Eski Anadolu Tarihi

Yanıt Açıklaması: Tarihleri boyunca genişlemeci bir politika izleyen Hititler, düzenledikleri askeri seferler ile Kuzey Suriye’ye, Batı ve Güney Anadolu’ya kadar yayılmışlardır. M.Ö. XIII. yüzyılda Hitit Devleti altın çağını yaşamış, birçok ülkeyi kendine bağlamış, böylece hem siyasi hem de ekonomik açıdan güçlenmiştir.

Yanıt Açıklaması: Kroisos, zenginliğiyle ün salmış Lidya kralıdır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Antik Batı kaynaklarına göre merkezi Frig Devleti’nin ilk kralı, başkent Gordion’a adını vermiş olan Gordias’tır.

Yanıt Açıklaması: Malatya

Yanıt Açıklaması: Lidya ülkesi maden bakımından da zengindi. Gediz Nehri’nin kollarından birisi olan Paktalos (Sart) Çayı doğal beyaz altın (elektron) kaynağıy­dı. Paktalos Çayı’nın Tmolos Dağı’ndaki (Bozdağ) kaynaktan alıp getirdiği bu maden Sardeis’te sudan çıkarılıp Lidya ekonomisine kazandırıldı. Dünya­nın ilk madeni parası MÖ yedinci yüzyılın ortala­rında Lidyalılar tarafından bu madenden darp edil­di.

Yanıt Açıklaması: Kargamış kralı olan Kuzi-Teşup ve soyu, Malatya ve Kargamış’ta yaklaşık bir yüzyıl hüküm sürmüştür. Ancak bu hanedana daha sonra ne olduğunu bilemiyoruz. Olasılıkla Geç Hitit Beylikleri de bu dönemde oluşmaya başlamıştı (MÖ 900 ve sonrası).

Yanıt Açıklaması: Hitit Kralları zenginliğin kaynağının doğuda ve güneyde olduğunun farkındaydılar. Kuzey Suriye, Zagros Dağları ve Torosların sınırladığı “Bereketli Hilal” olarak adlandırılan bölgenin bir parçasıydı. Yıllık 300 milimetrenin üzerinde yağış alan bölge kuru tarım için elverişli geniş ovalara sahipti. Bu nedenle A seçeneğinde yer alan bilgi Hititler'in dış politikada güneye yayılmayı tercih etmesinin nedenleri arasındandır. Ancak B, C, D ve E seçeneklerinde aktarılan bilgilerin bu durumla bir ilişkisi yoktur. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bölgenin önemli kentleri arasında Midas Kenti (Eskişehir/ Yazılıkaya), Dorylaion (Eskişehir/ Şarhöyük), Midaion (Alpu/ Karahöyük), Nakoleia (Eskişehir/ Seyitgazi), Kotiaion (Kütahya), Aizanoi (Kütahya/ Çavdarhisar) ve Kadoi (Kütahya/ Gediz) sayılabilir. Hattuşa ise Hitit yerleşimidir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: İskit toplumunda hayatta kalabilmenin en önemli yollarından biri, iyi dövüşmek ve savaşmaktır. Savaşlardan sonra ganimet kazanma da onlar için önemliydi. Bunun için hem erkekler hem de genç kızlar savaşçı bir biçimde yetiştiriliyorlardı. Erkekler zamanlarının büyük bir bölümünü at üzerinde, avcılık ve dövüş sporlarında geçirirlerdi. Onlar küçüklüklerinden itibaren özellikle okçuluk ve ata binme konularında kendilerini yetiştirmektedirler.

Yanıt Açıklaması: Anadolu'da çivi yazılı tabletlerde kulanılan dil Asurca değildi.

Yanıt Açıklaması: MÖ yedinci yüzyılın içinde Friglerde yeni bir ölü gömme geleneği olarak kremasyon gömüler başlar. Bu gelenekte cesetler yakılır. Küller bir kabın içinde veya doğrudan mezar çukuruna yerleştirildikten sonra üzerine toprak yığılarak tümülüs mezarlar oluşturulur.

