Eski Anadolu Tarihi

Yanıt Açıklaması: Genel olarak kabul edilen görüşe göre MÖ 1200 yıllarına doğru başlayan ve dalgalar halinde 400 yıl kadar devam eden Güneydoğu Avrupa’dan Anadolu’ya doğru gerçekleşen Trak göçleri, Hitit İmparatorluğu’nun yıkılışını izleyen dönemde yoğunlaşmıştı.

Yanıt Açıklaması: K›zılırmak Nehri’nin batısında başta Gordion (Yassıhöyük) olmak üzere Polatlı yakınlarında Hacıtuğrul/ Yenidoğan höyüğü, Ankara, Pessinus (Balıhisar) ve Dorylaion (şarhöyük); Kızılırmak’ın doğusunda eski Hitit başkenti Hattuşa (Boğazköy), Çorumun kuzeyinde Pazarlı, Yozgat yakınlarında Alişar ve Kerkenes, Kırşehir yakınlarında Kaman/ Kalehöyük önemli Frig merkezleridir.

Yanıt Açıklaması: Frig sanatının MÖ dokuzuncu yüzyıldan MÖ beşinci yüzyıla kadar süreklilik gösteren en belirgin ve belirleyici özelliği geometrik motiflerden oluşan bezeme kompozisyonudur. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Ünlü tarih yazarı Herodotos’a göre Lidya’da üç hanedan hüküm sürdü. Bunlardan ilki Atyadlar, İkincisi Heraklidler (ya da Tylonidler), üçüncüsü ve sonuncusu Mermnadlardı. Atyadların tümü Atys’in Lydos adlı bir oğlunun neslindendiler, Lidya adı da Lydos’tan geliyordu. Fakat her iki bilginin de tarihselliğini kanıtlayacak belge yoktur. Aynı tarihçiye göre Heraklidler ya da Tylonidler hanedanının ilk hükümdarının adı Argon’dur.

Yanıt Açıklaması: Bugünkü “köle” anlamının aksine, kölelerin haklarının da yasalarca korunmakta olduğu görülmektedir. Kölelerin özgürlere göre yarı değere sahip oldukları, onlara verilen cezaların özgür insanlara verilenin yarısı kadar olmasından anlaşılmaktadır. Kölelerin mülkiyet hakları vardı ve Hitit evlilik hukukunda yeri olan “başlık parası”nı verdikleri takdirde, özgür kadınlarla evlenebiliyorlardı. Ancak özgür insanlara uygulanmayan vücut organlarını sakatlama cezaları da sadece kölelere verilebiliyordu.

Yanıt Açıklaması: Dışa karşı oldukça güçsüz olan bu devletler, Assur karşısında dayanamamış ve zaman zaman bir koalisyon kurmuşlardır. Ancak bu da güçlü Assur karşısında pek başarılı olamamıştır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Gordion'da Hitit yerleşmesi üzerinde bulunan ve Erken Demir Çağı'na (MÖ 1200 - 950 yılları) tarihlenen kalıntılar, ilk Frig göçmenlerinin MÖ 11. yüzyıla doğru Polatlı yakınlarında daha sonra başkentleri olacak olan Yassıhöyük'e (Gordion) ulaştıklarını gösterir. Öncüler, basit köy düzeyinde bir yerleşik yaşam sürdürmekteydiler. Gordion'da küçük bir alanda ortaya çıkarılabildiği için detaylarını tam olarak bilemediğimiz köy niteliğindeki bu ilk Frig yerleşmesinde halk, çamur sıvalı, ağaç dallarından yapılmış duvarlara sahip, yarı yarıya toprağa kazılmış çukurlar içindeki ilkel konutlarda barınmaktaydı.

Yanıt Açıklaması: Tümülüs; Kral ve soylu kişiler için yapılmış, çoğu kez altında ahşap ya da taştan bir mezar odası bulunan tepe şeklinde yığma toprak ya da taş mezar anıtı.

Yanıt Açıklaması: Aramiler Sami bir halktır, MÖ birinci bin yılda Kuzey Mezopotamya ve Suriye civarında yaşamışlardır. MÖ 10-8. yüzyıllarda günümüz Suriye coğrafyası ve çevresinde çeşitli prenslikler kurmuşlardır.

