Eski Anadolu Tarihi

Yanıt Açıklaması: Hitit Devleti’nin idare biçimi teokratik monarşi olarak tarif edilebilir. Kralların kendileri tanrı değilse de buyrukları tanrı buyruğu kadar baş eğdirici idi. Karşı gelmenin cezası ölümdü. Ayrıca kralın gücünü tanrılardan aldığı kabul edilirdi. Diğer yandan, ölümden sonra kralların tanrı olduğuna da inanılırdı. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Geç Hitit krallıkları hakkında önemli bir kaynak grubunu da kentlerde geliştirdikleri kendilerine özgü mimari ve sanat anlayışlarını yansıtan kalıntılar oluşturur. Bunların genel özellikleri şöyle sıralanabilir: • Geç Hititler, genellikle kabartmalarla süslü anıtsal kapıları olan surlarla çevrilmiş kentler kurdular. • Sarayları ve tapınakları bit-hilani (sütunlu portico) denen plan tipindedir. • Yönetici veya tanrılara ait heykeller, stel ve kaya kabartmaları yaygındır. • Kabartmalarla birlikte Hiyeroglif Luwicesi ve Arami alfabesi ile yazılmış yazıtlar vardır. • Doğu Akdeniz kıyısına yakın olan bölgede fildişi ve maden işçiliği de gelişmiştir.

Yanıt Açıklaması: Kültepe

Yanıt Açıklaması: Gyges MÖ 680-644, Ardys MÖ 644-625, Sadyattes MÖ 625-610, Alyattes MÖ 609-560, Kroisos MÖ 560-546 yıllarında tahtta kalmışlardır. Alyattes 49 yıl tahtta kalarak en uzun süre krallık yapmıştır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Homeros ve Herodotos, Frigya’nın ormanlar, otlaklar, hayvan sürüleri ve toprak ürünleri bakımından zenginliğinden bahseder. Bu nedenle Frig nüfusunun büyük bir bölümünün tarım ve hayvancılıkla geçinen köylü sınıfından oluştuğu anlaşılabilir. Arrianos’un kral Midas’ın babası Gordias için “çok eski zamanlarda Frigya’da yaşayan fakirin biriymiş. Ekip biçtiği bir tarlası, iki çift öküzü varmış...” şeklindeki anlatımı, Frig yönetici sınıfının bile köy kökenli olduğu konusunda bir ipucu olarak değerlendirilebilir.

Yanıt Açıklaması: “Eski Anadolu Tarihi” Kitabının “Frig Krallığı” başlıklı 5. Bölümünde bu soru ile ilgili şu bilgiye yer verilmektedir. Frigler, Matar için kutsal kentler de kurmuş­lardır. Eskişehir’in güneyindeki Yazılıkaya/ Midas Kenti ve Sivrihisar yakınlarındaki Pessinus (Ballı­hisar) bu kentlerin en tanınmışlarıdır. Gerek kült anıtlarının sayısal yoğunluğu, gerekse en anıtsal örneklerin Midas Kenti’nde bulunması, bu şehrin adeta bölgenin dini metropolü olduğunu göster­mektedir. Bu nedenle sorunun doğru cevabı A şıkkıdır.

Yanıt Açıklaması: Assur yazıtları Urartu Krallığı’nın batıda Frig ve Geç Hitit devletleriyle Assur’a karşı ittifak arayışlarından söz eder. Bu durum Urartu’nun bölgedeki etkinliğini koruma çabasında olduğunu göstermektedir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Bu anıtların en ünlüsü üzerindeki MIDAI=MİDAS adını içeren yazıtından dolayı “Yazılıkaya - Midas Anıtı” olarak adlandırılan, 17 m yüksekliğinde, 16.50 m genişliğindeki anıttır. Yazılıkaya/ Midas Kenti’nde yer alan Midas Anıtı, Frig fasadlarının en büyüğü ve görkemlisidir.

Yanıt Açıklaması: Doğru yanıt "Haldi"dir.

