Sosyolojiye Giriş

Yanıt Açıklaması: Sosyolojik bakış açısı, toplumsal koşulların bireylerin yaşamlarını nasıl etkilediğini ve belirlediğini görmeyi sağlar. Başka bir deyişle, bireysel sorunların ardındaki toplumsal nedenleri, yani özel olanın içinde genel olanı görmemize yardımcı olur.

Yanıt Açıklaması: Toplumsal yaşamı, toplumsal davranışı ve toplumsal değişmeyi çalışan tek disiplin sosyoloji değildir; psikoloji, antropoloji, siyaset bilimi, ekonomi gibi diğer disiplinler de toplumsal yaşamla ilgilenirler. Sosyolojiyle birlikte çeşitli açılardan toplumsal dünyayı konu alan bütün bu disiplinler, sosyal bilimler olarak adlandırılırlar.

Yanıt Açıklaması: Parsons (1952), sistem teorisinin bir versiyonu olarak geliştirdiği ve temel olarak toplumsal sistemlerin nasıl kurulduğunu, bir arada tutulduğunu ve sürdürüldüğünü, eş değişle “toplumsal düzen problemi”ni sosyolojinin merkezine yerleştirdiği yapısal-işlevselci yaklaşımında faydacı yaklaşımın aksine toplumsal düzenin zorunluluktan değil, değer uzlaşımından doğduğunu savunmuştur. Parsons, toplumun dağılmasını engelleyen şeyin dedüzen, yani sistemin işleyişi olduğunu ve her sistemin işleyebilmesi için karşılanması gereken belirli işlevsel zorunlulukları ile bu işlevleri yerine getiren alt-sistemleri olduğunu savunmuştur.

Yanıt Açıklaması: Modern sosyolojiyi temellendiren teorilerin önemli bir bölümü İşlevselcilik, Marksizm ve Çatışma Teorisi ve Sembolik etkileşimcilik genel yaklaşımları altında incelenebilmektedir. Doğru cevap D’dir.

Yanıt Açıklaması: Geleneksel otorite: Güç-otorite ilişkisi bağlamında gelenek, görenek ve inançlara dayalı otorite tipidir. İktidar sahibinin otoritesinin meşruiyetini toplumdaki geleneklerden ve inançlardan aldığı kabul edilir. Toplumlar kalıtsal ayrıcalıklar temelinde algılanır, otorite kaynağını ve meşruiyetini toplumda kutsal atfedilen gelenekler, görenekler ve yerleşik inançlardan almaktadır, geçmişe dayalıdır , sosyal yaşamı yönlendiren kurallar ile siyasal birliği var eden kurallar birbirinin aynısıdır.

Yanıt Açıklaması: İşlevselcilik ile ilgili doğru olan ifade B seçeneğinde verilmiştir. Diğer seçenekler işlevselcilik ile ilgli doğru olmayan ifadelerdir.

Yanıt Açıklaması: Comte toplumu biyolojik organizmalara benzetmiş, biyolojik organizmalar nasıl organlarına indirgenmiyorsa toplumun da kendisini oluşturan parçalara indirgenmeyip bir bütün olarak ele alınması gerektiğini düşünmüştür. Bu organizmacı bakış, Comte’un toplumsal değişmeyi evrimci bir şekilde açıklamasında da etkili olmuştur. Comte’a göre hem insan zihnini, hem bilimleri hem de toplumları etkileyen bir toplumsal evrim söz konusudur. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Otorite siyasal anlamda hükümetin meşru güç kullanımıdır. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Comte toplumsal statiği toplumsal düzeni yöneten yasalar anlamında, toplumsal dinamiği ise toplumsal değişmeyi yöneten yasalar anlamında kavramlaştırmıştır.

Yanıt Açıklaması: İşlevselci yaklaşım temelinde toplumdaki temel ihtiyaçlar meselesi üzerinden toplumu değerlendirmektedir. Bu bakımdan devlet kurumu da toplumdaki ihtiyaçtan ortaya çıkmıştır. Bu ihtiyaçlar ise sırasıyla şunlardır: Düzeni sağlamak: Devletin herhangi verili bir toplumda en önemli fonksiyonu toplumdaki düzeni sağlamaktır. Devlet düzenin sağlanması ve korunması için gerektiğinde meşru bir otorite olarak güç kullanabilme yetisine sahiptir. Diğer devletler ilişki: Modern ve özellikle de küreselleşen dünyada bir devletin diğer devletlerle ilişkisi son derece önemlidir. Ekonomik ilişkiler beraberinde siyasal ilişkileri de zorunlu kılmaktadır. Dolayısıyla ekonomik anlaşmalar, askeri anlaşmalar, diplomatik ilişkiler ve hatta zorunlu hallerde savaşın kendisi bile diğer devletlerle ilişkinin bir sonucudur. Sistemi yönlendirmek: Toplum karmaşık sosyal, ekonomik ve siyasal bir sistemdir. Dolayısıyla devlet bu karmaşık sistemi yönlendirmekle yükümlüdür. Devletin işlevlerinden birisi de bu karmaşık yapıda ortaya çıkan sorunları çözmektir. Doğru cevap C'dir.

