Eski Mezopotamya ve Mısır Tarihi

Yanıt Açıklaması: Demotik (Eski Yunanca: demotikos: halkla ilgili) halk yazısı demektir. Amasis zamanında (MÖ 570-526) yönetim ve hukukla ilgili belgelerde kullanılan resmi yazı biçimi demotik yazı olmuştur.

Yanıt Açıklaması: Şaduf: Bir ucuna ipe bağlı kova, diğer ucuna ağırlık bağlanan bir sırığın yere dikilmiş bir başka direğin üst kısmına raptedilmesiyle oluşturulan, kuyu veya nehirden su çekmeye yarayan kaldıraç benzeri araç.

Yanıt Açıklaması: Mısır’da Paleolitik Çağ’dan (Eski Taş Çağı) beri insanlar yaşamaktaydı. Paleolitik kültürlerin izleri günümüzden 500 000 yıl önceye kadar gitmektedir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Assur ülkesinin baştanrısı Assur idi. Diğer tanrılar arasında savaş tanrısı Ninurta, aşk tanrıçası İştar, güneş ve adalet tanrısı Şamaş, ay tanrısı Sin ve fırtına tanrısı Adad büyük saygı görmekteydi. Bunlar için yapılan tapınaklar kentlerdeki önemli yapılar arasında idi. Bunların dışında da adına dualar okunan, adaklarda bulunulan pek çok tanrı, tanrıça ve kutsal varlığa inanılırdı.

Yanıt Açıklaması: Yaşam koşulları günümüzdekinden farklıydı, daha nemli, günümüzdeki ekvatoral iklime daha yakın bir iklim vardı. Bugün vadinin yarısından fazlasını kaplayan Nil Nehri, o dönemde tüm vadiyi kaplıyor ve daha sonraları çöl hâline gelecek olan yerlerde insanlara özgü yerleşim alanlarını çevresinde topluyordu. Verilen üç seçenek de doğrudur. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Mısır, diğer Ön Asya krallıkları gibi mutlak bir krallıktı. Yönetimin başında mutlak hâkim olarak kral, firavun yer almaktaydı. Firavun sözcüğü “büyük ev” anlamındadır.

Yanıt Açıklaması: Suriye’deki devletler için ciddi bir tehlike oluşturan bu durum, onları Assur’a karşı bir birlik oluşturmaya zorladı. Şam (Damaskus) kralı Hadadezer’in (Adad-idri) yönetiminde birleşen devletler arasında İsrail, Ammon, Fenike prenslikleri, hatta Mısır ve Araplar bile vardı.

Yanıt Açıklaması: Vezir ve mimar olan İmhotep tarafından inşa edilen Basamaklı Piramit Coser aittir.

Yanıt Açıklaması: Soruda verilen maddelerden hepsi doğrudur. I. Amenemhet (MÖ 1991-1962) zamanında Mısır 11. Sülale kralları döneminden sonraki ikinci parlak dönemini yaşamıştır. I. Amenemhet, Orta Mısır’da Memfis’in 30 km güneyinde Lişt köyü yakınındaki İçtavi’yi yeni bir başkent olarak kurmuştur. Ayrıca ikametgâhının yakınında kendine ait bir piramit yaptırmıştır. İkinci Çağlayan’da Buhen Kalesi’nin yapımına başlamıştır. Böylece Güney Nubya’daki taş ocakları ve altın madenlerini daha kolay kullanabilmiştir. Asya’dan gelecek bedevi akınlarını önlemek için Delta’nın doğu sınırında surlar inşa ettirmiştir. Bakır ve turkuaz yataklarının bulunduğu Sina Bölgesi de kontrol altına alınmıştır.  I. Amenemhet, kendi ölümünden sonra tahtın el değiştirmesini kolaylaştırmak için, oğlu I. Senusret’i (MÖ 1971-1926) tahta ortak ederek yeni bir gelenek başlatmıştır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Mezopotamya’nın en görkemli kentlerinden biri ve bu bölgede gelişen uygarlıkların son başkenti Babil idi. Babil, Yeni Assur Krallığı’nın yıkılışından sonra yüzyıla yakın bir dönem tek başkent olarak hizmet etmiştir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: 4. Sülale’den itibaren gerçek piramitler yapılmaya başlamıştır. Bunlar basa­maklı piramitlerin gelişmesi sonucu ortaya çıkmışlardır. En erken örnekleri 4. Sülale’nin ilk firavunu Snefru’nun (MÖ 2575-2551) Memfis’in 50 km kuzeyindeki Meidum’da ve Dahşur’da yaptırdığı piramitlerdir. Snefru Meidum’da kral Huni’nin başladığı piramidin yapımına devam eder, ancak daha sonra kendi piramit komplek­sini yapmak için inşaatı yarım bırakır. Bu dönemde mimarlar henüz tam bir piramit yapmayı başaramıyorlardı. Snefru’nun Meidum’daki piramidinin üst kısmı eğimi artırılarak bitirilebildiğinden piramit eğik olmuş ve Eğik Piramit olarak adlandırıl­mıştır. Snefru, Dahşur’da Eğik Piramit’ten başka Kızıl Piramit olarak adlandırılan bir piramit daha yaptırmıştır. Kızıl Piramit geometrik olarak ilk gerçek piramittir.

Yanıt Açıklaması: Yeni Assur Krallığı döneminde sanatın ulaştığı seviyeyi gösteren en önemli eserler, saray duvarlarını süsleyen kabartmalardır. Başkent Kalhu, Dur-Şarrukin ve Ninive’deki saraylar için dönemin sanatçıları tarafından yapılan bu kabartmalardaki figürler, yukarıda söylediğimiz gibi devletin gücünü ve kralın başarılarını ölümsüzleştirmek amacıyla düzenlenmişti. Doğru yanıt E'dir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Bu organlar “natron” adı verilen bir çeşit tuz içinde bekletilip kurutulduktan sonra “kanopik” adı verilen dört adet kavanoz içine konulurdu.

Yanıt Açıklaması: Ülkeye adını veren ve MÖ ikinci binyıldan itibaren siyasal ve kutsal merkez olan Assur kentidir. Sonra sırasıyla Kalhu (Nimrud), Dur-Şarrukin (Horsabad) ve Ninive (Koyuncuk) başkent olarak düzenlenmiş ve uygarlığın en seçkin mimari ve sanat yapıtlarının şekillendirildiği yerler haline getirilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Akkad göçü MÖ üçüncü binyıl boyunca yavaş yavaş yaşanmıştır

Yanıt Açıklaması: 6. Sülale zamanından itibaren mezar odalarında duvar resimleri yanında ölünün biyografisi de yer almaya başlamıştır. Mastabalar piramitlerin yakınına inşa edilmişlerdir.

Yanıt Açıklaması: Yeni Assur ve Babil krallıklarında kralın yönetme yetkisini Tanrılardan aldığına inanılırdı.

Yanıt Açıklaması: Persler MÖ 539 yılında yalnızca Babil kentini ve ülkesini değil, aynı zamanda Medlerin egemen olduğu Anadolu’yu da ele geçirdiler. Böylece Mezopotamya kökenli siyasal devletlerin egemenliği son bulmuş, yerini MÖ 334 yıllarında başlayan Büyük İskender seferine kadar İran kökenli Pers egemenliğine bırakmıştır. Ancak burada oluşan köklü kültür ve gelenekler, Persler ve arkasından gelen Hellenleri de derinden etkilemiştir.

Yanıt Açıklaması: Eski Mısır Tarihi’ni 31 sülaleye ayırarak yazan tarihçi Manethodur.