Eski Mezopotamya ve Mısır Tarihi

Yanıt Açıklaması: Lidya yazıtları, Yeni Assur ve Yeni Babil krallıkları hakkında bilgi veren yabancı kaynaklardan biri değildir.

Yanıt Açıklaması: Mısır’da Paleolitik Çağ’dan (Eski Taş Çağı) beri insanlar yaşamaktaydı. Paleolitik kültürlerin izleri günümüzden 500 000 yıl önceye kadar gitmektedir.

Yanıt Açıklaması: Assurlular savaş arabaları yanında, kale kapılarını kırmak, surlarda gedik açmak için tekerlekli “koçbaşı” ve benzer ağır silahlar geliştirmişlerdi. Bronz levhalar ve taş bloklar üzerine işlenmiş savaş sahnelerinde bu tür silahlar ön planda işlenmiş ve Assur’un egemen gücünün sınır tanımazlığı vurgulanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Geç Hitit krallıklarından Tabal Assur egemenliğine karşı uzun süre direnmiştir.

Yanıt Açıklaması: Assur sarayları iki avlu çevresine yerleştirilmiş, kabul salonu, harem ve diğer mekânlardan oluşmaktaydı. Kabul salonu, propaganda amaçlı yapılan taş kabartma levhalarla süslenmişti.

Yanıt Açıklaması: Sedir anlamına gelen Arapça bir sözcüktür. Bir mastaba, dik ya da hafif eğimli kerpiç ya da taş duvarları olan, dikdörtgen planda bir oda görünümündedir. Tavan genellikle düzdür. Zemin altında, tavandan dik bir kuyu ile inilen mezar odası vardır. Doğru ce

Yanıt Açıklaması: Assur ülkesinin baştanrısı Assur idi. Diğer tanrılar arasında savaş tanrısı Ninurta, aşk tanrıçası İştar, güneş ve adalet tanrısı Şamaş, ay tanrısı Sin ve fırtına tanrısı Adad büyük saygı görmekteydi.

Yanıt Açıklaması: Mısır yazı şekilleri Fenike yazı sistemlerini harf yazısı fikri bakımından etkilemiştir. Fenike Yazısını kullanmamışlardır. Diğer yazı türlerinin hepsi Mısır'a aittir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Yeni Assur ve Yeni Babil kralları için sefere çıkmak yalnızca yeni topraklar elde etmek veya güvenliği sağlamak amacıyla yapılan bir iş değildi. İmparatorlukların  merkezlerinde gelişen bürokrasi ve yönetici sınıfın giderleri için hazineye gelir sağlamak, vergilerin düzenli ödenmesini sağlayacak güç gösterisinde bulunmak, yeni işgücü elde etmek gibi birçok neden sefer gerekçeleri arasında sayılabilir. Doğru yanıt C'dir.

Yanıt Açıklaması: Yeni Assur ve Yeni Babil krallıklarının tarihi, birçok farklı kaynaktan gelen bilgilerle yazılır. Bu kaynaklar üç başlık altında toplanabilir: Yazılı kaynaklar, arkeolojik kaynaklar ve yabancı kaynaklar. Arkeolojik kaynaklar yazılı veriler arasında yer almazlar.

Yanıt Açıklaması: Mısır yılı, güneş yılından 6 saat eksikti. 365 güne ilaveten altışar saatten dört yılda bir oluşan “artık gün” olmadığı için Mısırlıların güneş yılı her dört yılda bir, bir gün geri kalıyordu. MS 1582’de Papa XIII. Gregor tarafından yapılan düzeltme sonucunda, bugün hâlâ kullandığımız Gregoryen Takvimi ortaya çıkmıştır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Yeni Assur Krallığı, yaklaşık dört yüz yıllık egemenlik sürecinde, en güçlü olduğu sekiz ve yedinci yüzyılda, güneyde Basra Körfezi, doğuda İran’ın bir bölümü, kuzeyde Toros Dağları, batıda Suriye, Doğu Akdeniz sahilleri, Çukurova ve Mısır’a egemen olmuştur. Hindistan bunlar arasında değildir.

Yanıt Açıklaması: Yeni Assur döneminde inşa edilen başkent ve eyalet merkezlerinin ortak bir plan anlayışı vardır. Assur kentleri iki bölümden oluşur: Sitadel ve aşağı şehir. Ayrıca başkentlerde bir kışla saray (ekal maraşti) daha vardır. Sitadel, kentin yüksek bölümünde yer alırdı. Çevresi ayrı bir surla çevrilen sitadelde saray, tapınak ve kral ailesinden yöneticiler için yapılmış konaklar bulunurdu. Sarayın çevresinde botanik bahçesi bulunmaktaydı. Bu bölümde farklı türde hayvanlar da beslenmekteydi. Bu gelenek Doğu krallıklarında çok uzun süre benzer biçimde devam etmiştir. Aşağı şehir, halkın yaşadığı bölümdü. Bütün kentin çevresi ayrıca surla çevrilmişti. Surların kalınlığı yirmi metreyi aşmaktaydı.

