Eski Anadolu Tarihi

Yanıt Açıklaması: Hint-Avrupalı bir anlatım olan Zalpa Hikâyesi, Hititlerin Anadolu’ya gelişleriyle ilgili bazı ipuçları içermesi nedeniyle, az önce saydıklarımızdan farklı bir yere sahiptir. Boğazköy kazılarında Hititçe olarak bulunmuş olan hikâyeden bir pasaj şöyledir: “Kaneş Kraliçesi bir yıl içinde 30 erkek çocuk doğurdu. ‘Ben ne biçim bir şey doğurdum!’ dedi. Kraliçe kapları pislikle doldurdu, çocukları içine koyup, ırmağa bıraktı. Irmak onları Zalpuva ülkesinde denize çıkarttı. Tanrılar, çocukları denizden alıp, büyüttüler”. Çocukların bir ırmağa atılması ve daha sonra tanrılar tarafından bulunup büyütülmesi, Önasya’da sıkça karşılaşılan bir motiftir. Benzeri bir anlatım Assur kralı Sargon ve Hz. Musa için de vardır.

Yanıt Açıklaması: Lidya batıda İyonya (Ionia) ve Aiolis, doğuda Frigya, güneyde Karya (Karia), kuzeyde Mysia ile komşudur. Mısır ile komşuluğu yoktur. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Anadolu’da daha önce uygulanmayan tümülüs mezar geleneği, ilk kez Frigler tarafından Trakya ve Makedonya’dan Anadolu’ya getirilmiştir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Ünite 7, sayfa 122'de Sadyattes ismi Heraklidler ya da Tylonidler hanedanının kralları arasında geçiyor. Aynı isim sayfa 123 ve 124 'de Mermnad sülalesi kralları arasında geçiyor. Bu durumda sorunun cevabında bir çelişki oluşturuyor. Sadyattes Heraklidler hanedanına mensup kabul edilirse sorunun iki doğru cevabı var.

Yanıt Açıklaması: Ege göçlerinin bir parçası olarak Mısır’a saldıranlar arasında yer alanların bir grubu, deniz yoluyla İtalya yarımadasına gidip oraya yerleşen Etrüsklerdi. Eski Yunanlıların Tyrrhenler/ Tyrsenler, Latinlerin (Romalılar) Etrüskler adıyla tanıdıkları bu halkın Lidya’dan ayrılıp İtalya’ya gidişi, günümüzden yaklaşık 2500 yıl önce yaşamış olan Bodrumlu (Halikarnassos) tarihçi Herodotos tarafından anlatılmıştır.

Yanıt Açıklaması: “Eski Anadolu Tarihi” Kitabının “Hitit İmparatorluğu’nun Sonu: Geç Hititler” başlıklı 4. Bölümünde bu soru ile ilgili şu bilgiye yer verilmektedir. MÖ ikinci binyılın ilk yarısında Kültepe’de başlayan ve daha sonra Kızılırmak Havzası’ndaki başkentleri Hattuşa kurulan Hitit Devleti, sınırla­rını özellikle güneydoğu yönünde genişleterek bir imparatorluğa dönüşmüştü. Yaklaşık beş asır kadar devam eden bu imparatorluk, MÖ 1200 yıllarında ayrıntıları bilinmeyen nedenlerden ötürü son bul­muştu. Bu nedenle sorunun doğru cevabı C şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Lidyalıların konuştukları dilin Hint-Avrupa dil ailesinden olduğu bilinmektedir. Ancak Lidya adı­nın kaynağı ve bir bölge adı olarak ilk kez ne zaman kullanılmaya başladığı kesin değildir. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Frig Krallığı, en güçlü olduğu MÖ sekizinci yüzyılın ikinci yarısında kral Midas yönetiminde, çok belirgin olmamakla birlikte Kızılırmak Nehri’nin doğusunda Çorum, Tokat ve Kırşehir; kuzeyde Samsun; güneyde Niğde ve Konya; güneybatıda Burdur ve Elmalı Ovası; batıda Eskişehir, Afyonkarahisar ve Kütahya; kuzeybatıda Bandırma yörelerine kadar olan alanı etkisi altına almıştı. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: b şıkkı

Yanıt Açıklaması: İskitler, bugünkü Dağıstan’daki Derbent geçidi üzerinden Hazar Denizi kıyısı boyunca Kafkasların doğu­sundan Anadolu’ya ulaşmışlardır. İlk olarak Urar­tu topraklarına ve İran’ın kuzeybatı kesimindeki Mannai ülkesine ayak basmışlardır. Göç hareketinden Anadolu’da ilk etkilenen devletler Urartu ve Assur devletleri olmuştur: Çünkü her iki devlet hem İskitlerin önünden ka­çan Kimmerlerle hem de sonradan bizzat İskitler­le uğraşmak zorunda kalmışlardır.

