Eski Mezopotamya ve Mısır Tarihi

Yanıt Açıklaması: Eski başkent Assur’dan (Kalat Şergat) sonra Yeni Assur Dönemi’nde sırasıyla Kalhu (Nimrud), Dur Şarrukin (Khorsabad) ve Ninive başkent olarak yeniden inşa edilmiştir. Bu dönemde ele geçirilen bölgelerde, eski yerleşmeler önce vergiye bağlanmış arkasından da birer eyalet merkezine dönüştürülmüştür. Assur Krallığı’na katılan bazı yerlerde, başkent modelinde yeni eyalet merkezleri inşa edilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Ülkeye adını veren ve MÖ ikinci binyıldan itibaren siyasal ve kutsal merkez olan Assur kentidir. Sonra sırasıyla Kalhu (Nimrud), Dur-Şarrukin (Horsabad) ve Ninive (Koyuncuk) başkent olarak düzenlenmiş ve uygarlığın en seçkin mimari ve sanat yapıtlarının şekillendirildiği yerler haline getirilmiştir. Ayrıca Balavat (İmgur Enlil) ile Kuzey Suriye’deki eyalet merkezleri Guzana, Til Barsib ve Sultantepe gibi şehirlerde yürütülen araştırmalar bu uygarlığın ürünü olan birçok veri sağlamıştır. Yukarı Dicle bölgesindeki Üçtepe, Ziyarettepe, Giricano gibi merkezlerde de yeni yazılı ve arkeolojik kaynaklar gün ışığına çıkarılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Yeni Babil Krallığı en güçlü olduğu dönemde Persler tarafından tarih sahnesinden kaldırılınca Mezopotamya ilk kez bütünüyle yabancı bir gücün egemenliği altına girmiştir.

Yanıt Açıklaması: Yazılı belgelerden kral yıllıkları Assur tarihini öğrenmek, limmu listeleri ise kronolojisini (zamanı) belirleyebilmek için değerlendirilmesi gereklidir.

Yanıt Açıklaması: Gösteriş yazıtları, sefer yapılan bölgelerde, ulaşılan son noktalarda ana kayalar üzerine yapılan kabartmalarla birlikte yazılmıştır. Bunlar da Assur’u yüceltmek amacıyla yazdırılmıştır ve yıllıklardaki abartılı ifadeleri tekrarlarlar.

Yanıt Açıklaması: Aşurbanipal döneminde Harran kült merkezi olarak öne çıkarılmıştır. Kralınn kardeşlerinden biri, Harran’daki ay tanrısı Sin’in en yüksek rahibi olarak görev almıştı. Anadolu’nun batısı bu dönemde Kimmer saldırılarına direnmeye çalışıyordu. Lidya kralı Gyges Kimmer baskısına tek başına direnemeyeceğini anladığı için dönemin en büyük gücü olan Assur’dan yardım istemişti.

Yanıt Açıklaması: Sehemhet (MÖ 2611-2603) Coser'in halefidir. Bu sülalenin güçlü krallarından Coser (MÖ 2630-2611) zamanında birinci ve ikinci çağlayanlar arasındaki Aşağı Nubya Bölgesi ilk kez egemenlik altına alınmıştır. Snefru (MÖ 2575-2551), Meidum’da Huni’nin başladığı piramidin yapımına devam eder, ancak daha sonra kendi piramit kompleksini yapmak için inşaatı yarım bırakır. Kefren’in oğlu Mikerinos (MÖ 2490-2472) Giza’daki son piramidi yaptırmıştır. 3. Sülale’nin son kralı ise Huni'dir. (MÖ 2599-2575) Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Yeni Assur kral listeleri ve kralların yıllıkları MÖ bin yıllarından itibaren Assur krallarının adlarını vermekle birlikte, krallığın genişleme ve güçlenme sürecinin MÖ onuncu yüzyılda başladığı anlaşılmaktadır. II. Assur-dan ve oğlu II. Adad-nirari, bu süreci başlatan Assur krallarıdır.

Yanıt Açıklaması: Günümüze kalmış en uzun papirüs rulosu Londra/British Müzesi’nde bulunan 40,5 m uzunluğundaki Harris Papirüsü’dür. Doğru cevap C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Assur ülkesinin baştanrısı Assur idi. Diğer tanrılar arasında savaş tanrısı Ninurta, aşk tanrıçası İştar, güneş ve adalet tanrısı Şamaş, ay tanrısı Sin ve fırtına tanrısı Adad büyük saygı görmekteydi.

Yanıt Açıklaması: Yeni Assur Krallığı’nı, III. Şalmaneser sonrasında içine düştüğü karışık dönemden çıkaran kral III. Tiglat-pileser.

Yanıt Açıklaması: Bütün Sümer toplumu tarafından kutsanan ve adı yazılı belgelere geçen yüzlerce tanrı, tanrıça ve kutsal varlık vardı. Tanrıların insan, tanrılar aleminin de yönetici sınıf gibi olduğuna inanılmaktaydı. Tanrıların eşleri, çocukları ve yardımcıları vardı. Önem sırasına göre bu tanrılara yapılan tapınakların boyutları da değişmekteydi. Mezopotamya’da her kentin bir baştanrı için inşa edildiği ve tanrının evi olduğu kabul edilmekteydi.

Yanıt Açıklaması: Kral Yıllıkları (Annallar)

Yanıt Açıklaması: Sed Festivali: Bir kralın ölümünden 30 yıl sonra ilk kez, daha sonra da 3 yıllık aralarla kutlanan, kralın yeniden doğuşunu kutlayan tören. Bu tören, kralın öteki dünyada uzun süre hüküm sürme isteğini yansıtırdı. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Mısır'da Eski Krallık Dönemi (3.-8. Sülaleler) MÖ 2650-2134 yıllarını kapsamaktadır.

Yanıt Açıklaması: Mumya yapılırken, iç organların konulduğu vazolara Kanopik adı verilirdi.

Yanıt Açıklaması: Yeni Assur ve Yeni Babil kralları için sefere çıkmak yalnızca yeni topraklar elde etmek veya güvenliği sağlamak amacıyla yapılan bir iş değildi. İmparatorlukların merkezlerinde gelişen bürokrasi ve yönetici sınıfın giderleri için hazineye gelir sağlamak, vergilerin düzenli ödenmesini sağlayacak güç gösterisinde bulunmak, yeni işgücü elde etmek gibi birçok neden sefer gerekçeleri arasında sayılabilir.

Yanıt Açıklaması: Buzul Çağı’nın arkasından Neolitik dönemde tarım, hayvancılık, yerleşik yaşam, çanak çömlek üretimi, tapınak inşası gibi ilk adımlar Kuzey Mezopotamya ve Doğu Akdeniz kıyılarında atılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Yeni Assur Krallığı döneminde sanatın ulaştığı seviyeyi gösteren en önemli eserler, saray duvarlarını süsleyen kabartmalardır. Doğru yanıt A'dır.

Yanıt Açıklaması: Snefru’nun oğlu Keops, Giza platosundaki en görkemli piramidi inşa ettirmeyi başarmıştır. Bugüne kadar yapılmış olan en büyük piramit olan Keops piramidi Antaik dünyanın yedi harikasından biridir. Doğru seçenek A şıkkıdır.