Yanıt Açıklaması: Babil Kulesi olarak adlandırılan ziggurat ve Marduk Tapınağı Esagila Mezopotamya’nın en görkemli kentlerinden biri ve bu bölgede gelişen uygarlıkların son başkenti Babil'de bulunur

Yanıt Açıklaması: Sarayların kapılarına kötü ruhlardan korunmak için yerleştirilen başı insan, gövdesi hayvan biçiminde kanatlı heykellere Lamaşşu adı verilmektedir?

Yanıt Açıklaması: Aşağı Mısır’da Merimde (MÖ 4300-3800) ve El-Meadi (MÖ 3300-3100), Yukarı Mısır’da ise Badari Kültürü (MÖ 5000-4000), I. Nagada Kültürü (Amra Kültürü: MÖ 4000-3500), II. ve III. Nagada Kültürü (Gerze Kültürü: MÖ 3500- 3100/3000) sayılabilir. Doğru cevap I ve III'tür. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Karnın sol alt kısmında elin girebileceği kadar küçük bir yarık açılarak mide, karaciğer, akciğer ve bağırsaklar çıkarılıyordu. Bu organlar “natron” adı verilen bir çeşit tuz içinde bekletilip kurutulduktan sonra “kanopik” adı verilen dört adet kavanoz içine konulurdu. Natron; Karbonat, bikarbonat, klorid ve sodyum sülfat karışımı olan bir çeşit tuz. Nil Nehri’nin kenarında doğal olarak bulunuyordu. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Mezopotamya kültürü günümüzde de Ortadoğu toplumları arasında bir şekilde varlığını korumaktadır. Hammurabi yasalarındaki “kısasa kısas” yaklaşımı

Yanıt Açıklaması: Hiyeroglif yazı (Eski Yunanca: hieros: kutsal, graphikos: oyma= hieroglyphikos ), özellikle kutsal metinlerin taşa kazınmasında kullanılan resmî bir yazıydı. Hiye­roglifler MÖ 3000 yıllarından MS dördüncü yüzyıla kadar kullanılmıştır. Mısır yazılı belgelerinin büyük bir kısmını oluşturan yönetim ve hukuk metinlerinin yazımında, en yaygın hiyeroglif işaretleri kısaltılarak kulla­nılmaya başlamıştır. Zamanla bu kısaltmalar çoğalınca hiyerogliften tümüyle farklı bir yazı olan hiyeratik yazı ortaya çıkmıştır. Bu yazı hiyeroglif yazıya göre çok daha kısa sürede yazılabiliyordu. Bu yazı çeşidine daha çok papirüsler üzerinde rastlandığı için son dönemlerde “kitap yazısı” tanımı da giderek yaygınlaşmıştır. MÖ 700’den sonra yönetimle ilgili yazışmalarda kullanılan hi­yeratik yazı basitleşip, işlek hale gelmiş ve 26. Sülale zamanında yerini demotik yazıya bırakmıştır. MS üçüncü yüzyıldan itibaren demotik yazının yerine kopt yazısı denilen bir yazı türü kullanılmıştır. Hıristiyan Mısırlıların (Kiptiler) Yunan alfa­besine yaptıkları altı harflik ilave ile oluşan yazıdır.

Yanıt Açıklaması: Yeni Assur ve Yeni Babil krallıklarında, Mezopotamya’nın geleneksel devlet yönetim anlayışı doğrultusunda en tepede kral bulunurdu. Kralın yönetici sülaleden gelmesi önemliydi. Tahtı zorla, bir taht entrikasıyla ele geçiren farklı sülale mensupları bile kendilerini yerine geçtikleri krala bağlayan yazıtlar veya şecereler yazdırmışlardır. Kral en büyük tanrıların yeryüzündeki temsilcisi, onun adına ülkeyi yöneten büyük rahip idi. Kralın kutsal kişiliği tanrılara, tapınaklara yaptığı hizmetler çerçevesinde kabul görürdü. Assur ülkesinde yalnızca kendi tanrıları değil, Sümer ve Akkad ülkesinin tanrıları da saygı görür, onların tapınaklarının kutsallığına inanılırdı.