Yanıt Açıklaması: Endüstri Devriminin 1800’lerde başlayan ilk evrelerini Birinci Endüstri Devrimi, 1900’lerin başında başlayan kitlesel üretim dönemini İkinci Endüstri Devrimi, 1960’lardan itibaren üretimde bilgisayarların kullanılmasını ve otomasyona geçişi Üçüncü Endüstri Devrimi olarak adlandıran bakış açısına göre günümüzde Dördüncü Endüstri Devrimi yaşanmaya başlanmıştır. Dördüncü Endüstri Devrimi’nin ayırt edici niteliği üretimde siber fiziksel sistemlerin, nesnelerin internetinin ve internet bulutlarının kullanılmaya başlanmasıdır. Doğru yanıt D

Yanıt Açıklaması: Toplumsal değişmenin bazı genel özellikleri vardır: Toplumsal değişme evrensel bir olgudur ve kaçınılmazdır. Toplumsal değişme süreklidir. Toplumsal değişme çoğunlukla plansızdır. Toplumsal değişme genellikle muhalefet ve çatışma yaratır. Toplumsal değişme zincirleme tepkimeler yaratabilir. Toplumsal değişmenin sonuçları önceden tahmin edilemez. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Sosyolojinin amacı, sahip olduğumuz bilgileri “düzeltmek” ya da yanlış bildiklerimizin yerine sorgulanamaz doğruları koymak değildir. Sosyolojik düşünmek, bugüne kadar tartışmasız kabul edilen inançları eleştirme, kesin olduğu iddia edilen görüşleri çözümleme ve sorgulama alışkanlığı kazanmaktır.

Yanıt Açıklaması: Evrimciler ve İşlevselciler: Spencer, Comte, Durkheim, Tönnies, Parsons dur. Doğru cevap A seçeneğidir.

Yanıt Açıklaması: Weber, akılcılaşmanın en açık örneğinin de giderek daha da yaygın hale gelen bürokratik örgütlenme olduğunu düşünür. Doğru cevap A’dır.

Yanıt Açıklaması: Nitel araştırmalarda veriler derinlemesine görüşme, odak grup görüşmesi, yapılandırılmamış (denetimsiz) gözlem, yarı-yapılandırılmış gözlem, yaşam öyküsü, sözlü tarih, örnek olay incelemesi, doküman incelemesi gibi yollarla toplanır. Nitel araştırmalarda kullanılan veri toplama araçları standartlaştırılmamış araçlardır. Doğru cevap E'dir.

Yanıt Açıklaması: Durkheim sosyolojinin en önemli kurucularından birisi olarak kabul edilir. Ona göre kolektif nitelikleri ve bireylerin dışında bir gerçeklikleri olan toplumsal olgular bireyler üzerinde baskıcı ve sınırlandırıcı bir güce de sahiplerdir. Bu nedenle toplumsal olguları sosyolojinin çalışma nesnesi olarak tanımlar. Doğru cevap B'dir.

Yanıt Açıklaması: Doğru cevap D şıkkıdır. Comte, Fransız Devrimine ve yıkıcı olarak gördüğü radikal değiş­melere yol açtığını düşündüğü Aydınlanma felse­fesine eleştirel yaklaşmış ve sosyolojiyi, bilimsel analiz aracılığıyla toplumsal düzeni yeniden inşa etmeye çalışan “pozitif bir felsefe” ve hatta bunun da ötesinde “laik bir din” (Goodwin ve Scimecca, 2006: 59) olarak kurmaya çalışmıştır.

Yanıt Açıklaması: İnsanların her şeyi olduğu gibi kabul etmesi, eleştiri, değişim ve ilerlemenin önündeki engeldir. Sosyoloji, bildik gibi görünen konuları inceleyip sorgulayarak bilmedikleştirir.

Yanıt Açıklaması: Bilimsel araştırmanın aşamaları şunlardır: I. Araştırma konusunun seçilmesi ve araştırma probleminin belirlenmesi II. Araştırma için uygun araştırma tipi, yöntem ve tekniklerin seçilmesi III. Araştırmanın evreninin belirlenmesi ve örneklem seçimi IV. Ölçüm aracı geliştirme V. Veri toplama VI. Veri analizi VII. Bulguların yorumlanması ve rapor yazımı