşkilatlanmasında önemli yapısal değişiklikler oldu. Suçlular için ilk defa hapishane kuran Hz. Ömer başta yargılama usulleri olmak üzere hukuk sahasında sonraki dönemlerde takip edilen çok sayıda kural ve esası yürürlüğe koydu.

Yanıt Açıklaması: Neredeyse ömrünün ikinci yarısını Aristo’nun eserleri üzerine şerhler yazmakla geçiren İbn Rüşd haklı olarak İslam dünyasında “eş-Şârih” (Yorumcu) ve Batı’da “Commentator” lakabını kazanmıştır ve çoğu zaman da bu lakapla şöhret bulmuştur. Aristo’nun her bir eserine üç ayrı şerh yazmıştır. Bunlar, Büyük, Orta ve Küçük Şerhler olarak bilinir. Tabi, İbn Rüşd’ün kendi özgün eserleri ve fikirleri de vardır. Belki bugüne kadar ömrünü Aristo’ya adamış ve onu iyi anlamış henüz ikinci bir felsefeci de çıkmamıştır. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Yahudiler Emevîler devrinde boyacılık, dericilik, hacamatçılık, bakırcılık, elbise boyacılığı ve kasaplık gibi işlerle meşgul oluyorlardı.

Yanıt Açıklaması: Me’mun döneminden beri Abbâsî ordusunda görev alan Türk Kumandanı Boğa el-Kebîr’dir. Vâsık-Billâh döneminde isyanların bastırılmasında önemli rol oynamıştır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: İsla^m dünyasında ilk saha^flar Abbasi^ler devrinde ortaya çıkmışlardır. Doğru cevap e'dir.

Yanıt Açıklaması: Arap yarımadasının en eğitimli kesimi kabul edilen Hireliler eğitmenlerin başında geliyorlardı. Hireli Müslümanlardan bazıları Hz. Ömer döneminde Medine’deki Müslüman çocuklarına dersler vermişlerdi. Çocukların eğitimi konusuna büyük önem veren Halife küttâblarda ders veren hocaları devlet memuru olarak kabul etmiş, bu hizmetlerinin karşılığı olarak da aylık on beş dirhem maaş tahsis etmişti.

Yanıt Açıklaması: Ordunun sefer halindeki düzenini ifade eden ‘hamîs’ aynı zamanda beşli düzene karşılık geliyordu. Ordunun merkezinde başkumandanla onun muhafız kıtası bulunur ve bu kısma ‘kalbü’l-ceyş’ denirdi. Merkezin sağında yer alan birliklere ‘meymene’, solundaki birliklere ‘meysere’, önde bulunan zırhlı süvarilerden oluşan birliklere ‘talîa, mukaddeme, nezîre, pîşdar’, arkadaki birliklere ise ‘sâkatü’l-ceyş ve muahhira’ adları verilirdi.

Yanıt Açıklaması: Kütta^blar, küçük çocuklara eğitim veren kurumlar olarak mevcudiyetlerini İsla^miyet döneminde de sürdürmüşlerdir. Hz. Peygamber zamanında, Mekke’de herhangi bir kütta^bın varlığına rastlanmamakla beraber, Medine’de altı tane mecvut olduğu tespit edilmiştir. Bunlar, Kütta^bü’l-Urve, Kütta^b-ı Beni^ Amr b. Osman, Kütta^b-ı İshak el-A’rec, Kütta^bü’n-Nasr, Kütta^b-ı İbn Zeya^n ve Kütta^b-ı Rezin’dir. Doğru cevap b'dir.

Yanıt Açıklaması: Bir zamanlar dünyanın en büyük birkaç şehrinden biri olan İskenderiye’de Müslümanlar fethettiklerinde dönemin en büyük tersanesi vardı. Bizans döneminde Akdeniz’in en canlı pazarlarından biri olan şehirde en gelişmiş sanayi gemi yapımıydı. Bununla birlikte gemi malzemesinin neredeyse tamamına yakını Mısır dışından Lübnan, Suriye, Yemen, Güney Anadolu ve Orta Afrika’dan sağlanıyordu.

Yanıt Açıklaması: Hz. Peygamber zamanında, Mekke’de herhangi bir küttâbın varlığına rastlanmamakla beraber, Medine’de altı tane mecvut olduğu tespit edilmiştir. Bunlar, Küttâbü’l-Urve, Küttâb-ı Benî Amr b. Osman, Küttâb-ı İshak el-A’rec, Küttâbü’n-Nasr, Küttâb-ı İbn Zeyân ve Küttâb-ı Rezin’dir. Kûfe’de Ebû Kâsım el-Belhî (ö. 105/723) tarafından kurulan küttâbda da yaklaşık üç yüz öğrenci eğitim görüyordu

Yanıt Açıklaması: Dımaşk Mesciti

Yanıt Açıklaması: İslâm dünyasında ilk sahâflar Abbasîler devrinde ortaya çıkmışlardır

Yanıt Açıklaması: Kavun Bağdat’ta en sevilen meyvelerden birisiydi. Hatta şehirde bir pazara kavun-karpuz pazarı deniliyordu. Baranc adı verilen bir kavun türü en çok beğenileniydi.

