Eski Anadolu Tarihi

Yanıt Açıklaması: III. Şalmaneser sonrası iç karışıklıklar yüzünden kendi problemleriyle uğraşan Yeni Assur Krallığı, III. Tiglat-Pileser’in (MÖ 744-727) tahta çıkışıyla yeniden çevresindeki gelişmelere müdahale edecek konuma gelmişti. III. Tiglat-Pileser MÖ 743 yılında, Adıyaman/Gölbaşı yakınında Urartu ordusunu yenilgiye uğratarak ilerleyişini durdurmuştur. Bu savaşa Urartu’nun müttefiki olarak katıldığı anlaşılan Geç Hitit devletleri ve bölgedeki diğer güçler Assur’a vergi ödemeye başlamışlardır. Assur bu tarihten sonra Mezopotamya’nın tek egemen gücü haline gelmiş, Doğu Akdeniz ve Geç Hitit bölgesi üzerindeki denetimini artırmıştır.

Yanıt Açıklaması: Kumarbi Efsanesi, adını anlatıda geçen Tanrıların Babası Kumarbi’den alır. Hurri mitolojisi özellikleri yansıtan metin, birkaç mitolojik hikâyeyi içerir. Kumarbi Efsanesi ile yüzyıllar sonra Eski Yunan’da antik ozan Hesiodos tarafından yazılmış, Theogonia adlı eser arasında bazı paralellikler görülür. Doğru yanıt E'dir.

Yanıt Açıklaması: Köleler, alınıp satılabilen, miras yoluyla sahiplenilebilen kişilerdi. Bu statüye nasıl geldiklerini açıklamak mümkün olmasa da bunların yabancı etnik kökenli olduklarını iddia edemeyiz. Bugünkü “köle” anlamının aksine, kölelerin haklarının da yasalarca korunmakta olduğu görülmektedir. Kölelerin özgürlere göre yarı değere sahip oldukları, onlara verilen cezaların özgür insanlara verilenin yarısı kadar olmasından anlaşılmaktadır. Kölelerin mülkiyet hakları vardı ve Hitit evlilik hukukunda yeri olan “başlık parası”nı verdikleri takdirde, özgür kadınlarla evlenebiliyorlardı.

Yanıt Açıklaması: Anadolu'ya yazının taşınması Assur Ticaret Kolonileri'nce gerçekleşmiştir.

Yanıt Açıklaması: Mina

Yanıt Açıklaması: Hititoloji, pek çok bilim dalı ile beraber çalışmalar yapmak zorundadır. Çünkü çivi yazılı tabletlerden elde edilen verilerin konusu gereği bazen Dinler Tarihi, bazen Eskiçağ Tarihi, bazen Arkeoloji, Coğrafya, Tıp ve Anatomi, Biyoloji gibi bilim dalları ile çalışmak ve bu alanlardan yardım almak zorundadır. Örneğin bir doğum ya da ölüm ritüelini içeren çivi yazılı metni anlamak ve günümüzle karşılaştırmak için tıp ve anatomi bilgisine ihtiyaç vardır ya da tarihi-coğrafya çalışmalarını yürütebilmek için coğrafyadan yardım almak gerekir. Aynı şekilde ticaretle alakalı bir metni açıklayabilmek için, metinde geçen ticari mallardan örneğin kalayın, bakırın, demirin Anadolu ve çevresinde nerelerden elde edildiğini ve nasıl ergitilerek malzeme yapımında kullanıldığını açıklamak için metalurjiden, bir binanın yapımını anlatan metinler için mimarlık bilgilerine başvurmak gerekmektedir.

Yanıt Açıklaması: Doğru yanıt "Bit-hilani"dir.

Yanıt Açıklaması: Kuzey Suriye’de Anadolu ile Mezopotamya kültürlerinin geçiş bölgesinde yer alan toplum Hurriler'dir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Kadeş Antlaşması Mısırlılar ile Hititliler arasında M.Ö. 1270 yılında imzalanmıştır.

Yanıt Açıklaması: Halpa,Günümüzde Suriye sınırları içerisinde kalan Halep kentinin çivi yazılı metinlerdeki adıdır.

Yanıt Açıklaması: Hititlerin ilk kralı I. Hattuşili’dir.

