Sosyolojiye Giriş

Yanıt Açıklaması: Sırasıyla, Araştırma konusunun seçilmesi ve araştırma probleminin belirlenmesi Araştırma için uygun araştırma tipi,yöntem ve tekniklerin seçilmesi Araştırmanın evreninin belirlenmesi ve örneklem seçimi Ölçüm aracı geliştirme Veri toplama Veri analizi Bulguların yorumlanması ve rapor yazımı

Yanıt Açıklaması: Toplumsal değişme olgusuyla ilgili tartışmalarda sık sık kullanılan “gelişme” kavramı ekonomik içerikli bir kavramdır ve ekonomik büyüme, kalkınma, ilerleme gibi olumlu süreçleri ifade eder. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Değerler: Toplumda hangi davranışların uygun sayılacağına ilişkin düşüncelerden oluşan inanç, ideal ve standartlardır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Feminizm, cinsiyetleri nedeniyle dışlanan ve baskı altına alınan kadınların maruz kaldıkları eşitsizliklere ve haksızlıklara karşı verdikleri örgütlü mücadeleyi destekleyen yazarların erkek egemen bilgi sistemine karşı eleştirel olarak geliştirdikleri bilgi birikimi olarak tanımlanabilir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Sembolik etkileşimciliğin kurucusu olan Mead’a göre “insan diğer canlılarda bulunmayan özelliklere sahip eşsiz bir varlıktır. İnsanlar hayvanlar gibi uyarılara basit tepkiler vermek yerine davranışlarını duruma göre ayarlayabilen varlıklardır. İnsanlar içinde yaşadıkları dünyayı (nesnelere ve durumlara sürekli olarak anlamlar yükleyerek) anlayabilen ve bu anlamları (dolayısıyla da dünyayı) sembollerle anlatabilen, diğerleri ile de bu anlamları temsil eden semboller aracılığı ile etkileşim kurabilen ve benlik (self ) duygusu geliştirebilen varlıklardır.

Yanıt Açıklaması: Meşruiyet herhangi bir iktidarın yalnızca güç yoluyla ya da yaptırımla veya seçim aracılığı ile iktidar olması değildir, meşruiyet toplumsal rıza aracılığı ile iktidarın kabulünü gerektirir. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Nitel araştırmalarda veriler derinlemesine görüşme, odak grup görüşmesi, yapılandırılmamış (denetimsiz) gözlem, yarı-yapılandırılmış gözlem, yaşam öyküsü, sözlü tarih, örnek olay incelemesi, doküman incelemesi gibi yollarla toplanır. Nitel araştırmalarda kullanılan veri toplama araçları standartlaştırılmamış araçlardır.

Yanıt Açıklaması: Bilim rasyoneldir çünkü gözlemler akıl yoluyla betimlenir, analiz edilir, sentezlenir ve olgular ve ilişkiler gözlemlere dayalı olarak ve akıl yoluyla açıklanır.

Yanıt Açıklaması: Durkheim toplumu bir bütün oluşturmak amacıyla farklı işlevler üstlenmiş parçalardan oluşan biyolojik bir organizmaya benzetir. Bu açıdan da toplumun onu oluşturan bireylere indirgenemeyecek nitelikte bağımsız bir gerçekliği olduğunu düşünür. Durkheim çalışmalarında toplumun bireylerden bağımsız bir gerçekliği olduğunu savunmakla kalmaz ayrıca bireylerin üstünde ve üzerinde bir gerçekliği olduğunu da savunur.

Yanıt Açıklaması: • Toplumsal yaşamda anlam, gösterge ve değerlerin üretim süreci; • Belirli bir toplumsal grup veya sınıfa ait fikirler kümesi; • Bir egemen siyasi iktidarı meşrulaştırmaya  yarayan fikirler; • Toplumsal çıkarlar tarafından güdülenen  düşünme biçimleri; • Bilinçli toplumsal aktörlerin kendi dünyalarına anlam verdikleri ortam [medium]; • Toplumsal yaşamın doğal gerçekliğe dönüştürüldüğü süreç” (Eagleton, 2005:18).