Yanıt Açıklaması: Hz. Peygamber zamanında, Mekke’de herhangi bir küttâbın varlığına rastlanmamakla beraber, Medine’de altı tane mecvut olduğu tespit edilmiştir. Bunlar, Küttâbü’l-Urve, Küttâb-ı Benî Amr b. Osman, Küttâb-ı İshak el-A’rec, Küttâbü’n-Nasr, Küttâb-ı İbn Zeyân ve Küttâb-ı Rezin’dir.

Yanıt Açıklaması: İslâm düşüncesinin ve biliminin kaynaklarını İslâmî ve yabancı olmak üzere ikiye ayırabiliriz: İslâmî kaynaklar, İslâm dininin de kaynağı olan Kur’an ve Sünnet’tir. Kur’an sadece iman ve ibadetlerden bahseden dar anlamıyla bir din kitabı değildir; bilinen anlamıyla da örneğin biyolojik kitabı gibi bir bilim kitabı da değildir. Kur’an bal arısından güneşe, çok farklı anlamlarda ve çok farklı gayelerle, her şeyden bahseder. Bunu yaparken de insana seslenir: “Bakmaz mısınız”, “Akletmez misiniz”, “Düşünmez misiniz” gibi tekliflerle düşünmeyi en ince ve en son noktasına kadar teşvik eder. Her alana özel olarak verdiği bazı bilgi ve ilkeler, Müslümanları düşünmeye ve bilmeye sevk etmiştir. Doğru cevap C’dir.

Yanıt Açıklaması: Tanbur, sanc, düreyc, def gibi müzik aletleri çalarlardı.

Yanıt Açıklaması: İlk zamanlar Müslümanlar sorunların çözülmesi için, matematiğe, gökbilime ve mühendisliğe ihtiyaç duydular. Çünkü bu bilimler o günkü Araplar da gelişmemişti. Bunu eski Yunan ve Hint medeniyetlerinden almayı düşündüler; bunun için de yukarıda sözünü ettiğimiz Beytü’l-Hikme’yi kurdular. İlkçağlarda bu bilimler felsefeden ayrı olmadıkları için Müslümanlar matematik, tıp, gökbilimi aktarırken ister istemez felsefeyi de aktarmış oldular.

Yanıt Açıklaması: İslâm toplumunu ilk dönemlerinden itibaren göçebeler ve yerleşikler; köylüler ve kentliler şeklinde tasnif etmek mümkündür. Arap yarımadasının önemli bir bölümü İslâmiyet öncesi dönemde ağırlıklı olarak göçebe karakter arz eden kabilelerden meydana gelmekteydi. Şehirler ise, sosyal hayatın her yönünü kapsayan çeşitli faaliyetlerin görüldüğü, ekonomik ve kültürel birikimin yoğunlaştığı yerleşim birimleriydi. Bilhassa sık sık panayırların düzenlendiği, şenliklerin yapıldığı Mekke şehri önemli bir ticaret merkeziydi. Mekke’nin bu kadar popüler olmasında Kâbe’nin burada bulunmasının katkısı şüphesiz çok büyüktü. Mekke bu vasfını Hz. Peygamber devrinde de muhafaza etti. Kâbe, Müslümanlar için en önemli ziyaret yeri ve hac merkezi olarak büyük bir saygıya mazhar oldu. Bununla birlikte, Hz. Peygamber’in asıl hareket merkezi, aynı zamanda O’nun kurmuş olduğu İslâm Devleti’nin de ilk başkenti olan Medine şehriydi.

Yanıt Açıklaması: Neredeyse ömrünün ikinci yarısını Aristo’nun eserleri üzerine şerhler yazmakla geçiren İbn Rüşd haklı olarak İslam dünyasında “eş-Şârih” (Yorumcu) ve Batı’da “Commentator” lakabını kazanmıştır ve çoğu zaman da bu lakapla şöhret bulmuştur. Aristo’nun her bir eserine üç ayrı şerh yazmıştır. Bunlar, Büyük, Orta ve Küçük Şerhler olarak bilinir. Tabi, İbn Rüşd’ün kendi özgün eserleri ve fikirleri de vardır. Belki bugüne kadar ömrünü Aristo’ya adamış ve onu iyi anlamış henüz ikinci bir felsefeci de çıkmamıştır.