Eski Mezopotamya ve Mısır Tarihi

Yanıt Açıklaması: Mastaba: Sedir anlamına gelen Arapça bir sözcüktür. Bir mastaba, dik ya da hafif eğimli kerpiç ya da taş duvarları olan, dikdörtgen planda bir oda görünümündedir. Tavan genellikle düzdür. Zemin altında, tavandan dik bir kuyu ile inilen mezar odası vardır.

Yanıt Açıklaması: Mısır’ı işgal eden ve Mısırlılar tarafından “yabancı diyarların şefleri” denilen topluluk Hiksoslardır.

Yanıt Açıklaması: Yeni Assur tahtına geçen krallar, yükseliş ve genişleme sürecini devam ettiremediler. Önasya’da Bozkır kökenli Kimmer ve İskitler ile İran’da Medler ve Güney Mezopotamya’da Babil tarihsel süreci değiştirecek şekilde güçlenmekteydiler. Assur’un yıkılış süreci MÖ 614 yılında Med ordusunun Assur ülkesinin merkezine yaptığı seferle başlamıştır.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Mısır, 15-25 km genişliğindeki Nil Vadisi’ni kaplar. Dünyanın en uzun nehri (6695 km) olan Nil, Viktorya Gölü civarından ortaya çıkar ve kuzeye doğru akarak Akdeniz’e dökülür. Eski Mısır Uygarlığı, Nil Vadisi’nde gelişmiştir. Nil Vadisi’nin batısını dağlık olan Batı Çölü, doğusunu Doğu Çölü, Kızıldeniz tepeleri ve Kızıldeniz sınırlamaktadır. Kuzeyde Delta Bölgesi’nden başlayan vadi, güneyde çağlayanlara kadar uzanır. Çağlayanlar bölgesinde bulunan kayalıklar geçişi zorlaştırır. Çağlayanların güneyinde ise Sudan (Eskiçağ’da Nubya) yer alır. Eski Mısır’ın geleneksel güney sınırı Birinci Çağlayan’dır. Buradan kuzeye Memfis’e kadar olan bölge Yukarı Mısır, Memfis’in kuzeyindeki Nil Deltası ise Aşağı Mısır olarak adlandırılır. Memfis ile Abidos arasındaki bölge bilim adamlarınca Orta Mısır adıyla anılır. Ancak Eski Mısırlılar “İki Ülke” dediklerinde sadece Aşağı ve Yukarı Mısır’ı ifade etmişlerdir.

Yanıt Açıklaması: Lamaşşular, Yeni Assur sanatının ağırlıkları kırk tona ulaşan anıtsal ve seçkin örneklerdir. Bunlar, insan başlı, hayvan gövdeli ve kanatlı olarak yapılan ve kötü ruhlardan sarayı korumak için sarayın girişine konulan heykellerdi. Doğru cevap b'dir.

Yanıt Açıklaması: Yeni Assur ve Yeni Babil krallıklarının tarihi, birçok farklı kaynaktan gelen bilgilerle yazılır. Bu kaynaklar üç başlık altında toplanabilir: Yazılı kaynaklar, arkeolojik kaynaklar ve yabancı kaynaklar. Doğru yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: Assur sanatı, anıtsal boyutlardaki taş eserlerin yanı sıra, Suriye ve Filistin bölgesinin etkisiyle fildişi ve cam; geleneksel Mezopotamya sanatının devamı olarak da damga ve silindir mühürcülük konusunda da son derece parlak ürünler vermiştir.

Yanıt Açıklaması: Tıpta sadece mumyalamadan ötürü anatomi konusunda ileriydiler. Hasta tedavi ve iyileştirmeye dair ciddi başarı ve ilerleme gösterememişlerdir. Doğru cevap C şıkkdır.

Yanıt Açıklaması: Luksor tapınağı plion duvarlarında da Kadeş kabartmaları vardır fakat Abu Simbeldeki renklidir. Doğru cevap E şıkkıdır

Yanıt Açıklaması: As- sur Krallığı’nın merkezinde, “ekal maşarti” adı verilen kışla sarayda eğitim yapan düzenli bir ordusu vardı. Doğru cevap e'dir.