Yanıt Açıklaması: Her toplumda, doğa bilimlerinin incelediği olgulardan farklı niteliklerle kendini gösteren olgular vardır. Toplumsal gerçeklik olarak da adlandırılan toplumsal olgu, toplum tarafından kolektif biçimde geliştirilen, bireyin dışında ve kaçınılmaz olan ve bireyi sınırlandıran kural ve pratiklerden çıkarılan davranış biçimleridir. Başka bir deyişle toplumsal olgu, bireyin dışında bulunan ve sahip oldukları zorlama gücü sayesinde kendilerini bireye kabul ettiren davranış, düşünme ve hissetme biçimleridir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Liberalizm

Yanıt Açıklaması: Bilimleri, en temel düzeyde matematik bilimler ve pozitif bilimler şeklinde ikiye ayırmak mümkündür. Matematik bilimler, matematik ve mantıktan oluşur. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Bir ideoloji olarak sosyalizmin düşünce, değer açısından önemli noktaları şu şekilde sıralanabilir: toplum, işbirliği, eşitlik, sosyal sınıf ve ortak mülkiyet.

Yanıt Açıklaması: Değişme olgusuyla ilgili tartışmalarda sık sık kullanılan “gelişme” kavramı ekonomik içerikli bir kavramdır ve ekonomik büyüme, kalkınma, ilerleme gibi olumlu süreçleri ifade eder. “Çağdaşlaşma” kavramı politik içerikli bir kavramdır ve modernleşme, kentleşme, bağımsızlaşma gibi süreçleri ifade eder, bu süreçlere olumlu ya da olumsuz bir anlam atfedilmez, tartışmaya açıktır. Psikolojik içerikli “yabancılaşma” kavramı olumlu ya da olumsuz değer taşımayan ve kuralsızlaşma ve yalnızlaşma gibi süreçleri ifade eden bir kavramdır. Değişme olgusuyla ilgili olarak sık kullanılan kavramlardan bir diğeri olan “yozlaşma” ise olumsuz bir anlam ima eden, çözülme, yönsüzleşme, ruhsuzlaşma gibi süreçleri ifade eden teolojik bir kavramdır. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Evrim kuramının özellikleri “organizmalar zaman içinde hacmen büyürler, biyolojik organizmaların kütlesi, toplumların nüfusu artar. Organizmalar büyüdükçe evrimleşirler, farklılaşır, yeni organlar veya parçalara sahip olurlar ve yapıları karmaşıklaşır. Evrim sürecinde çevrelerine uyum sağlamayı öğrenirler. Parçaların bazıları kaybedilse de bütün varlığını sürdürür”.

Yanıt Açıklaması: Yapısal-İşlevselci yaklaşımın devamı olarak kabul edilen Modernleşme Okulu içindeki başlıca kuramcılar Ragnar Nurkse, William Goode, Bert Hoselitz, Marion Levy, Everett Hagan, Daniel Lenner, David McClelland, Neil Smelser ve Walt W. Ros- tow olarak sıralanabilir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Dünya Sistemi Teorisi, Bağımlılık Okulu’nun Latin Amerika için yaptığı analizin Immanuel Wallerstein tarafından bütün dünyayı içerecek şekilde genişletilme çabası sonucunda ortaya çıkmıştır.

Yanıt Açıklaması: Spencer’ın evrim hakkındaki görüşleri Darwin’in evrim anlayışından etkilenmiştir. Darwin’in doğal seleksiyon fikrini de benimseyen Spencer, bu fikri topluma uygulayarak bir toplumsal seleksiyon anlayışı ortaya koymuş ve geliştirdiği bu teori Sosyal Darwinizm olarak adlandırılmıştır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: En genel tanımıyla gerçeği yansıtan saptamalardır. Kadınların siyasal sistemde erkeklerden daha az temsil edilmesi ya da toplumda zenginliğin eşitsiz bir şekilde dağılması birer toplumsal olgudur.