Yanıt Açıklaması: “Eski Anadolu Tarihi” Kitabının “Frig Krallığı” başlıklı 5. Bölümünde bu soru ile ilgili şu bilgiye yer verilmektedir. Antik Batı kaynaklarında daha çok efsanevi kişiliğinden söz edilen kral Midas, Assur kaynak­larında Muşki adıyla geçen Friglerin kralı olup “Muşkili Mita” adı ile tarihi bir kimliğe sahiptir. Bu nedenle sorunun doğru cevabı A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Eski Babil Dönemi’nden sonra, 6 ya da 8 sütunlu prizmalar, çoğunlukla kral yazıtları için kullanılmıştır.

Yanıt Açıklaması: Lidya Krallığı'nın yönetim biçimi, Anadolu’nun diğer Demir Çağı krallıkları gibi monarşiydi.

Yanıt Açıklaması: Hititler öncesinde Anadolu’da, ülkeye adlarını veren Hattilerin yaşadıkları bilinmektedir. Hattice ve Anadolu’nun güneydoğusu ve Kuzey Suriye ve Kuzey Mezopotamya’da konuşulan Hurri Dili, modern akrabaları açısından Kafkas dillerine yakınlık göstermektedirler. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Ünlü tarih yazarı Herodotos’a göre Lidya’da üç hanedan hüküm sürdü. Bunlardan ilki Atyadlar, İkincisi Heraklidler (ya da Tylonidler), üçüncüsü ve sonuncusu Mermnadlardı. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Boustrophedon, eskiçağ’da yazıtlarda kullanılan yazı stillerinden biridir. Akroter, b ir mimari cephede, alınlığın tepesine ve iki köşesine yerleştirilen taş ya da pişmiş topraktan yapılmış süsleme ögesidir. Epifani, t anrının tezahür edişine verilen addır. İnhumasyon, ö lülerin toprağa gömülmesidir. Duvarların alt kısımlarında kullanılan, dikine yerleştirilmiş düz ya da kabartmalarla bezeli taş levha ya da bloklara ortostat denir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Tümülüs; Kral ve soylu kişiler için yapılan, çoğu kez altında ahşap ya da taştan bir mezar odası bulunan tepe şeklinde yığma toprak ya da taş mezar anıtıdır.

Yanıt Açıklaması: Frigya Bölgesi, Büyük Frigya ve Küçük Frigya ya da Frigya Epiktetos olmak üzere iki ana bölüme ayrılmıştır. Büyük Frigya, doğuda Kızılırmak Nehri ve Tuz Gölü’ne (Tatta), batıda Denizli-Pamukkale yöresine, güneybatıda Elmalı Ovası’na kadar uzanan geniş bir bölümü kapsamaktaydı. Friglerin ünlü başkenti Gordion (Polatlı/ Yassıhöyük), Ankyra (Ankara), Pessinus (Sivrihisar/Ballıhisar) ve Kelainai - Apameia (Afyonkarahisar/ Dinar) bu bölgenin en önemli Frig yerleşmelerini oluşturur. Küçük Frigya ya da Frigya Epiktetos, günümüzde İç Batı Anadolu ile Yukarı Sakarya Vadisi’nde Eskişehir, Afyonkarahisar ve Kütahya illeri arasında uzanan daha küçük bir bölümü kapsıyordu. Bölgenin önemli kentleri arasında Midas Kenti (Eskişehir/ Yazılıkaya), Dorylaion (Eskişehir/ Şarhöyük), Midaion (Alpu/ Karahöyük), Nakoleia (Eskişehir/ Seyitgazi), Kotiaion (Kütahya), Aizanoi (Kütahya/ Çavdarhisar) ve Kadoi (Kütahya/ Gediz) sayılabilir.

Yanıt Açıklaması: A şıkkı

Yanıt Açıklaması: Güneydoğu Anadolu’da ve kısmen Kuzey Suriye’de kurulmuş Geç Hitit Krallıkları/Beylikleri: Kargamış; Antakya ve Amuk Ovası dolaylarında Pattina (Unqi); Gaziantep ve güneyinde Sam’al; Kahramanmaraş ve dolaylarında Gurgum; Malatya ve çevresinde Melid; Adıyaman dolaylarında Kummuhu; Çukurova ve kuzeyinde Que ve Hilakku; Kayseri ve dolayları Tabal’dır.

Yanıt Açıklaması: Lidyalıların dini çok tanrılıydı. Frigler gibi Lidyalılar da tanrılardan daha çok tanrıçalara itibar ediyorlardı. Bu tanrıçalardan birisi Herodotos ve diğer antik Yunan yazarlarının Kybele dediği Ana Tanrıça Kybebe ya da Kuvava idi. Doğru cevap E'dir.