Yanıt Açıklaması: “Eski Anadolu Tarihi” Kitabının “Hitit İmparatorluğu’nun Sonu: Geç Hititler” başlıklı 4. Bölümünde bu soru ile ilgili şu bilgiye yer verilmektedir. Karatepe-Aslantaş’ta yapılan kazılarda MÖ 8.-7. yüzyıllara tarihlenen ve düzenli aralıklarla yerleştirilmiş kulelerle desteklenen bir çevre du­varı ile korunan yaklaşık 195 x 375 metrelik bir alanı kapsayan bir Geç Hitit Kalesi ortaya çıka­rılmıştır. Kalenin içerdiği buluntular içerisinde özellikle biri çok önemlidir. Çünkü bugüne kadar bulunmuş en uzun çift dilli yazıt bu kalededir. Karatepe-Aslantaş’ta bulunmuş olan bu çift dilli yazıttan, kentin Geç Hitit Dönemi adının Azatiwataya olduğunu öğreniyoruz. Bazalt taşın­dan yapılmış olan yazıt hem Luwi Hiyeroglifi, hem de alfabetik bir yazı sistemi olan Fenikece olarak yazılmıştır. Bu nedenle sorunun doğru cevabı A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Ortostot

Yanıt Açıklaması: a şıkkı

Yanıt Açıklaması: Çeşitli binaların duvarlarını süsleyen, üzerlerinde dini sahnelerin alçak kabartma tekniğiyle tasvir edildiği taş bloklara "ortostat" adı verilir.

Yanıt Açıklaması: Kummuh Krallığı’nın sınırları bugün hemen hemen Adıyaman ili sınırları ile örtüşür. Bu krallığın aynı adı taşıyan başkenti, bugün Atatürk Barajı Gölü’nün altında kalan Samsat Höyük’te yer alır.

Yanıt Açıklaması: İlkel toplumlarda ceza ile ­intikam eşit sayılır ve haksızlığa uğramış taraf, suçludan bunun acısını olabildiğince çıkarmak ­ister. Devlet, öncelikle toplum düzeninin sağlanması ­le yükümlü olduğundan, bireysel ­intikamın en aza indirilmesini veya tamamen ortadan kaldırılmasını ­ister. Bu bakımdan kanunlarda rastlanan tali­on İ­lkesi­ (göze göz, dişe diş), zarara uğrayanın, suçluya, kendisine gelenden daha çok zarar vermesini­ önlediği ­için, belki de ­intikam hislerinin artarak devamını engellemek yönünde atılmış ­ilk adımlar olarak kabul edilebilir. Hitit kanunları bu açıdan Mezopotamya’ya nazaran, oldukça ileridir. Pek çok suçun karşılığında tazminat ödenirdi. Yasalarda parnaşşea şuwayezzi­ “bunun için onun evine bakar/evin gözaltında tutar” (yani suçlu tazminatı gereken sürede ödemezse, mağdur taraf onun evindeki mal varlığından zararını karşılama hakkına sahiptir) ifadesiyle belirtilmiştir. Mülkiyet korunması ­ile ­ilgili kanun maddelerinde tespit edilen cezalar, genellikle tahribe uğrayan, kaybolan veya kullanılmaz duruma gelen malın yerine yeni­sin­in konması ve değerinin tazmin ettirilmesi ­ilkesine dayanmaktadır. Ölüm cezaları kısıtlıydı ve beden sakatlama cezaları ise, sadece “köle”lere verilebilirdi. Evlilik ve boşanma ­ile ­ilgili bazı konularda kanun maddeleri bize yeterli bir fikir verebilmektedir. Ailenin ataerkil bir düzen taşıdığı belli olmaktadır. Aile reisi olan erkek, karısı ve çocukları üzerinde egemendir.

Yanıt Açıklaması: Kültepe'de yapılan kazılar sonucu ortaya çıkarılan saray araştırmacılar tarafından "Warşama Sarayı" olarak isimlendirilmiştir.

Yanıt Açıklaması: Batı Semitik dillerden olan Fenikece ve Aramcadır. Fenikece ve Aramca kitabelerin büyük bölümü, çiviyazısı ve hiyeroglif yerine MÖ birinci binyılda geliştirilmiş olan alfabe yazısıyla yazılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Urartu ordularının doğuda, kısa süreli ganimet elde etmek amacıyla Tebriz üzerinden Hazar Denizi yakınına kadar gittiği anlaşılmaktadır. Ancak bu uzak bölgede kalıcı bir denetim kurulamamıştır. Urartu Krallığı, tarihi boyunca bir kara devleti olarak gelişmiş, Akdeniz ve Karadeniz gibi büyük denizlere ulaşamamıştır. Doğru cevap E seçeneğidir.