Yanıt Açıklaması: Yeni Assur dönemi boyunca güçlü kralların hemen hepsi, taş steller üzerine ve tabletlere her yıl yaptıkları önemli işleri yazdırmışlardır. Bu yazıtlar kralın tahta çıktığı yıldan itibaren tutulmakta ve her yıl yapılan eylemler, “krallığımın ikinci yılında, üçüncü yılında” gibi ifadelerle başlamaktadır.  Yeni Assur döneminin güçlü krallarına ait bu eserlere annal ismi verilir. Doğru yanıt B'dir.

Yanıt Açıklaması: Kendi ölümünden sonra tahtın el değiştirmesini kolaylaştırmak için, oğlu I. Senusret’i tahta ortak ederek yeni bir gelenek başlatan Mısır kralı I. Amenemhettir.

Yanıt Açıklaması: Osiris bir Mısır tanrısıdır. Seth, kimliği belirsiz bir hayvan başlı, insan gövdeli, düzensizliğin, çöllerin, fırtınaların ve savaşın tanrısı ve Osiris’in kardeşidir. Horus, şahin başlı, insan gövdeli ya da şahin şeklinde gösterilen gökyüzü tanrısıdır. Hierakonpolis ise önemli bir merkezdir. Mısır Devleti’nin kuruluşundan Büyük İskender’in MÖ 332 yılında Mısır’a gelişine kadar geçen süredeki Mısır tarihi, Eski Mısırlı tarihçi Manetho tarafından 31 sülaleye ayrılmıştır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Mumyalama ile ilgili tanrı Anubis'dir.

Yanıt Açıklaması: Yeni Assur Krallığı’nın başkentlerinde ve eyalet merkezlerinde, devletin resmi yazışmalarının korunduğu kil tablet arşivleri bulunmaktaydı. Bu arşivlerde mektuplar, casus raporları, ekonomik ve askeri gelişmeleri içeren yazışmalar saklanmıştır. Doğru yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: Kral Yıllıkları (Annallar) Yeni Assur dönemi boyunca güçlü kralların hemen hepsi, taş steller üzerine ve tabletlere her yıl yaptıkları önemli işleri yazdırmışlardır. Bu yazıtlar kralın tahta çıktığı yıldan itibaren tutulmakta ve her yıl yapılan eylemler, “krallığımın ikinci yılında, üçüncü yılında” gibi ifadelerle başlamaktadır. Yeni Assur döneminin güçlü krallarına ait annallar büyük oranda günümüze ulaşmıştır.

Yanıt Açıklaması: Ur kenti liderliğinde yaşanan süreç, Sümerlerin son parlak dönemidir.

Yanıt Açıklaması: Yeni Assur döneminde inşa edilen başkent ve eyalet merkezlerinin ortak bir plan anlayışı vardır. Assur kentleri iki bölümden oluşur: Sitadel ve aşağı şehir. Ayrıca başkentlerde bir kışla saray (ekal maraşti) daha vardır. Sitadel, kentin yüksek bölümünde yer alırdı. Çevresi ayrı bir surla çevrilen sitadelde saray, tapınak ve kral ailesinden yöneticiler için yapılmış konaklar bulunurdu. Doğru yanıt D'dir.

Yanıt Açıklaması: Uruk döneminin sonlarına doğru, MÖ 3200 yıllarında şimdiye kadar bilinen en erken yazılı belgeler ortaya çıkar. Bunlar daha sonraki çiviyazısının öncüleri olarak görülebilecek, resim karakterindeki işaretlerden oluşur. Yazıcı, temiz bir kil topağını kil tablet biçimine getirdikten sonra üzerini kamış ucuyla çizerek karelere ayırır ve sonra her bir kare içine anlatılmak istenen nesne ya da işi tanımlayan resmi çizerdi. Karşısına da miktar belirtilirdi. Başlangıçta çizilen karakterlerin çoğu mal miktarını belirten sayı işaretleriydi. Anlatılmak istenen her nesne ayrı bir işaretle betimleniyordu. Bu nedenle Uruk’taki dördüncü tabakada bulunmuş henüz tam okunamayan yazıda 1500’ün üzerinde ayrı işaret kullanılmıştır.