Yanıt Açıklaması: Urartu mimarlığında, üst katları taşımak amacıyla inşa edilen kare biçimli, kalın taşıyıcı kolonlara Paye denir. Bunların temelleri bazalt taşından üst bölümleri ise kerpiçten idi. Bezemeler bazalt üzerine yapılmıştır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Geç Hitit sanatı, Kuzey Suriye’de köklü bir geçmişi bulunan Hurri kültürü etkisinde gelişmiştir. Yeni Assur Krallığı’nın güçlenmesinden sonra kabartmalardaki saç ve sakal biçimleri ile bazı tanrı sembolleri Assur üslubunda yapılmaya başlamıştır. Arami nüfusunun yoğun olduğu kentlerde ise Sami özellikleri ağır basan, kıyafetlerde ve başlıklarda Arami özellikleri gösteren figürler yapılmıştır. Bazı kentlerde ise Frigyalıların etkisini görmek mümkündür. Örneğin İvriz’de yer alan ve bir Bereket Tanrısı huzurunda Kral Warpalawas’ın yer aldığı kabartmada, betimlenen giysiler ve başlık Frig özelliklerini yansıtmaktadır. Başlangıçta Hitit sanatının devamı niteliğinde olan Geç Hitit sanatı MÖ dokuzuncu yüzyıldan itibaren hem Anadolulu hem de Mezopotamyalı özellikleri bir arada barınmaya başlar. Tüm bunların yanında Geç Hitit Devletlerinin, coğrafi açıdan kendine uzak olan Mikenlerle herhangi bir ilişkisi bulunmamaktadır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Hitit edebiyat ürünlerini teşkil eden mitolojileri kökenlerine göre şu gruplara ayrılır: Hatti kökenli mitolojiler; İlluyanka Hikâyesi, Kaybolan Tanrı Mitosu, Gökten Düşen Ay Mitosu, Kamruşepa Mitosu. Hurri kökenli mitolojiler; Kumarbi Efsanesi, Hedammu Mitosu, Ullikummi Şarkısı, Avcı Keşşi’nin hayatını anlatan bir masal ve Appu adlı bir adam ile oğulları “İyi” ve “Kötü”nün hikâyesini içeren masal dikkate değerdir. Mezopotamya kökenli mitolojiler içerisinde en önemlisi Gılgamış Destanı’dır.

Yanıt Açıklaması: Kargamış şehri, yaklaşık olarak MÖ 3000 yılında uygarlık sahnesine çıkmıştır. Ekonomik ve politik olarak önemli bir merkez halini alması, Suriye’de, özellikle Doğu Akdeniz limanlarının (Ras Şamra=Ugarit, Biblos=Gubla gibi) da devreye girmesiyle oluşan ticaret sonucunda ortaya çıkmıştır. MÖ 717 yılında Assur kralı II. Sargon’un Kargamış şehrini yağmalaması ve halkını Assur’a taşımasıyla, 700 yıl kadar yaşayan Kargamış artık bir Assur şehri olmuştur. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Frigler, Matar için kutsal kentler de kurmuşlardır. Eskişehir’in güneyindeki Yazılıkaya/ Midas Kenti ve Sivrihisar yakınlarındaki Pessinus (Ballıhisar) bu kentlerin en tanınmışlarıdır.

Yanıt Açıklaması: pattin konusu c sıkkı

Yanıt Açıklaması: Friglerin siyasi ve kültürel olarak en etkili oldukları kesim, Yukarı Sakarya Vadisi’nde Eskişehir, Afyonkarahisar ve Kütahya illeri arasında Dağlık Frigya/Frigya Yaylası olarak tanımlanan bölgedeki Frig vadileridir. Yazılıkaya/ Midas Vadisi, Kümbet Vadisi, Köhnüş Vadisi bu vadilerin en önemlileridir. Bölgenin özellikle savunmaya yönelik iskân tipine olanak sağlayan fiziki çevresi, vadilerin tabanını kaplayan alüvyonlu topraklar, zengin ormanlar ve tarımın can damarı olan akarsular nedeniyle burası Frigler için ideal bir yerleşim alanı olmuştur.

Yanıt Açıklaması: İskitlerin okçuluk konusundaki hünerleri diğer devletler tarafından da takdir görmüştür. Örneğin MÖ beşinci yüzyılda bir takım İskitli okçu Atina kentinin asayişini temin eden bir polis gücü teşkilatında çalışmışlardır. Oktan sonra severek kullandıkları en önemli silah akinakes adı verilen kısa bir kılıçtır. Doğru Cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Lidyalılar öbür dünyanın varlığına inanıyorlar ve ölülerini yakmadan toprağa gömüyorlardı. Fakat mezarlar, sosyal konuma göre farklı büyüklükte inşa ediliyordu. Tanrılara kurban ve armağanlar sunan Lidyalılar, insanların öldükten sonra yaşamının devam ettiğine inanıyorlardı. Bu nedenlerle mezarlarının içine zengin hediyeler bırakıyor, defin törenleri yapıyorlardı. Krallar için yapılan anıtsal mezarlar, tümülüsler ise görkemliydi. Doğru cevap E seçeneğidir.