Yanıt Açıklaması: Köhnüş Vadisi'ni batı ve güney yönden sınırlayan yüksek kayalıklarda 39 adet kaya mezarı vardır. Burası bilinen en büyük Frig kaya mezarı nekropolüdür. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Hitit Devleti’nin kurucusu olan I. Hattuşili ile ortaya konulan dış politikanın temelinde Suriye yönünde yayılma eğilimi yatmaktaydı. Hitit Kralları zenginliğin kaynağının doğuda ve güneyde olduğunun farkındaydılar. Ne de olsa doğu altın, gümüş, değerli taşlar ve işlenmiş mallar bakımından çok zengindi. Kuzey Suriye, Zagros Dağları ve Torosların sınırladığı “Bereketli Hilal” olarak adlandırılan bölgenin bir parçasıydı. Yıllık 300 milimetrenin üzerinde yağış alan bölge kuru tarım için elverişli geniş ovalara sahipti.

Yanıt Açıklaması: Urartu Krallığı’nın Doğu Anadolu’daki geleneksel yaşam biçimini değiştirme çabasını ve kendine özgü yönetim anlayışını en iyi yansıtan uygulamalar kent inşa projeleridir.

Yanıt Açıklaması: Hem Kimmerlere hem de İskitlere ait Anadolu’da bulunan kalıntılar, onların günlük hayatta kullandıkları eşyalardır: Örneğin at koşum takımları, savaş aletleri, bazı hayvan betimli süslü levhalar. Doğru Cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Kralları zenginliğin kaynağının doğuda ve güneyde olduğunun farkındaydılar. Ne de olsa doğu altın, gümüş, değerli taşlar ve işlenmiş mallar bakımından çok zengindi. Kuzey Suriye, Zagros Dağları ve Torosların sınırladığı “Bereketli Hilal” olarak adlandırılan bölgenin bir parçasıydı.

Yanıt Açıklaması: Sorunun cevabı Wabartum'dur.

Yanıt Açıklaması: İskitler, diğer Eskiçağ topluluklarında olduğu gibi çok tanrılı bir inanç sistemine sahiptiler. Mısır, Yunan ve Roma medeniyetlerinde olduğu gibi onlar da çeşitli ruhlara inanmışlardır. Bu ruhlar onlara göre yardım eden veya yardım etmeyen şeklinde ikiye ayrılmışlardır. İskitlerin söz konusu bu ilahi ruhları hangi isimle adlandırdıklarını bilemiyoruz. İskitlerin geniş bir coğrafyaya yayılmış olmaları, sürekli hareket halinde ve diğer medeniyetlerle ilişki içerisinde olmaları, İskit pantheonu üzerinde etkili olmuştur. Bu etkileşim sonucunda taptıkları ilahi varlıkların sayısı ve inanç sistemlerinde bölgesel farklılıklar oluşmuştur. Bu bağlamda özellikle Yunan kentleri ile girmiş oldukları münasebet belirleyici bir rol oynamıştır. İskitlerin tanrıları da, Yunanlıların tanrıları gibi farklı cinsiyetlerden oluşan ve çeşitli görev alanlarına sahip yüce varlıklardır: İskitler, ocak tanrıçası Tabiti’ye; savaş tanrısı Ares’e; gökyüzünün tanrısı Papaios’a; toprak tanrıçası Abi’ye; Işık tanrısı Oitosyros’a; güzellik ve aşk tanrıçası Argimpasa’ya ve denizlerin tanrısı Thagimasadas’a tapmıştırlar.

Yanıt Açıklaması: MS 46-120 yılları arasında yaşamış olan Plutarkhos, Parelel Yaşamlar (Bioi Parelleloi) ile Ethika (Moralia) adlı eserlerin yazarıdır.

Yanıt Açıklaması: Lidya tümülüslerinin ve aynı za­manda Anadolu’daki tümülüslerin en büyüğü kral Alyattes’e ait olanıdır. Bu tümülüsün taban çapı yaklaşık 350 metre, yüksekliği ise 65 metre civarın­dadır.Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Kimmerlerin saldırıları Gyges’i Anadolu dışındaki krallarla siyasal ilişkiler kurmaya zorlamıştır. Bu krallıklardan birisi Assur, diğeri Mısır’dır. Medlerin Anadolu’ya ilerlemesinden sonra Alyattes ile Med kralı Kyaksares tam beş yıl savaşmışlardır.

Yanıt Açıklaması: Lidya’nın tarihi dönemleriyle ilgili olan yazılı kaynakların başında eski Yunan diliyle yazılmış olan antik edebi eser yazarları gelmektedir. Bunlardan ilki ve bize en fazla bilgi vereni MÖ beşinci yüzyılda yaşamış olan Bodrumlu (eski adı Halikarnassos) tarihçi Herodotos’un Histories adlı eseridir.