Sosyolojiye Giriş

Yanıt Açıklaması: İşlevselcilik toplumu birbiri ile bağlantılı parçalardan oluşan bir sistem olarak ele alır. Modern sosyolojide işlevselcilik toplumu öz-düzenlemeye (selfregulation) sahip olan bir sistem olarak ele alır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Sorunun doğru yanıtı E şıkkıdır. Weber bütün toplumlarda egemenliğin var olduğunu, ama bu egemenliğin her zaman meşru olmayabileceğini belirtir ve meşru olan egemenliği “otorite” kavramıyla ifade der.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal değişmenin bazı genel özellikleri vardır. Bu özellikler bütün toplumsal değişimler için geçerlidir. Bu özellikler şunlardır: toplumsal değişme evrensel bir olgudur ve kaçınılmazdır, toplumsal değişme süreklidir,toplumsal değişme çoğunlukla plansızdır, toplumsal değişmenin sonuçları önceden tahmin edilemez ve toplumsal değişme zincirleme tepkimeler yaratabilir. Bu bilgiler doğrultusunda doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Kökleri Karl Marx’a ve Sigmund Freud’a dayanan Eleştirel yaklaşıma göre toplumsal ilişkilerin altında yatan çatışma ve çelişkilerin üzeri örtülüdür, sosyal bilim gerçeklerin üzerindeki bu örtüleri kaldırmaya ve toplumsal gerçekliğin aslında ne olduğunu göstermeye çalışır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Deney, Nicel araştırma yöntemlerinde kullanılan veri toplama tekniği arasına girmektedir.

Yanıt Açıklaması: Bireylerin üyesi oldukları topluma ait değerleri, tutumları, bilgi ve becerileri, kısacası o toplumun kültürünü öğrendikleri etkileşim sürecine toplumsallaşma adı verilir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: I, II ve IV numaralı maddeler doğrudur. Diğer maddeler yanlıştır.

Yanıt Açıklaması: Bu görüşü savunan düşünür Emile Durkheim’dır.

Yanıt Açıklaması: Sosyolojinin amacı, sahip olduğumuz bilgileri “düzeltmek” ya da yanlış bildiklerimizin yerine sorgulanamaz doğruları koymak değildir. Sosyolojik düşünmek, bugüne kadar tartışmasız kabul edilen inançları eleştirme, kesin olduğu iddia edilen görüşleri çözümleme ve sorgulama alışkanlığı kazanmaktır. Doğru cevap c'dir.

Yanıt Açıklaması: Geleneksel otorite: Güç-otorite ilişkisi bağlamında gelenek, görenek ve inançlara dayalı otorite tipidir. İktidar sahibinin otoritesinin meşruiyetini toplumdaki geleneklerden ve inançlardan aldığı kabul edilir. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Paternalizm, baba ile çocuk arasındaki ilişkiye benzer bir biçimde siyasal gücün vatandaşları adına karar alabilme yetisidir. Paternalist bir toplumda erkek egemenliği vardır; bu egemenlik erkeklerin simgesel koruyucu, müsamahasız yargıç ve güçlü kişi olarak babalık rollerine dayanmaktadır. Paternalizm daha çok otoriter rejimlerde ya da demokrasi kültürünün çokça yerleşemediği toplumlarda görülebilen bir özelliktir. Doğru cevap D'dir.

Yanıt Açıklaması: Durkheim kolektif bilinci toplum üyelerinin ortalama ortak inanç ve duyguları olarak tanımlar. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Spencer’ın evrim hakkındaki görüşleri Darwin’in evrim anlayışından etkilenmiştir. Darwin’in doğal seleksiyon fikrini de benimseyen Spencer, bu fikri topluma uygulayarak bir toplumsal seleksiyon anlayışı ortaya koymuş ve geliştirdiği bu teori Sosyal Darwinizm olarak adlandırılmıştır. Bu kapsamda doğru seçenek A'dır.

Yanıt Açıklaması: Spencer'a göre; Organizmalar zaman içinde hacmen büyürler, biyolojik organizmaların kütlesi, toplumların nüfusu artar. Organizmalar büyüdükçe evrimleşirler,farklılaşır, yeni organlar veya parçalara sahip olurlar ve yapıları karmaşıklaşır. Evrim sürecinde çevrelerine uyum sağlamayı öğrenirler. Parçaların bazıları kaybedilse de bütün varlığını sürdürür. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Spencer’in çalışmalarında pozitivizm toplumsal değişmeyi Charles Darwin’in evrim teorisindeki ilkeler çerçevesinde ele alan evrimci bir sistem yaklaşımı çerçevesinde geliştirilmiştir. Bu açıdan kimi çevrelere göre doğal seleksiyonu anlatmada kullanılan “uyum sağlayanlar (güçlüler) yaşar” ifadesini Spencer, Darwin’den önce insan toplumları için kullanmıştır. Bu nedenle Spencer’in genel yaklaşımı “sosyal Darwinizm” olarak da adlandırılır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Sosyolojinin ilk dönem gelişiminde İngiltere’den Herbert Spencer da evrimci toplumsal gelişme kuramıyla katkıda bulunmuştur. Önemli ölçüde Comte’un çalışmalarından beslenen ve ilk dönem İngiliz sosyolojisinde önemli bir ağırlığa sahip olan Spencer, güçlü olanın hayatta kalması olarak bilinen “doğal seleksiyon” ilkesini toplumsal evrime de uyarlamış ve toplumsal yaşamda devletin dezavantajlı konumdaki bireyleri destekleyici nitelikteki her türlü devlet müdahaleciliğine ve sosyal reformlara karşı çıkmıştır.

Yanıt Açıklaması: Otoriteyi ideal tipler üzerinden açıklayan düşünür Weber’dir. Buna göre Weber, “geleneksel otorite”, “karizmatik otorite” ve “yasal-akılcı otorite” olmak üzere üç tip otorite biçiminden söz etmektedir.  Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Eleştirel teorinin 1960’lardan sonraki en önemli temsilcisi olmuş olan Jürgen Habermas, birçok noktada eleştirel teorinin temel tezleri ile hareket etse de eleştirel kuramcıların kapitalist modernliğe yönelik aşırı karamsar çözümlemelerine pek katılmamış modernliğin bitmemiş bir proje olduğunu öne sürerek tamamlamaya çalışmıştır. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Durkheim işlevselci (fonksiyonalist) olarak adlandırılan bir bakış açısı benimsemiş ve bu açıdan modern sosyolojinin en önemli yaklaşımlarından yapısal işlevselciliğin gelişiminde önemli bir rol oynamıştır. Doğru cevap A'dır.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal değişme toplum tipleri üzerinden incelendiğinde ilk önemli gelişmenin Neolitik Devrim (Tarım Devrimi) olduğu söylenebilir. Böylece avcı ve toplayıcı toplumlar ve basit el aletleri ile tarım yapan göçebe ve bahçıvan toplumlar tarım toplumlarına dönüşmüşlerdir. Doğru yanıt A'dır.