Yanıt Açıklaması: “Eski Anadolu Tarihi” Kitabının “Yazılı (Tarih) Sürecin Başlangıcı” başlıklı 2. Bölümünde bu soru ile ilgili şu bilgiye yer verilmektedir. Anadolu ile Mezopotamya arasında MÖ ikinci binyılın başlarında (MÖ 1950-1750) bir ticaret köprüsü kurulmuştur. Bereketli Hilal olarak adlandırılan ve Zagros Dağları, Güneydoğu Toroslar ve Amanos Dağlarının çizdiği yayın güneyinde hammadde kaynaklarının olmaması, ticareti zorunlu hale getirmiştir. Daha çok Assur Devleti ve Assurlu tüccarların öncülük ettiği bu ticaret sürecine “Assur Ticaret Kolonileri” adı verilmektedir. Aşağıda da görüleceği gibi Assurlu tüccarlar güneydoğu yönün­den gelerek, sadece Anadolu’nun orta ve kuzey kısımlarına kadar ilerlemişlerdir. Bu nedendir ki Batı Anadolu gibi bölgelerde Assur Ticaret Kolonileri Çağı’ndan bahsetmek yanlış olacaktır. Assurluların sadece bu bölgelerle ilgilenmeleri yine buralarda bulunan yeraltı kaynakları ile bağlantılı görünmektedir. Bu nedenle sorunun doğru cevabı E şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Lidyalıların günlük yaşamında müzik önemli bir yer almakta, hatta müzik yarışmaları düzenlemekteydiler. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Doğru yanıt "Urartu Krallığı"dır.

Yanıt Açıklaması: Anadolu’daki Kimmer ve İskit maddi kültür kalıntılarının yayılım alanları yeterince araştırılabilmiş değildir. Üstelik iki halkın da benzer yaşam şartlarına ve kültürlere sahip olmaları, maddi kültür kalıntılarının ayırt edilmesini zorlaştırmaktadır. Frigleri yıkmaları ve Lidya’yı istila etmelerinden ötürü Kimmerlere ait kalıntıların daha çok Batı ve Orta Anadolu’da bulunacağı düşünülmektedir. İskitlerin kalıntılarına ise, daha çok Doğu Anadolu Bölgesi’nde rastlamak mümkündür. Doğru Cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Marmara Denizi’nin güneyinde kalan kesim ise buradaki Frig toplulukları nedeniyle Hellespontos Frigyası olarak adlandırılmıştır. Daskylaion (Bandırma/ Hisartepe) bu bölgenin en önemli yerleşmesini oluşturur.

Yanıt Açıklaması: Frig Krallığı, döneminin siyasi ve ekonomik gelişmelerinin akışı içinde coğrafi konumunun avantajını da kullanarak doğu ve güneydoğuda Urartu, Geç Hitit ve Assur devletleri ile batıda Batı Anadolu sahilleri ve Kıta Yunanistan ile yakın ilişkilere girmiştir. Bu durum Frig sanatının hem Doğu hem de Batı kültürlerinden etkilenerek kendi stilini yaratmasında etkili olmuştur. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: A, B, C ve D seçeneklerinde yer alan bilgiler I. Hattuşili'nin eylemleri arasında yer almaktadır. Ancak E seçeneğinde ifade edildiği üzere I. Hattuşili'nin Anadolu sınırlarını aşan yayılımcı bir politika izlemesi kendisinin ilk Hitit Büyük Kralı sayılmasını sağlamıştır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Ortostat duvarların alt kısımlarında kullanılan, dikine yerleştirilmiş düz ya da kabartmalarla süslü taş levha veya bloklara verilen isimdir.

Yanıt açıklaması yok

Yanıt Açıklaması: Assurlular küçük ticaret kentlerine Wabartum adını vermişlerdir.